Spaanse regering kondigde eerste lockdown ongrondwettelijk af en moet nu ruim 1 miljoen boetes terugbetalen

De Spaanse regering heeft verschillende overheidsdiensten de opdracht gegeven om een werkgroep op te zetten om boetes die werden uitgeschreven tijdens de eerste coronalockdown te schrappen en terug te betalen. Volgens de Spaanse zender RTVE  gaat het om 1.142.127 boetes, die werden opgelegd aan burgers die zich niet hielden aan de strenge lockdown.

Het opheffen van de sancties is een gevolg van een uitspraak die het Grondwettelijk Hof in juli deed. Volgens het Hof was de strenge coronalockdown die in het voorjaar van 2020 (tussen 14 maart en 21 juni) werd ingevoerd, ongrondwettelijk. 

Het Hof sprak zich niet uit over de maatregelen op zich, maar wel over het gekozen wettelijke mechanisme. Met de lockdownmaatregel werden namelijk fundamentele rechten van de burgers beperkt. 

Om dat te kunnen doen heeft de regering niet het juiste mechanisme ingezet. Ze riep een (sanitaire) noodtoestand (estado de alarma) uit, maar had eigenlijk de uitzonderingstoestand (estado de excepción) moeten uitroepen om de grondrechten van de burgers op te schorten.  

De regering van de socialistische premier Pedro Sánchez koos voor de staat van alarm omdat ze die heel snel kon uitroepen, na een beslissing van de ministerraad, zonder groen licht van het parlement te moeten afwachten. Het parlement moet de noodtoestand daarna om de twee weken verlengen. Een uitzonderingstoestand moet echter goedgekeurd worden door het parlement vooraleer hij van kracht kan worden. 

Tussen oktober 2020 en mei 2021 werd de sanitaire noodtoestand opnieuw ingevoerd, maar dan zonder strikt verbod op niet-essentiële verplaatsingen. Daarover moet het Grondwettelijk Hof nog een uitspraak doen.