Het klimaatakkoord dat de Vlaamse regering donderdag heeft bereikt, gaat volgens de milieu- en natuurverenigingen “in de goede richting”, maar “mist ambitie” en laat een aantal kansen onbenut. Dat er op het vlak van landbouw niet geraakt wordt aan de veestapel, is voor de organisaties “onaanvaardbaar”. “De regering mikt voor de landbouw louter op innovatie en technologie. Een tactiek die de laatste jaren tot weinig resultaat heeft geleid, er is zelfs sprake van een stijging van methaanuitstoot. Zonder een afbouw van de veestapel blijft het dweilen met de kraan open” klinkt het.

Renovatieplannen

Ook de renovatieplannen van de regering gaan volgens Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace, Natuurpunt en WWF niet ver genoeg. “De Vlaamse regering kiest ervoor om de meest energieverslindende gebouwen slechts te renoveren tot EPC-label D. Daarmee geeft ze het signaal dat label D goed genoeg zou zijn, terwijl haar eigen langetermijnstrategie tegen 2050 een label A beoogt in elk gebouw”, legt Benjamin Clarysse van Bond Beter Leefmilieu uit.

Volgens Clarysse worden eigenaars “twee keer op kosten gejaagd in hun uiteindelijke renovatie naar EPC-label A”. “Waarom is de Vlaamse regering tevreden met half werk? Stimuleer woningeigenaars toch om van de eerste keer klimaatproof te renoveren”, klinkt het.

Elektrische wagens

Het plan om vanaf 2029 benzine en diesel te weren bij de inschrijving van nieuwe wagens, is volgens de organisaties wel “een immense stap vooruit voor uitstoot en volksgezondheid”. Maar ze plaatsen meteen ook een aantal kanttekeningen. Zo lost het vervangen van wagens met een klassieke verbrandingsmotor door elektrische auto’s de files niet op en is er “geen plan om autokilometers te reduceren”.

De milieu- en natuurverenigingen vragen zich ook af of de doelstelling van 40 procent reductie tegen 2030 wel zal volstaan. De Europese Commissie gaat namelijk uit van een Belgische doelstelling van -47 procent. “Vlaanderen zal dus hoe dan ook nog bijkomend beleid op tafel moeten leggen in 2022”, luidt het.

De organisaties bestempelen het plan van de Vlaamse regering als “haastwerk”. En dat haastwerk is niet zonder risico’s. “Bij heel wat maatregelen ontbreekt een omkaderend beleid over infrastructuur en sociale correcties. Dat bedreigt het draagvlak en de haalbaarheid van het beleid”.

Netwerk tegen Armoede: “Stap vooruit, maar ook gemiste kans”

Ook het Vlaams Netwerk tegen Armoede reageert niet onverdeeld positief op het klimaatakkoord. Volgens coördinator Heidi Degerickx is het plan wel een “stap vooruit”, maar is het tegelijk “een gemiste kans omdat er te weinig ambitie aan de dag gelegd wordt”. Wat mobiliteit betreft, “slaat het klimaatplan de bal volledig mis”.

Wat er in het klimaatakkoord staat over de renovatieplannen voor de huurmarkt, is volgens het Netwerk tegen Armoede zeker “een stap vooruit”, maar had het best een stuk ambitieuzer gemogen. “Concreet moeten huurappartementen tegen 2030 energielabel D halen en vrijstaande woningen label E. Dat betekent dat zeer slechte woningen gerenoveerd worden tot slechte woningen. Voor ons had dat een stuk strenger gemogen. Woningen met label D kun je bezwaarlijk als energiezuinig beschouwen”, klinkt het.

Dat de regering voor die energetische renovaties wil werken met renteloze renovatiekredieten, is volgens Degerickx een goede zaak. “Met zo’n ondersteuningsmechanisme kunnen de energienormen voor de private huurmarkt wel nog een stuk strenger worden. Dat is nodig in de strijd tegen de klimaatopwarming én in de strijd tegen energiearmoede”, stelt Degerickx.

Ook voor de koopmarkt pleit de armoedeorganisatie voor meer ambitie. Daar zou de regering ook beter werken met een rollend noodkoopfonds dan met renteloze leningen. “Dat fonds werkt niet met terug te betalen renteloze leningen. Voor veel noodkopers blijven die leningen een grote drempel of zelfs onmogelijk”, klinkt het.

Mobiliteit

Wat er in het Vlaamse plan staat over de mobiliteit, noemt het Netwerk tegen Armoede “zeer verontrustend”. “Wat mobiliteit betreft, worden mensen in armoede simpelweg over het hoofd gezien”, klinkt het scherp. De organisatie hekelt vooral het gebrek aan investeringen in openbaar vervoer. “Vervoersarmoede is een groot probleem voor mensen met een laag inkomen (...). Openbaar vervoer is de enige manier om hen uit hun sociaal isolement te halen en hen de kans te geven zich te verplaatsen naar een job, een opleiding, het ziekenhuis, familie of vrienden. De aankoop van een wagen is voor hen totaal onbereikbaar, laat staan een elektrische.”