VN-topman op klimaattop in Glasgow: “We graven ons eigen graf”

“We graven ons eigen graf”, waarschuwde Guterres. “Het is tijd om ‘genoeg’ te zeggen. Genoeg brutale aanvallen op de biodiversiteit. Genoeg zelfvernietiging door koolstof. Genoeg daarvan, dat de natuur als een toilet wordt behandeld. Genoeg branden, boringen en mijnbouw in almaar diepere lagen.”

De secretaris-generaal van de VN uitte zijn twijfels bij de klimaatbeloftes van veel landen. Zelfs wanneer die allemaal ook werkelijk nagekomen worden, zou de opwarming van de aarde tegen de eeuwwisseling op 2,7 graden uitkomen in vergelijking met het pre-industriële niveau. “We stevenen nog steeds af op een klimaatcatastrofe”, benadrukte Guterres. Regeringen moeten subsidies voor fossiele brandstoffen stopzetten, afstappen van steenkool en elke uitstoot beboeten, vindt hij.

Guterres riep de rijke landen op om hun engagement van op de klimaatconferentie van Kopenhagen in 2009 (COP15) na te komen jaarlijks 100 miljard dollar ter beschikking te stellen aan armere landen zodat zij zich kunnen aanpassen aan de klimaatverandering. “Ik ben verheugd over de inspanningen - geleid door Canada en Duitsland - die ons zullen helpen om daarin te slagen.”

“De klimaatconferentie moet het begin van het einde van de klimaatverandering zijn”, zei de Britse premier Boris Johnson. “Als klimaattoppen zouden volstaan om de klimaatverandering op te lossen, dan zouden we de 25 voorgaande toppen niet nodig hebben gehad om te geraken waar we vandaag zijn”, zei Johnson. “Maar terwijl COP26 niet het einde zal zijn van klimaatverandering, kan het en moet het wel het begin van het einde inluiden.”

Johnson waarschuwde maandag ook voor de gevaren van stijgende temperaturen. “Vier graden en we kunnen vaarwel zeggen tegen ganse steden - Miami, Alexandria, Sjanghai - allemaal verloren onder de golven.” De top in Glasgow moet te boek komen te staan als het moment waarop de mensheid “de bom begon te ontmantelen”.

 De Amerikaanse president Joe Biden wil dat 3 miljard dollar (bijna 2,6 miljard euro) van de Amerikaanse klimaatfinanciën jaarlijks naar kwetsbare landen gaat, om hen te helpen met de stijgende zeespiegel, de droogte en andere gevolgen van de klimaatopwarming.

Het plan van president Biden moet nog worden goedgekeurd door het Congres in Washington. Het geld komt uit een potje van 11,4 miljard dollar. Dat is het bedrag dat de president vanaf 2024 jaarlijks wil uittrekken voor de strijd tegen klimaatverandering. President Biden had nog niet verduidelijkt hoeveel geld precies naar andere landen zou gaan.

Meerdere wereldleiders slaan de top over. De Russische president Vladimir Poetin zal de aanwezigen toespreken in een vooraf opgenomen speech, meldde het Kremlin. Volgens het persagentschap Reuters gaf het Kremlin aan dat een live videoverbinding niet haalbaar zou zijn. Ook de Chinese president Xi Jinping is niet aanwezig. Jinping heeft volgens staatsmedia in een videoboodschap opgeroepen allemaal samen de klimaatverandering te gaan beheersen en meer actie te ondernemen. 

Dat de Russische president Poetin en de Chinese president Xi niet komen opdagen, wordt beschouwd als tegenvaller, omdat Rusland en China behoren tot de landen die de meeste broeikasgassen uitstoten. Ook de Braziliaanse president Jaïr Bolsonaro reist niet naar Glasgow.

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan is, na de G20-top in Rome, in de nacht van zondag op maandag teruggekeerd naar Turkije. Erdogan heeft aangegeven dat hij om veiligheidsoverwegingen niet naar Glasgow afzakt.

“We zagen af naar Glasgow te gaan wanneer onze eisen niet werden ingewilligd. Het ging niet alleen om onze veiligheid, maar ook om de reputatie van ons land”, vertelde president Erdogan aan verslaggevers aan boord van het presidentiële vliegtuig. “We hadden normen voor het veiligheidsprotocol”, zei president Erdogan volgens de Turkse televisiezender NTV. 

“We zijn echter op het laatste moment geïnformeerd dat die niet konden ingewilligd worden.” Volgens verschillende media ging het om beperkingen op de omvang van de Turkse delegatie en het aantal officiële voertuigen.