Is het nieuwste John De Mol-programma een (dans)stap te ver?

“Je kan het lieverd, hou dit vol!” Presentatrice Wendy van Dijk doet met een vertwijfelde blik in de ogen een poging om Tawatha, een van de deelnemers aan De dansmarathon, moed in te spreken. Het meisje, met het rugnummer 89 op haar gele topje gespeld, lijkt even in tranen uit te zullen barsten. Ze herpakt zich en begint in een soort trance aan een ingewikkelde choreografie die alleen zij nog snapt. 

Het is zaterdagavond iets na negen. Tawatha en haar vriend Jermaine zijn dan al meer dan 49 uur aan het dansen. Wanneer ze om tien uur eindelijk van de dansvloer mogen stappen zal blijken dat ze in de voorbije 50 uur amper 35 minuten hebben gepauzeerd. Meteen goed voor het meest effectief gedanste uren van het hele deelnemersveld en de prijzenpot van 100.000 euro. 

John De Mol, de man achter programma’s als Big Brother, Fear Factor en The Voice, kwam tien jaar geleden op het idee voor De Dansmarathon toen hij They shoot horses, don’t they zag. In die filmklassieker proberen berooide Amerikanen tijdens de Grote Depressie een geldprijs in de wacht te slepen door - jawel - zo lang mogelijk op de dansvloer te blijven staan. In de filmversie wordt de strijd zo bitsig dat uiteindelijk zelfs doden vallen. 

Zover kwam het afgelopen weekend niet. Met dank aan het 56-koppige medische team dat paraat stond om de uitgeputte deelnemers op te lappen. Want slachtoffers vielen er wel degelijk. Van de 100 koppels die aan de start stonden haalden er slechts twintig het laatste uur. Spierpijn, uitdroging, blaren of gewoonweg totale uitputting deden het ene na het andere koppel van de dansvloer stappen. De overblijvers schuifelden met steeds doffere blik in de ogen heen en weer.

“Als je met je ogen kneep wist je niet of je nu naar een dansprogramma op SBS 6 of een livestream uit Guantanamo Bay zat te kijken”, schreef Volkskrant-journalist en tv-recensent Julien Althuisius. Ook op social media regende het klachten over het programma. Maar gekeken werd er dus wel. De eerste dagen - De dansmarathon was van donderdag tot zaterdag onafgebroken op tv - vielen de kijkcijfers tegen maar de ontknoping werd zaterdagavond door meer dan een miljoen kijkers gevolgd. 

“Het mag dan al een pervers, bijna dystopisch format zijn, die cijfers bewijzen wel dat het werkt", zegt Althuisius. En hij denkt ook te weten hoe dat komt. “Een programma als De Dansmarathon sluit perfect aan bij de tijdgeest. Anno 2021 zijn mensen bereid heel ver te gaan om een geldprijs te winnen. En blijkbaar zijn er ook heel wat mensen die graag zien hoever dat precies is. Het is geen toeval dat een reeks als Squid Game net nu een gigantisch succes wordt. Ik vrees dat we toe zijn aan een nieuw hoofdstuk in de televisiegeschiedenis waarin nog meer van dit soort extreme formats op zullen duiken.” 

De dansmarathon past ook binnen een andere evolutie in televisieland. Nu het livekijken onder druk staat zijn zenders meer dan ooit op zoek naar evenementiële programma’s. Dingen die je live moet zien. Zoals de ontknoping van een extreme danswedstrijd. Dat zo’n programma kritiek krijgt zal De Mol worst wezen, denkt een ervaren televisiemaker die in het verleden al vaker met de man samenwerkte. “Ik begrijp ook niet goed van waar die kritiek komt. Het gaat toch om volwassen mensen, die zich vrijwillig voor het programma hebben ingeschreven?” 

De vraag lijkt dus niet of, maar eerder wanneer De dansmarathon een vervolg krijgt. De uitzending dit weekend was een eerste test. Uitgezonden op SBS 6, een zender waar De Mol zelf eigenaar van is. De gegevens die dat opleverde worden nu gebruikt om het format te optimaliseren. Denk aan een kortere live-uitzending gecombineerd met een continue livestream. Eenmaal die oefening achter de rug kunnen wereldwijd de poppetjes aan het dansen gaan.