‘Het uitstrijkje wordt in de toekomst grotendeels overbodig’

In het Verenigd Koninkrijk zijn kankeronderzoekers vol lof over uw studie. Wat hebt u precies ontdekt? 

“Sinds 2008 vaccineren we vrouwelijke scholieren tegen het humaan papillomavirus, een virus waarmee de meeste mensen besmet raken zodra ze seksueel actief worden. Voor velen is dat onschadelijk, maar er bestaan meer dan 150 varianten en enkele daarvan kunnen op lange termijn kanker veroorzaken. Tijdens onze studie volgden we vrouwen op die als scholieren een prik gekregen hadden. We stelden vast dat het vaccin hen uitzonderlijk goed beschermde.

“Bij meisjes die op 12- of 13-jarige leeftijd gevaccineerd werden, waren de resultaten het best. In die groep werd er 87 procent minder baarmoederhalskanker vastgesteld in vergelijking met hun ongevaccineerde leeftijdsgenoten. Bij vrouwen die de prik tussen hun 14de en 16de verjaardag kregen, daalde de kans op de kanker met 62 procent. Voor wie tussen de leeftijd van 16 en 18 jaar geprikt werd, ging het om een daling met 34 procent. 

“Onze resultaten krijgen niet enkel aandacht omdat ze mooi nieuws over de strijd tegen kanker brengen, maar ook omdat ze de eerste uitgebreide ‘real world data’ over het wijdverspreide HPV-vaccin weergeven. We moesten namelijk wachten tot de gevaccineerde vrouwen seksueel actief werden om voldoende data te verzamelen.” 

Vandaag wordt vrouwen van 25 tot 64 jaar aangeraden om elke drie jaar een uitstrijkje te laten nemen. Wordt dat voor wie gevaccineerd is straks overbodig?

“Aan vrouwen wordt gevraagd om zich zo vaak te laten onderzoeken omdat HPV in veel gevallen pas jaren na de initiële besmetting kanker veroorzaakt. Op die manier kunnen afwijkende uitstrijkjes tijdig opgevolgd worden. Dit onderzoek toont echter aan dat de kans op baarmoederhalskanker enorm daalt door het vaccin. Daarom lijkt het me logisch dat het huidige systeem hertekend wordt. Gevaccineerde vrouwen zouden in de toekomst bijvoorbeeld genoeg hebben aan drie uitstrijkjes tijdens hun hele leven. 

“Wie geen prik kreeg, moet natuurlijk wel opgevolgd blijven worden. Sowieso zal het nog jaren duren voor die regelmatige uitstrijkjes voor het grootste deel van de vrouwelijke bevolking wegvallen. Zij werden immers helemaal niet gevaccineerd en een laattijdige prik heeft geen duidelijke invloed op hun kansen om baarmoederhalskanker te krijgen.”

Kan het HPV-vaccin baarmoederhalskanker ooit volledig uitroeien?

“Ik vrees dat we de kanker altijd zullen blijven zien, maar wel veel minder frequent dan vandaag het geval is. Net omdat we zo’n goed vaccin in handen hebben, moeten we er in de toekomst verder op inzetten om mensen aan te sporen om een prik te halen. 

“Daarnaast geloof ik in verschillende producten die momenteel ontwikkeld worden en die mensen die besmet werden sneller van hun infectie kunnen genezen. Het zal nog wel even duren voor die middelen op de markt komen, maar ze doen me alvast dromen van een wereld waarin baarmoederhalskanker een marginaal fenomeen is.”