Eerste grote belofte op Klimaatconferentie: ontbossing moet stoppen tegen 2030
Op de klimaattop in Glasgow hebben meer dan 100 wereldleiders een eerste grote belofte gedaan: tegen eind 2030 mag er op aarde geen bos meer verdwijnen. De landen die de deal sloten, zijn goed voor 85 procent van de bossen ter wereld. Experts zijn voorzichtig optimistisch maar wijzen er wel op dat er ook vroeger al beloftes gedaan zijn over ontbossing, maar dat die nooit in de praktijk zijn gebracht.
De Klimaattop in Glasgow heeft een eerste concreet engagement opgeleverd: 100 wereldleiders hebben beloofd om tegen 2030 de ontbossing op aarde te stoppen. De landen die de belofte maken, zijn goed voor 85 procent van de bossen op aarde. Professor Bosecologie Bart Muys van de KU Leuven is in "De ochtend" dan ook optimistisch over de deal: “Al in 1992 lag een conventie voor die ontbossing moest tegengaan, maar die is nooit ondertekend omdat de grote boslanden zoals Brazilië niet mee wilden. Dat is nu wel het geval.”
Beluister hier het interview met professor Bosbeheer Bart Muys uit "De ochtend"
Akkoord om ontbossing te stoppen tegen 2030
De longen van de planeet
Het grote doel van deze Klimaattop is de opwarming van de aarde tegen het einde van de eeuw te beperken tot 1,5 graden. Om dat te bereiken zullen we de longen van de planeet hard nodig hebben, want bossen filteren elk jaar een derde van de CO2-uitstoot uit de lucht. Maar op dit moment gaat er elke minuut een gebied ter grootte van 27 voetbalvelden bos verloren. Bovendien kan gekapt bos zelf CO2 beginnen vrij te geven. Wetenschappers maken zich daarom zorgen dat we op een bepaald moment een kantelpunt zullen bereiken, vanaf dan zou het niet meer mogelijk zijn om de klimaatopwarming te stoppen. Hoog tijd dus om in te grijpen.
"We moeten stoppen met de vernietiging van onze kathedralen van de natuur", bracht Boris Johnson naar voren op COP26:
Om de bossen te beschermen zijn beloftes alleen niet genoeg, er is ook geld nodig. De leiders in Glasgow zijn daarom op zoek gegaan naar fondsen. Op dit moment hebben ze al 16 miljard euro samengebracht. Dat is afkomstig van 12 landen waaronder de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk, en van privé-investeerders zoals AXA Bank. De financiële instellingen die meestappen in de deal beloven ook om niet meer te investeren in activiteiten die gelinkt zijn aan ontbossing, zoals de productie van palmolie en soja. Ook 28 landen hebben overigens beloofd om niet meer te ontbossen ten voordele van landbouwgrond.
Het geld dat bijeengebracht is, zal gaan naar herbebossingsprojecten, duurzamere landbouw, en naar de bescherming van bos tegen onder meer bosbranden. De inheemse volkeren spelen daarin een belangrijke rol, want zij kunnen de bossen waar ze leven het best beschermen, is de redenering. Zij zullen dan ook een deel van het geld kunnen beheren.
De houtsector - een belangrijke economische branche in Brazilië - heeft een kwalijke reputatie. Maar de houtkappers vinden niet dat hen alle schuld treft voor de grote bosbranden en de houtkap in het Amazonewoud. Onze ploeg van "Het journaal" ging in 2019 naar Brazilië en sprak met houthakkers die de ontbossing verdedigen, bekijk hier het verslag uit het archief:
Cruciale landen mee aan boord
Dat ook de boslanden Canada, de Verenigde Staten, Brazilië, Indonesië, Rusland en Congo de deal ondertekenen, is cruciaal. Vooral het feit dat Brazilië mee wil, is een opsteker, want onder president Bolsonaro bereikte de boskap van het Amazonewoud de laatste jaren een hoogtepunt. Indonesië is dan weer de grootste exporteur ter wereld van palmolie, en ook de teelt daarvan leidt tot massale boskap. "Dit is een keerpunt in het beleid van deze landen", zegt professor Muys. "Ze hebben lang gedaan alsof alleen zij mochten beslissen over de toekomst van hun bossen. Maar hier maken ze een statement: ze verklaren zelf dat er een probleem is en dat we moeten streven naar een ontbossingsstop."
Dit is een keerpunt in het beleid van landen als Brazilië, Indonesië en Rusland
Volgens professor Muys is het wel niet correct om de verantwoordelijkheid alleen bij deze landen te leggen. “De bossen in Brazilië en Indonesië verdwijnen vooral voor grootschalige landbouw, voor producten die over de hele wereld geëxporteerd worden, ook naar België, onder meer voor veevoeder. Belangrijk is daarom dat er geld gaat naar die landen, maar ook dat er in deze verklaring staat dat er iets mis is met de huidige landbouw, en dat we naar een duurzame landbouw moeten gaan, waarvoor geen bos meer ontgonnen wordt.”
Niet veel vertrouwen in Bolsonaro
Jos Delbeke, voormalig directeur-generaal voor het Klimaat bij de Europese Commissie, wijst er wel op dat de opvolging van de beloftes heel belangrijk wordt. "We hebben al veel van die aankondigingen gehad. De technologie staat nu wel beter, we kunnen vanuit de ruimte zien wat er gebeurt in die bossen. Het probleem van de naleving van dergelijke akkoorden zijn illegale activiteiten, die moeten we onder controle krijgen wereldwijd."
De opvolging van de beloftes wordt heel belangrijk. We hebben al veel van dit soort aankondigingen gehad
Vooral in Brazilië en Congo heeft Delbeke weinig vertrouwen. "Met Brazilië weten we dat er een beleid is met een president (Bolsonaro, red.) die niet veel geloofwaardigheid verwekt. Als we kijken naar Congo, houden we ook ons hart vast. Daar is het goede bestuur soms het probleem. De nadruk ligt op opvolging door bijvoorbeeld observatie vanuit de ruimte", legt Delbeke uit.
Beluister hier het interview met Jos Delbeke uit "De ochtend"
