Tiental vluchtelingen doorbreekt grens tussen Polen en Wit-Rusland, Duitsland roept op tot extra sancties: “EU kan niet worden gechanteerd”

Enkele tientallen migranten slaagden erin om in de buurt van de dorpen Krynki en Bialowieza  de grensafsluiting te vernielen en de grens over te steken, zo meldt het Poolse nieuwsagentschap PAP. Een woordvoerster van de grenswacht heeft aan de lokale radiozender verklaard dat in beide gevallen hekken en barrières met geweld werden neergehaald. Sommige migranten werden teruggebracht naar Wit-Rusland, maar anderen zijn gevlucht, zo zegt ze.

Volgens een woordvoerder van de politie zijn in de omgeving van Bialowieza meer dan vijftig mensen opgepakt omdat ze illegaal de grens hebben overgestoken. De Wit-Russische grenswacht heeft ook foto’s gepubliceerd van mensen met bebloed hoofd en bloedende handen. Ze zouden snijwonden hebben opgelopen toen ze probeerden over een hek met prikkeldraad te klimmen. Ze hebben medische verzorging gekregen, luidt het. 

Duizenden vluchtelingen, voornamelijk afkomstig uit het Midden-Oosten, kamperen al dagen in de kou aan de grens tussen Wit-Rusland en Polen. De regering in Warschau en de Europese Unie beschuldigen de Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko ervan migranten en vluchtelingen bewust naar de EU te sturen als vergelding voor de sancties tegen zijn land vanwege de onderdrukking van de oppositie en het middenveld in Wit-Rusland.

Wit-Rusland beschuldigt Polen dan weer van mishandeling. De migranten zouden met geweld achter de prikkeldraad aan de grens zijn teruggeduwd. 

Omwille van de gespannen situatie aan de grens besliste Polen gisteren om de grensovergang in Kuznica te sluiten. Eerder werd het aantal grenssoldaten al opgetrokken tot 12.000 manschappen. 

De Poolse eerste minister Mateusz Morawiecki wil dat de Europese staatshoofden en regeringsleiders overleg plegen over de crisis aan de grens met Wit-Rusland. “Europa heeft reeds sancties getroffen, maar die maken blijkbaar niet veel indruk op de dictator (Aleksander Loekasjenko)”, zei Morawiecki na overleg met Europese Raadsvoorzitter Charles Michel.  

Europees president Michel vloog woensdag naar Warschau voor een gesprek met Pools premier Morawiecki. Ze zijn het er roerend over eens dat Loekasjenko een “hybride aanval” (Michel) uitvoert op de EU en zich bezondigt aan “staatsterrorisme” (Morawiecki).

De Poolse eerste minister wil extra sancties, bijvoorbeeld tegen luchtvaartmaatschappijen die door Loekasjenko ingezet worden om migranten over te brengen naar Wit-Rusland, van waaruit ze worden doorgestuurd naar de Europese buitengrens. “We zijn ook meer en meer bereid om economische sancties te treffen. Er moet daarover gesproken worden in de Europese Raad en ik wil dat er nog voor de top van december een video-overleg wordt georganiseerd.” In de entourage van Michel wordt zo’n extra digitaal topoverleg niet uitgesloten.

Ook Michel gaf toe dat er bijkomende maatregelen op tafel liggen. “Dit is een ernstige situatie, we bekijken de mogelijke maatregelen die een echte impact kunnen hebben.” Als Raadsvoorzitter pleegt hij de komende uren en dagen voortdurend overleg om de 27 leiders op 1 lijn te krijgen.

Nog volgens Michel moet het mogelijk zijn dat de Europese Unie de uitrol van fysieke grensinfrastructuur financiert. Hij verwees in die context naar een advies van de juridische dienst van de Raad. “Een beslissing daarover komt de Europese Commissie toe, maar het is alvast mijn indruk dat we moeten verduidelijken wat al dan niet mogelijk is.”

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Maas pleit voor sancties tegen iedereen die betrokken is bij de smokkel van migranten naar Wit-Rusland. Hij heeft het dan over landen van herkomst en de transitlanden, maar ook de luchtvaartmaatschappijen die het mogelijk maken dat mensen naar Wit-Rusland reizen. De Europese Unie is bereid om "hierover duidelijke conclusies te trekken", aldus de minister in een persbericht. Ook stelt hij dat de EU “niet kan worden gechanteerd.”

"De beelden en indrukken die we krijgen uit het grensgebied zijn verschrikkelijk", aldus Maas. Volgens hem is de situatie door Loekasjenko terechtgekomen in "een spiraal van escalaties, waaruit hij zelf ook geen uitweg meer weet". “Hij gebruikt mensen die op de vlucht zijn meedogenloos als gijzelaars voor zijn cynisch machtsspel", aldus de sociaaldemocraat.

Ook heeft Duitse bondskanselier Angela Merkel tijdens een telefoongesprek aan de Russische president Vladimir Poetin gevraagd zijn invloed op Wit-Rusland aan te wenden om een oplossing te vinden voor de toenemende spanningen aan de Poolse grens. Dat blijkt uit een mededeling van de Duitse regering.

VN-mensenrechtencommissaris Michelle Bachelet noemt de migrantencrisis aan de grens een “ontoelaatbare situatie”. Ze vraagt “onmiddellijke” toegang voor humanitaire hulp.

“Ik ben verbijsterd dat aan de grens tussen Wit-Rusland en Polen nog altijd een groot aantal migranten en vluchtelingen in een uitzichtloze situatie verkeert, bij temperaturen in de buurt van het vriespunt”, staat in een mededeling van Bachelet. “Deze honderden mannen, vrouwen en kinderen mogen niet gedwongen worden om nog een nacht in een ijskoud klimaat door te brengen, zonder onderdak, voedsel, water en gepaste medische verzorging.”