Kunnen burgemeesters zelf coronapas invoeren? Vlaams minister Somers wil tegen vanavond puntjes op de i zetten

Welke extra maatregelen mag een burgemeester invoeren om de coronasituatie in zijn of haar gemeente onder controle te houden of te krijgen? Dat is eigenlijk al een paar weken een punt van discussie en dat borrelde gisteren nog eens op tijdens een debat in "De zevende dag". 

Want sinds vrijdag is in Wevelgem het CST bijvoorbeeld verplicht bij indoorevenementen vanaf 100 personen wegens het hoge aantal besmettingen in de gemeente. Minister Beke bevestigde dat de burgemeester dat kan doen, maar hij wees erop dat in gemeenten met hoge vaccinatiecijfers een mondmaskerplicht soms eerder aangewezen is dan een CST. 

De burgemeester van Vilvoorde, Hans Bonte (Vooruit), is dan weer voorstander voor de invoering van het CST in bijvoorbeeld fitnesscentra. Hij toonde een filmpje van een Brusselse influencer die naar een fitnesscenter in Vilvoorde trekt, waar in tegenstelling tot in het Brussels Gewest geen mondmaskerplicht geldt of een CST gevraagd wordt. 

Volgens gouverneur Cathy Berx heeft Bonte gewoon al de bevoegdheid om dat in te voeren. Ze wees daarvoor naar de bestaande wetgeving. "Artikel 135 paragraaf 2 van de gemeentewet bepaalt dat de burgemeester alle passende maatregelen moet nemen om epidemies te voorkomen of  om ervoor te zorgen dat ze ophouden", stelde ze. 

Meer nog: "De Vlaamse Regering is mijns inziens niet eens bevoegd om de mogelijkheden van burgemeesters op dat vlak te beperken. In de bijzondere wet staat heel expliciet dat de Vlaamse overheid bevoegd is voor de organisatie van lokale besturen, op 2 uitzonderingen na: beleid van politie en artikel 135 paragraaf 2." Het opleggen van het CST moet wel goed geargumenteerd worden door de burgemeester, klonk het nog.

Dus heeft een burgemeester als Bonte eigenlijk vrij spel op vlak van coronamaatregelen? Hold your horses, klinkt het op het kabinet van Vlaams minister voor Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD). Daar willen ze dat toch nuanceren. "Wat betreft het CST op evenementen konden burgemeesters inderdaad strenger zijn tot 31 oktober, zoals in Wevelgem gebeurt. Woensdag wordt in het Vlaams Parlement een decreet gestemd dat die situatie verlengt tot na die datum." 

In het samenwerkingsakkoord tussen de federale overheid en deelstaten  was ook sprake van de mogelijkheid om het CST in te voeren in onder meer horeca en fitness. "Maar dat kan enkel als daarvoor een decreet wordt gestemd op Vlaams niveau", verduidelijkt de woordvoerster van minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V). "In het decreet dat woensdag wordt gestemd staan die sectoren niet vermeld. Het CST blijft op Vlaams niveau dus enkel verplicht voor massa-evenementen en dancings. Wij voegen daar nog aan toe dat zorgvoorzieningen (woonzorgcentra, ziekenhuizen, instellingen voor mensen met een handicap) zelf zullen mogen beslissen of ze een CST invoeren voor bezoekers."

Bij de redenering van Berx dat burgemeesters op basis van de gemeentewet zelf een CST in pakweg fitnesscentra kunnen invoeren, hebben ze op het kabinet van Somers ernstige vragen. Zelf een mondmaskerplicht invoeren, tot daar aan toe, klinkt het. "Maar bij een CST komt toch nog wat meer kijken, onder meer op vlak van privacy. Dus volgens ons staat dat juridisch wankel."

Somers wacht nog even af wat het kernkabinet van de federale regering vandaag beslist over een eventuele mondmaskerplicht en over de verlenging van de federale fase. "Zodra we we daarover vanavond meer weten, zullen we in een mail aan de burgemeesters meer duidelijkheid scheppen over wat er wel en niet mogelijk is op vlak van coronamaatregelen."