‘Een kolossale misrekening’: Boris Johnson stuit op de grenzen van zijn macht
De beslissing van de Britse premier Boris Johnson om voor een schorsing van een corrupt parlementslid te gaan liggen, heeft de regeringspartij in een crisis gestort. ‘Een kolossale misrekening.’
Was het domheid, misplaatste arrogantie of het volledig ontbreken van een gevoel voor verhoudingen? Britse media, partijgenoten en tegenstanders van Boris Johnson vragen zich af wat de premier deze week bezielde. Hij verordonneerde zijn parlementsleden om een schorsing van een corrupt fractielid te blokkeren. Het onafhankelijke orgaan dat toeziet op het voorkomen van belangenverstrengeling moest van hem ook op de schop.
“Het geeft een verkeerde indruk als de machthebbers de regels kunnen veranderen als een uitspraak niet hun kant op valt,” vertelde het conservatieve kamerlid Kevin Hollinrake aan The Times. Het parlementslid van het district Thirsk & Malton stond niet alleen in zijn opinie over de gang van zaken. Liefst 51 partijgenoten van Johnson rebelleerden tegen het ‘hersenspinsel’ van hun leider.
Onreglementair lobbyen
De motie om de schorsing van Owen Paterson aan te vechten haalde het nipt, maar maakte een storm los in Westminster. Ook regeringsgezinde kranten veegden de vloer aan met het besluit. Johnson, geschrokken van de commotie, keerde om als een blad aan de boom. Het parlementslid, schuldig bevonden aan onreglementair lobbyen, nam ontslag. De hervorming van de Parliamentary Commission for Standards verdween van tafel.
Paterson stribbelde in een emotionele afscheidsbrief tegen. Hem was onrecht aangedaan, schreef hij. De Daily Mail fileerde deze zienswijze met een forensische analyse van de gebeurtenissen. Uit het rapport van 170 pagina’s kon slechts één conclusie worden getrokken: Paterson opereerde tegen betaling van bijna 700.000 euro als een ‘verkoper’ van een farmaceutisch bedrijf en een vleesconcern.
‘Macht corrumpeert’, stelde hoofdredacteur Fraser Nelson van The Spectator, het tijdschrift waaraan Johnson in het verleden leiding gaf. ‘Absolute macht corrumpeert volledig.’ Met een meerderheid van tachtig zetels in het Lagerhuis denkt de premier volgens hem te kunnen doen wat hij wil. De groep jaknikkers om hem heen legt hem geen strobreed in de weg. ‘Anders was hem wel verteld dat je een parlementaire waakhond niet eigenhandig kan veranderen.’
Tweede uitglijder
Voor Johnson vormt de ‘gigantische inschattingsfout’ de tweede uitglijder binnen een week. Na wereldleiders in Glasgow op klimaatconferentie COP26 te hebben voorgehouden dat het ‘vijf voor twaalf’ is in de strijd tegen de opwarming van de aarde, vloog hij met een privéjet van Schotland naar Londen. Niet voor urgente zaken, maar om een reünie van oud-collega’s van The Telegraph bij te wonen in de exclusieve Garrick Club.
De zweem van hypocrisie en vriendjespolitiek achtervolgt Johnson steeds nadrukkelijker. De ontluisterende uitkomsten van een onderzoek naar pesten op de werkvloer van minister Priti Patel van Binnenlandse Zaken weigerde de voormalig journalist te accepteren. “We moeten vierkant achter de Prittster staan,” zei hij volgens ooggetuigen tegen zijn fractie. Tijdens de pandemie liet hij toenmalig adviseur Dominic Cummings met de schrik vrijkomen.
Cummings lapte de regels aan zijn laars door besmet met het coronavirus van Londen naar het noordoosten van Engeland te rijden. Vervolgens bezocht hij de toeristische trekpleister Barnard Castle om zijn ‘zicht te testen’. Een parlementair onderzoek later dit jaar naar het handelen van politici tijdens de coronacrisis kan extra schade aanrichten. Ministers gunden persoonlijke contacten lucratieve deals voor mondkapjes en beademingsapparatuur.
Ambtsflat
Johnson kan nóg dieper in de nesten komen. Er wacht mogelijk een onderzoek naar de dubieuze wijze waarop hij de herinrichting van zijn ambtsflat aan Downing Street heeft gefinancierd. Op last van dezelfde parlementaire waakhond waarvan hij de samenstelling drastisch wilde aanpassen. Zijn woordvoerders bezweren dat van een vooropgezet plan om het orgaan onschadelijk te maken geen sprake was, maar hij heeft de schijn tegen in de publieke opinie.
Waar de premier tot nu toe met al zijn ‘Johnsonian’ daden wegkwam, lijkt het nu anders te liggen. In de nasleep van het schandaal daalde de Conservatieve Partij flink in de peilingen, tot slechts één procentpunt van oppositiepartij Labour. Fraser Nelson, een geestverwant van BoJo, vreest voor het ergste. “Het wordt ineens makkelijker om te zien hoe het bewind van de Tories eindigt.”