Amerikanen mogen zelf vaccin kiezen voor extra prik. Hoe werkt het?

Wat heeft de FDA beslist?

De FDA (Food and Drug Administration) heeft de vaccins van Moderna en Johnson & Johnson goedgekeurd voor gebruik als een boosterdosis tegen het coronavirus. Het gebruik van boostervaccins van Pfizer-BioNTech was eerder al goedgekeurd. 

Wie in aanmerking komt voor een extra dosis, kan bovendien kiezen voor een ander vaccin dan dat waarmee hij of zij eerder werd ingeënt, zo besliste het geneesmiddelenagentschap.

Let wel: de beslissing moet nog bekrachtigd worden door de CDC (Centers for Disease Control and Prevention), die zich later deze week definitief zal uitspreken over wie een booster krijgt, en wanneer.

Wie krijgt een boosterdosis?

Ouderen (65+), volwassenen met onderliggende ziekten en mensen die door hun job meer risico lopen op een besmetting komen in de VS in aanmerking voor een boosterdosis.

Daarnaast beveelt de FDA een boosterdosis aan voor iedereen die het Johnson & Johnson-vaccin toegediend kreeg.

Of die groep in de toekomst nog wordt uitgebreid, wordt nog bekeken.

Waarom kiest de FDA voor een ‘mix & match’-strategie?

De Amerikaanse National Institutes of Health (NIH) publiceerden vorige week een onderzoek waaruit bleek dat Amerikanen die oorspronkelijk een Johnson & Johnson-vaccin kregen, een veel sterkere afweerreactie op Covid-19 hebben na een boosterprik met Moderna of Pfizer-BioNTech dan na een booster met Johnson & Johnson. 

Het mixen van verschillende vaccins kan nog andere voordelen hebben. Bijvoorbeeld voor mensen die na hun eerdere vaccinatie bijwerkingen ondervonden, maar die toch de bescherming van een extra dosis willen. En staten krijgen op deze manier meer flexibiliteit om sneller hun vaccinatiecampagnes verder te kunnen uitrollen.

Hoe zal het werken?

Dat wordt wellicht nog een moeilijke puzzel. De FDA geeft geen aanbevelingen over welke vaccins het best gecombineerd kunnen worden voor een optimale werking. De reden is simpel: die informatie is er gewoonweg niet. 

Hoewel studies aantoonden dat een boosterdosis van Pfizer of Moderna effectiever is na vaccinatie met J&J, zegt de FDA dus niet dat deze mensen een mRNA-prik zouden moeten krijgen. In de plaats daarvan stelt het agentschap voor dat ze hier zelf voor kunnen kiezen. 

Of de CDC die vrije keuze aanhoudt, is nog af te wachten. Maar hoe dan ook wordt het een ingewikkeld verhaal. Los van welk vaccin de beste keuze is, moet er ook rekening gehouden worden met verschillende timings en dosissen. Wie eerder met het Pfizer- of Moderna-vaccin ingeënt werd, krijgt zijn boostershot idealiter na 6 maanden; bij het J&J-vaccin is dat 2 maanden. En terwijl Pfizer en J&J een volledige vaccindosis aanbieden als booster, is dat bij Moderna maar een halve dosis.

De FDA maakt zich sterk dat zorgverstrekkers en apothekers de nodige informatie krijgen om alles in goede banen te kunnen leiden. “Het is niet simpel, maar ook niet hopeloos complex”, aldus Peter Marks van de FDA.

Wat betekent dit voor de vaccinatiecampagne?

De beslissing van de FDA kan een belangrijke stap zijn voor de vaccinatiecampagne. Tot dusver kreeg 5 procent van de Amerikanen, ongeveer 11,2 miljoen mensen, een boosterdosis, zo blijkt uit informatie van de CDC. Tientallen miljoenen mensen komen nog in aanmerking voor een extra dosis. Door het mixen van vaccins wordt het voor hen gemakkelijker om snel een booster te krijgen.

Hoe zit het bij ons?

Veel landen, waaronder België, hebben zich achter een ‘mix & match’-strategie geschaard voor mensen die aanvankelijk met het AstraZeneca-vaccin ingeënt zijn. Dat vaccin wordt in de VS niet gebruikt, maar werkt op dezelfde manier als het Johnson & Johnson-vaccin.

In ons land werd eerder beslist dat bewoners van woon-zorgcentra, mensen met een verminderde immuniteit en alle 65-plussers een extra vaccindosis kunnen krijgen. Op dit moment hebben al meer dan 430.000 mensen een boostershot gekregen.