Tientallen landen beloven op klimaattop om te stoppen met het gebruik van steenkool
Op de klimaatconferentie in Glasgow hebben tientallen landen afgesproken dat ze geleidelijk aan geen steenkool en bruinkool meer zullen gebruiken als energiebron. Daarbij zijn onder meer Polen, Vietnam en Zuid-Afrika, landen die op dit moment nog heel afhankelijk zijn van kolen. Grote vervuilers, zoals China, de Verenigde Staten en Australië stappen dan weer niet mee in de steenkooldeal. Daarnaast wil een groep van 20 landen ook stoppen met in het buitenland te investeren in fossiele brandstoffen.
Kolen zijn de meest vervuilende fossiele brandstof, en de Britse regering, die deze Klimaatconferentie organiseert, wilde ze daarom zo snel mogelijk naar de geschiedenisboeken verwijzen. In het bereikte akkoord staat volgens het Verenigd Koninkrijk dat de rijke landen vóór 2030 zullen stoppen met het verbranden van kolen, en de armere landen vóór 2040.
Het akkoord is niet bindend, maar de ondertekenaars engageren zich wel om hun gebruik van kolencentrales uit te faseren en ook geen nieuwe centrales meer te bouwen. “Het einde van het kolentijdperk is in zicht”, kondigde de Britse Energieminster Kwasi Kwarteng aan.
"Kool is niet langer koning. Het einde van steenkool is in zicht", zo maakte Alok Sharma, voorzitter van de klimaatconferentie, het akkoord over steenkool bekend.
Wie doet mee, en vooral: wie niet?
Het goede nieuws is dat Polen, Oekraïne, Indonesië, Vietnam, Chili en Zuid-Afrika de deal ondertekend hebben. Zij verbranden nu nog veel steen- en bruinkool in hun energiecentrales. Polen plant die kolenstop wel pas na 2040, en had dat trouwens ook eerder al aangekondigd. Oekraïne zou zijn deadline opschuiven van 2050 naar 2035.
Enkele armere landen die de deal ondertekenden maakten wel duidelijk dat ze financiële hulp verwachten om de overstap te maken naar duurzamere energiebronnen. En die hulp komt er ook, want iets later werd op de conferentie bekendgemaakt dat Zuid-Afrika, India, Indonesië en de Filippijnen geld krijgen van de zeven grootste economieën ter wereld. Die vier landen zijn samen goed voor 15 procent van de uitstoot door kolen wereldwijd.
Zoals wel vaker met dit soort akkoorden is het ook belangrijk om te weten wie zijn handtekening níet gezet heeft. En daar zijn deze keer helaas een paar belangrijke namen bij, China om te beginnen. Kolen zijn al tientallen jaren de belangrijkste energiebron in China. President Xi Jingping zegt dat zijn land vanaf 2026 minder kolen zal gaan gebruiken, maar laat de Chinese kolencentrales intussen wel hun productie opdrijven om deze winter tekorten te voorkomen.
Verder ontbreken ook Australië en de Verenigde Staten op de lijst van ondertekenaars. De Amerikaanse president Joe Biden wil nochtans tegen 2050 stoppen met het gebruik van fossiele brandstoffen. De VS zijn wel minder afhankelijk van kolen dan van olie en gas.
Geen investeringen meer in fossiele brandstoffen
Los van de steenkooldeal hebben 20 landen op de klimaatconferentie ook afgesproken om niet langer te investeren in fossiele brandstoffen in het buitenland. Onder meer de VS, het Verenigd Koninkrijk, Canada en Denemarken beloven dat ze voor eind 2022 zullen stoppen met overheidssteun te geven aan nieuwe internationale projecten die gebruik maken van olie, gas of steenkool.
Ook instellingen zoals de Europese Investeringsbank engageren zich daarvoor, en later zal mogelijk ook nog de Europese Commissie volgen. De kern van deze verklaring is dat investeringen de klimaatdoelen niet langer in de weg mogen staan.