Op naar meer gerechtigheid voor vermoorde journalisten? Volkstribunaal wil straffeloosheid aankaarten
In Den Haag start vandaag een volkstribunaal waarmee drie persvrijheidsorganisaties willen aantonen dat moorden op journalisten vaak ongestraft blijven. Rechters zullen drie moordzaken behandelen. Bindende uitspraken zijn niet mogelijk, maar de organisatoren zijn ervan overtuigd dat het tribunaal impact zal hebben.
Sinds 1992 zijn er wereldwijd meer dan 1.400 journalisten vermoord. Acht op de tien keer komen de daders er zonder enige sanctie vanaf. De aanhoudende straffeloosheid maakt geweld tegen journalisten een van de veiligste misdaden ter wereld.
Om wereldwijd aandacht te vragen voor deze misdaden en een aantal onopgeloste moordzaken te onderzoeken, hebben drie vooraanstaande persvrijheidsorganisaties de handen in elkaar geslagen en een speciaal volkstribunaal opgericht dat zes maanden duurt.
In dat halfjaar staan er vijf zittingen op het programma. De openingshoorzitting is vandaag, op de Internationale Dag tegen Straffeloosheid van Misdaden tegen Journalisten. 13 getuigen zullen het hebben over het geweld zelf, de straffeloosheid voor de moorden en de verantwoordelijkheid van de staten.
Tijdens de drie volgende zittingen, die begin 2022 plaatsvinden, zullen drie verschillende moordzaken behandeld zullen worden: Lasantha Wickrematunge werd in 2009 om het leven gebracht in Sri Lanka, Miguel Ángel López Velasco in 2011 in Mexico en Nabil Al-Sharbaji in 2015 in Syrië. Het volkstribunaal eindigt op 3 mei, de Internationale Dag van de Persvrijheid.
Meer dan symboliek
Het volkstribunaal ondersteunt slachtoffers door hun verhaal op te tekenen en hierdoor legitiem bewijs te genereren. Maar zelfs als er sluitende bewijzen zijn, zullen rechters geen bindende uitspraken kunnen doen. Maar dat maakt het volgens de Spaanse juriste en hoofdaanklaagster Almudena Bernabeu geen louter symbolische zaak. “Niet alles heeft een vonnis nodig. Het is al een succes als we onze zaken rond krijgen en een sterk dossier kunnen opbouwen. Het is tijd dat staten ter verantwoording worden geroepen.”
Niet alles heeft een vonnis nodig, het zou al een succes zijn als we onze zaken rond krijgen en een sterk dossier kunnen opbouwen
Leon Willems, de directeur van Free Press Unlimited, gelooft ook in de mogelijke impact van het tribunaal. In aanloop naar de eerste zitting maakte hij duidelijk dat de organisaties de wereld willen tonen dat er wel degelijk oplossingen bestaan voor deze zaken door overheden ter verantwoording te roepen, te luisteren naar de nabestaanden van de journalisten.