Spelen met gezond boerenverstand: waarom adventuregames geregeld weer opduiken

Nog maar vijf jaar geleden bracht ‘Kathy Rain’, van de Zweedse éénmansstudio Clifftop Games, het aloude genre van de point and click-adventuregame weer eventjes naar de oppervlakte. Het was een videogame die eerder deed denken aan spelklassiekers als ‘The Secret of Monkey Island’ of ‘Leisure Suit Larry in the Land of the Lounge Lizards’ dan aan moderne, op actie gerichte games: het speelritme was heel wat slomer, de decors waren een soort zoekplaatjes waarin de speler objecten moest zoeken, die dan weer moesten worden gecombineerd met andere voorwerpen uit diezelfde omgeving of de inventaris van de speler. Door de juiste dingen met elkaar in verband te brengen, werden er doorbraken geforceerd en nieuwe ‘kamers’ geopend. Met alweer nieuwe voorwerpen om te gebruiken en personages om mee te converseren, maar dus ook weer nieuwe problemen om op te lossen.

Deze week verschijnt een remaster van die moderne klassieker, met meer dan 700 nieuwe zinnen dialoog, extra verhaallijnen, en mooiere plaatjes om te doorzoeken. Maar het verhaal blijft natuurlijk hetzelfde: het is een terug-naar-je-geboorteplaats-vertelling waarin het hoofdpersonage, in haar onderzoek naar het recente overlijden van haar grootvader, een sinister geheim in haar vroegere thuis ontdekt. “Adventuregames raken een sweet spot waar je zowel puzzels tegenkomt die je logisch denken oefenen als verhalen die je emoties stimuleren”, zei Joel Staaf Hästö, de maker van de game, vorig jaar in het onlinemagazine Popmatters. “Die twee elementen passen perfect bij elkaar, en ondersteunen elkaar.”

'Kathy Rain: Director’s Cut’ is lang niet de enige adventuregame die dit jaar verscheen. Met andere titels als 'Encodya‘, 'Road 96‘, ‘Twelve Minutes‘, ‘Backbone', ‘Genesis Noir‘, ‘Lake‘, ‘Last Stop‘ en ‘The Artful Escape‘ kunnen we zelfs van een vrij epische remonte spreken. Maar zo zijn er in het recente verleden wel meer geweest.

Adventuregames bestaan al sinds de begindagen van het medium. Titels als ‘Zork’, die hun gamewereld aan de speler presenteerden in tekst en waardoor de speler navigeerde door middel van tekstcommando’s, ontstonden zelfs in de absolute videogame-prehistorie, en in de vroege eighties kwamen daar natuurlijk al snel plaatjes bij. Op dat moment al grote videogamemerken als Activision en Electronic Arts brachten toen allemaal games in dit genre op de markt. Maar het werd pas een mainstreamgenre tegen het einde van dat decennium en de vroege jaren 90, toen de games in kwestie hun speler ook toelieten om zijn personage door dat decor te besturen. In die tijd kwamen titels op de markt die tot vandaag nog nazinderen in het collectieve geheugen, zoals dus ‘Leisure Suit Larry' en 'Monkey Island’.

Rond de eeuwwisseling, toen de PlayStation-console videogames opwaardeerde tot hetzelfde soort schermentertainment als films en tv-reeksen en ook actiegames een complexer verhaal begonnen te vertellen, vervaagden adventuregames. Sindsdien zijn er heel wat comebacks geweest, die telkens ook weer uitdoofden. In het midden van de nillies bracht Nintendo bijvoorbeeld de twee relatief succesvolle ‘Another Code’-games uit. En in de vroege jaren 2010, met de opkomst van verhalende games als ‘The Walking Dead’ en ‘The Wolf Among Us’, kreeg de adventuregame weer een nieuwe ‘boost’ dankzij de indie-beweging: onafhankelijke gamemakers herontdekten het genre, deels omdat het technisch niet al te veeleisend is.

Het is een nichegenre gebleven, maar er blijven nieuwe generaties gamemakers opduiken die het in leven houden. Het héél brede publiek, dat in de tijden van ‘Monkey Island’ ervoor bestond, heeft adventuregames misschien links laten liggen, maar ze zijn er wel nog steeds. “Ze zijn nooit weg geweest”, vertelde ‘Monkey Island’-maker Ron Gilbert ons niet zo lang geleden. “Ze zijn gewoon geëvolueerd naar de narratieve stuff van vandaag. Een game als 'Firewatch’ kun je net zo goed een adventuregame noemen. En er zijn miljoenen spelers die daar tuk op zijn.”