Commissie die bestorming Capitool onderzoekt, wil topadviseur van Trump voor rechter brengen

Wat vooraf ging: Op 6 januari bestormden Trump-aanhangers het Capitool in Washington omdat ze het niet eens waren met de verkiezingsoverwinning van Joe Biden. Het Huis van Afgevaardigden richtte na de aanval een commissie op om de rol te evalueren die voormalig president Donald Trump heeft gespeeld bij de aanval. De bestorming vond namelijk plaats na een toespraak van Trump, waarin hij de Democraten voor de zoveelste keer beschuldigde van het "stelen" van de verkiezingsoverwinning. 

Een van de getuigen die de commissie wilde horen, was Steve Bannon, de belangrijkste raadgever van Donald Trump in zijn eerste maanden als president. "Hoewel Bannon snel van het publieke toneel verdween, is hij achter de schermen altijd een belangrijke rol blijven spelen", vertelt Amerikacorrespondent Björn Soenens in "De ochtend" op Radio 1.

De commissie wil Bannon horen omdat hij op voorhand op de hoogte zou zijn geweest dat er gewelddadige protesten zouden plaatsvinden op 6 januari. "Vooral wat hij gezegd heeft in een podcast de dag voor de bestorming van het Capitool heeft interesse gewekt bij de commissie", aldus Soenens. Bannon verkondigde in de radioshow dat er "morgen iets dramatisch zou gebeuren en dat de hel zou losbarsten". 

Bannon ging vorige week donderdag echter niet in op de uitnodiging om voor de commissie van het Huis van Afgevaardigden te getuigen. Hij beriep zich op 'executive privilege', wat inhoudt dat een (ex-)president het recht heeft om informatie niet vrij te geven aan het Congres. Volgens de commissie heeft Bannon geen recht op dat privilege en is hij dus wel verplicht om te getuigen.

De commissie nam daarop unaniem een resolutie aan waarin ze Bannon beschuldigt van minachting van het Congres. De resolutie gaat nu naar het door de Democraten gecontroleerde Huis van Afgevaardigden, die moet beslissen of het dossier wel degelijk wordt overgemaakt aan de rechtbank. 

De vraag rijst dus wat Bannon vooraf al wist over de bestorming. "Bannon wist alleszins veel", vertelt Soenens. "Hij is altijd "de Trumpfluisteraar" geweest, die achter de schermen raad gaf." Hij zou ook geheime vergaderingen hebben gehad met andere Trumpgezinden in een hotel in Washington waar ze samen werkten aan een actieplan om de bekrachtiging van Joe Biden als nieuwe president tegen te houden. "Bannon is de architect van de hele "Stop the steal"-campagne", stelt Soenens vast. 

De Republikeinen boycotten de speciale commissie die onderzoek voert naar de bestorming van het Capitool al van bij het begin. "De commissie telt maar twee Republikeinse leden", vertelt Soenens, "maar die leden worden nu door de partij uitgespuwd." Ook ex-president Donald Trump neemt actief deel aan het boycotten van de commissie en weigert documenten vrij te geven. "Hij heeft zelfs een rechtszaak aangespannen tegen de nationale archieven om te voorkomen dat die dienst documenten vrijgeeft", aldus Soenens. "Hij beroept zich op zijn privileges als president, alleen vergeet hij daarbij wel dat hij geen president meer is."

Indien Bannon effectief veroordeeld wordt voor minachting, riskeert hij een geldboete tussen 100 en 100.000 dollar en een gevangenisstraf van een maand tot een jaar. "Maar zo'n veroordeling zal niet evident zijn", verduidelijkt Soenens. "Het voltallige Huis van Afgevaardigden moet de akte van beschuldiging eerst goedkeuren en daarna moet Justitie nog in actie komen. Dat hele proces kan lang aanslepen en de vraag is dan nog of dat allemaal zal lukken voor de Congresverkiezingen van volgend jaar. Indien de Republikeinen dan winnen, is de kans groot dat de commissie wordt opgedoekt en dan is de hele zaak dood en begraven."

Trump zelf heeft overigens geen uitnodiging gekregen om te komen getuigen in de onderzoekscommissie. Soenens vermoedt dat de leden zich vooral willen baseren op de opgevraagde documenten en getuigenissen van mensen die hem omringen, omdat ze weten dat Trump niet altijd de waarheid spreekt in commissies. "Wat wel duidelijk is, is dat Trump zal blijven beweren dat de verkiezingen vervalst zijn. We zijn intussen een jaar later, maar hij stuurt nog elke dag berichten naar zijn aanhang om te zeggen dat er nieuwe bewijzen daarrond zijn opgedoken. Hij zal er nooit mee ophouden."