Hype of blijver: hoe gezond is ‘mindful drinken’?

Alcohol hoorde er nu eenmaal bij, getuigt de Brits-Peruviaanse Felber (35), en voelde als een deel van de job. Drinken werd een routine. Dat wilde hij niet meer, maar naar de AA gaan en helemaal droog staan, leek hem ook maar niks. Dus probeert hij nu ‘bewust’ te drinken, enkel wanneer hij er echt zin in heeft.

De Amerikaanse schrijver Charles Bukowski vatte het mooi samen: “Gebeurt er iets slechts, dan drink je om te vergeten. Gebeurt er iets goeds, dan drink je om te vieren. En gebeurt er niets, dan drink je opdat er iets zou gebeuren.” 

Een receptie, babyborrel, brunch of zakenlunch? Daar hoort een glas bij. Wie niet drinkt, moet wel zwanger of ziek zijn. Voetballen doen we in de Jupiler Pro League. Op tv vloeien de dagschotels en glazen wijn - het risico op een wielerbaas met een hypo nemen we erbij. Onze biercultuur is werelderfgoed. Het gevolg: we drinken veel, en vaak zonder erbij na te denken. “Alcohol drinken is te vaak vanzelfsprekend”, zegt Katleen Peleman, directeur van Vlaams expertisecentrum voor Alcohol en andere Drugs (VAD). “Het is een automatisme waar we te weinig bij stilstaan.”

Bewuster of ‘mindful’ drinken is in dat opzicht zeker een goed advies, bevestigt hoogleraar en verslavingsexpert Geert Dom (UAntwerpen). “Sta stil bij hoeveel je drinkt, en in welke omstandigheden. Drink trager, met kleine slokjes. Drink niet wanneer je je niet goed voelt, maar focus op genieten.”

“Maak een plan”, adviseert psychiater Hendrik Peuskens (KU Leuven), die mensen met alcoholproblemen begeleidt. “Las dagen in waarop je niet zult drinken, en hou je op de andere aan een vooraf bepaalde hoeveelheid. Zo vermijd je dat drinken banaal binnenkappen wordt.” 

De tips zijn voor iedereen nuttig, maar maken ook opgang in therapie. “Recente studies tonen aan dat problematische drinkers zo hun gebruik kunnen beperken, zonder dat ze geheelonthouder hoeven te worden”, zegt Dom. “Te weinig mensen zoeken hulp, uit vrees volledig te moeten stoppen. Bij een kleine groep is dat de enige optie, maar het kan ook anders.”

Oma-zuipen

Wanneer ben je een problematische drinker? Ongeveer driekwart van de volwassen bevolking drinkt. Zo’n vijftien procent vertoont problematisch drinkgedrag en bij twee à drie procent mondt dat uit in een verslaving. “Drink je vaak meer dan je je had voorgenomen? Ondervind je daardoor fysieke of sociale problemen? Dan neem je die signalen beter serieus. Hoe vroeger je het probleem erkent, hoe makkelijker er bij te sturen valt.”

Sowieso is alcohol nooit gezond. Gezondheidsexperts zeggen niet voor niets dat wie alcohol vandaag zou uitvinden, het nooit op de markt zou krijgen. De VAD adviseert maximaal 10 standaardglazen per week. “Daarboven neemt het risico op gezondheidsproblemen zoals hart- en vaatziekten en bepaalde kankers snel toe”, zegt Peleman. Voor de goede orde: een standaardglas is een pilsje of wijntje van 15 centiliter. Een streekbier of visbokaal wijn telt dubbel. Dat tikt dus bij onvoldoende mindful drinken snel aan.

En dat is niet alleen een probleem van bingedrinkende jongeren, weet hoogleraar Guido Van Hal, die aan de UAntwerpen alcoholgebruik bestudeert. “Naast het comazuipen is er ook het oma-zuipen. Uit consumptiepeilingen blijkt dat zo’n twintig procent van de 65-plussers te veel drinkt. Ze drinken vooral frequenter.” 

Uit die peilingen blijkt dat hoger opgeleiden doorgaans meer drinken dan lager opgeleiden. Dat is volgens Peleman een probleem. “Alcohol is erg ingeburgerd in de beroepsgroepen die de krijtlijnen in onze samenleving uitzetten. Een strenger beleid, zoals reclamebeperkingen, een hogere minimumleeftijd en prijs, stoot daardoor op veel weerstand. Bewuster drinken is goed, maar beleid dat drinken ontmoedigt, is beter.”