De energieprijzen, die stegen met maar liefst 30,86 procent deze maand, na stijgingen van 19,37 procent in augustus en 17,15 procent in september, duwen de geldontwaarding de hoogte in tot een piek van 4,16 procent. Dat is de hoogste waarde in 13 jaar. Zonder de verhoogde energieprijzen bleef de inflatie beperkt tot 1,68 procent.
- Heel de eurozone kraakt zo onder de prijzen voor gas, olie en elektriciteit op de wereldmarkt. Het Planbureau verwachte zich wel aan een toename van de prijzen, maar die piekt toch veel hoger dan verwacht.
- Misschien nog het meest belangrijke: de gezondheidsindex, de basis voor de automatische loonindexering, steeg met 3,48 procent. Dat betekent meteen grote onrust bij de werkgevers.
- Want zo dreigt op korte tijd twee keer een overschrijding van de spilindex voor de lonen. Meteen zijn alle oude discussies over de wet van ’96 en de loonnormen daardoor wat op de achtergrond: toen ging het over een loonstijging met maximum 0,4 procent. Maar nu zullen de bedrijven dus een automatisch indexering van meer dan 3 procent of zelfs 4 procent moeten gaan geven. Dat is veel meer dan gedacht.
- Voka rekent ondertussen voor dat het om liefst 6 miljard gaat, op een loonmassa van in totaal 150 miljard. Een serieuze extra inspanning. Dat bedreigt volgens hen de competitiviteit: België is het enige land met zo’n automatische index, waarbij lonen aan inflatie gekoppeld zijn.
- Het wordt daarbij vooral kijken naar de Duitse regeringsonderhandelingen: komt de paars-groene regering daar met forse loonsverhogingen, zoals socialisten beloofden, dan zal het voor de Belgische competitiviteit nogal meevallen. Maar anders komt een heilig huisje onvermijdelijk op ons af: een mogelijke indexsprong. De werkgevers opperden dat al, maar voor een Vivaldicoalitie, met een dominante PS als grootste partij, lijkt zoiets haast ondenkbaar.
- De laatste regering die zo’n indexsprong deed, en dus een keer de automatische loonstijging oversloeg voor alle werknemers, was de regering-Michel. Toen was de woedde van de vakbonden, zeker het FGTB, immens.
- Het is dus een potentieel erg gevaarlijk dossier voor de regering-De Croo, dat op hen afkomt. Maar het grotere plaatje is dat evenzeer. De ECB beweert bij hoog en laag dat de inflatie in het voorjaar van 2022 weer daalt: het is vooral het gevolg van de huidige economische verhitting, stellen ze.
- Maar gebeurt dat niet, dan komt heel de eurozone wel in een heel vervelend vaarwater. Want dan heeft de ECB niet veel andere keuze dan de rente te laten stijgen, maar dat kan enorme gevolgen hebben op de begrotingen van een pak EU-lidstaten, niet in het minst België zelf.
