“De uitstoot van methaan drastisch verminderen is op korte termijn onze beste strategie tegen de opwarming van de aarde.” De Amerikaanse president, Joe Biden, deed die uitspraak gisteren in Glasgow. Soms zeggen politici gewoon de waarheid. Biden baseerde zich op rapporten van het Internationaal Energieagentschap en het IPCC. Zij kwamen eerder dit jaar al tot de conclusie dat het terugdringen van de ­methaanuitstoot, zeker van olie- en gasinstallaties, “de meest impactvolle manier is om de opwarming van de aarde op korte termijn aan te pakken”. Het VN­-klimaatpanel sprak over “een van de meest kostenefficiënte strategieën”.

De strijd tegen het krachtige broeikasgas – methaan blijft weliswaar minder lang in de atmosfeer, maar is 80 keer krachtiger dan CO₂ – is daarom een belangrijk actiepunt in Glasgow én in Washington.

Lekken dichten

De Amerikaanse regering voegde gisteren meteen de daad bij het woord en ontvouwde een plan dat de uitstoot van methaan in de VS tegen 2035 met bijna 75 procent moet verminderen. Een cruciale rol is weggelegd voor het Amerikaanse Milieuagentschap EPA. Dat werd onder het presidentschap van Donald Trump bijna volledig ontmanteld, maar het kan onder Biden zijn vleugels weer uitslaan. Dat is belangrijk, want het EPA is machtig. Het kan regels opstellen die de industrie verplicht minder vervuilend te werken.

Het methaanplan wordt het eerste belangrijke initiatief van het herboren agentschap. Het EPA focust in de eerste plaats op de olie- en gasindustrie en op het wijdvertakte netwerk van pijpleidingen. Zeker bij oude installaties lekt veel methaangas weg. Er zijn bovendien niet alleen lekken, maar bij het oppompen van olie komt sowieso methaan vrij. Dat wordt nu gewoon de lucht ingestoten en dat moet veranderen. Voor het eerst worden Amerikaanse olie- en gasbedrijven verplicht hun 300.000 grootste installaties op regelmatige basis te controleren en eventuele lekken zo snel mogelijk te dichten.

Lange tijd verzetten de grote oliebedrijven zich tegen te strikte regels, zeker voor oude installaties. Nu zeggen ze wel achter de plannen te staan. Ook milieuorganisaties reageren overwegend positief. Volgens EPA-baas Michael Regel is het nieuwe beleid niet alleen goed voor het klimaat, maar ook voor de luchtkwaliteit van veel arme Amerikanen die vaak dicht bij olie-installaties wonen.

Als alle landen zich aan hun methaan­afspraak houden, zal de aarde in 2050 0,2 graden minder opgewarmd zijn

Zonder China en Rusland

Het actieplan komt boven op een gezamenlijk Europees-Amerikaans methaan-initiatief dat in Glasgow werd gelanceerd. Dat is minder ambitieus dan het Amerikaanse, maar het is wel een plan op mondiale schaal. De deelnemende landen – ze zijn al met meer dan honderd – beloven de uitstoot tegen 2030 met 30 procent te verminderen ten opzichte van 2020. Als alle landen zich aan die afspraak houden, moet de aarde in 2050 0,2 graden minder opgewarmd zijn.

De landen die hun handtekening onder het initiatief zetten, kunnen tot niets verplicht worden. “Niemand moet een bepaald percentage halen”, zegt de Amerikaanse klimaatgezant, John Kerry. “Je schrijft je alleen in in een gezamenlijk project.” Critici noemen het daarom tandeloos. Maar het hele akkoord van Parijs is ook gebouwd op vrijwilligheid. Geen enkel land kan verplicht worden zijn uitstoot te verminderen.

Al kunnen niet alle landen op dezelfde manier hun methaan­uitstoot verminderen. De olie- en gasinstallaties kunnen op relatief makkelijke manier grote progressie maken. In de landbouw wordt dat al moeilijker én duurder. Toch is het belangrijk dat landen met een grote landbouwsector meestappen in het project. Dat al meer dan honderd landen willen meedoen, is positief. De bedoeling is wel dat de uitstoot van die landen beter gemonitord wordt. De VN willen daarvoor een speciaal observatorium oprichten.

Maar opnieuw houden enkele grote vervuilers de boot af. China, India en Rusland doen niet mee. Zeker in Rusland, met zijn vaak verouderde gasinstallaties, is het probleem urgent. Bovendien zou Moskou knoeien met zijn rapporten, meldde The Washington Post twee weken geleden. De werkelijke uitstoot van methaan ligt er tot drie keer hoger dan wat Rusland officieel communiceert. (domi)