"Stop victim blaming en knijp zelf geen oogje toe": #steljevraag zoekt naar oplossingen voor seksueel geweld 

Uit een grootschalig onderzoek van de Universiteit Gent blijkt dat 42 procent van de vrouwen ooit te maken heeft gehad met fysiek seksueel geweld. Bij mannen gaat het om 19 procent. Ook Lise Goossens van de actiegroep Meldet merkt dat het probleem in België groot is. Op hun website, meldet.org, kunnen mensen anoniem melding maken van onder meer seksueel geweld. 

"Op 10 maanden tijd hebben wij 1.200 meldingen gekregen, maar dat komt natuurlijk ook omdat we zichtbaarder zijn geworden door onze aanwezigheid in de media", vertelt die. "Het gaat dan om seksisme, catcalling (straatintimidatie, red.), seksueel geweld, maar ook racisme."

Volgens Goossens zit het probleem bij de "verkrachtingscultuur" die heerst in onze maatschappij. "In onze samenleving wordt er veel aan victim blaming gedaan. Er wordt gezegd "zou dat wel waar zijn?" of  "wat had je aan?" en "wat deed je daar?". De schuld wordt bij slachtoffers gelegd en de verantwoordelijkheid niet bij daders. En er worden onredelijke opofferingen gevraagd van slachtoffers om seksueel geweld te vermijden."

Dat beaamt ook Maxime Moeyersons van het Zorgcentrum na seksueel geweld in Brussel. "Het blijft een soort denkwijze, mensen hebben nog steeds het gevoel dat ze het recht hebben om iemand anders zijn rechten te schenden."

Inzetten op preventie kan volgens hen nuttig zijn. "We moeten vooral kijken naar de wortel van de zaak en dat is die verkrachtingscultuur waar seksueel geweld genormaliseerd wordt", vindt Goossens. 

Ook bij politie en justitie loopt het nog niet goed, vindt Goossens. "Er zijn naar schatting 100 verkrachtingen per dag in België, waarvan er 8 à 9 procent worden aangegeven. En van de verkrachtingen die worden aangegeven, wordt ongeveer 53 procent geseponeerd. Dat is dan vaak bij een gebrek aan bewijzen en daardoor lijkt het alsof de dader onschuldig is", aldus Goossens. 

Goossens wil de manier van denken omdraaien. "Daar gaat de hashtag #jetecrois of #ikgeloofu over. We moeten zaken niet meer bouwen rond harde bewijslast zoals DNA of camerabeelden, een getuigenis zonder tegenstrijdigheden zou genoeg moeten zijn."

"Ik snap dat mensen zo denken", reageert Moeyersons van het zorgcentrum na seksueel geweld in Brussel. "Voor ons is dat moeilijk want uiteindelijk volgen wij gewoon wat justitie beslist. Wij gaan altijd uit van het geloof in het slachtoffer, maar je kan valse aangiftes niet uitsluiten. Het is al gebeurd en het verwoest ook mensenlevens langs de andere kant."

Slachtoffers van seksueel geweld kunnen terecht bij een lokaal politiekantoor of in één van de drie zorgcentra na seksueel geweld in ons land. Daar worden ze begeleid door een interdisciplinair team van verpleegkundigen en psychologen en kunnen ze ook een klacht neerleggen. "Dat is een goede evolutie en er zijn zo nog te weinig zorgcentra", vindt Goossens.

Die moeten er komen want Goossens vindt dat de politie op dit moment nog niet genoeg is opgeleid om om te gaan met slachtoffers van seksueel geweld. "Op dit moment kan je slachtoffers nog niet naar een gewoon politiekantoor doorverwijzen, vind ik. Ik zou aanraden om naar een zorgcentrum te gaan."

Moeyersons spreekt dat tegen. "Ik hoop dat mensen ook naar het commissariaat kunnen komen om een klacht neer te leggen. Er is al veel gedaan om collega’s ook op te leiden."

Daarnaast vinden Moeyersons en Goossens dat we ook zelf nog meer kunnen doen. "Wij hebben een open brief geschreven naar het stadsbestuur van Gent die is ondertekend door 50 horeca-uitbaters", zegt Goossens.

Zelf baat die ook een café uit in Gent. "We willen dat er vanuit de horeca preventie komt en dat we leren omgaan met lastige mensen. We moeten duidelijk zeggen dat we geen enkele vorm van seksueel geweld tolereren en op die manier veiligere plaatsen creëren", maakt Goossens hun standpunt duidelijk. 

"Zorgen voor elkaar helpt altijd", vindt ook Moeyersons. "Het is altijd fijn als je op elkaar kan letten en je moet ook durven vragen "wil je wel mee met hem of haar?". Het is belangrijk dat we geen oogje toeknijpen, zowel klanten als de café-uitbaters zelf."