De gascentrale in Vilvoorde krijgt geen vergunning. Wat nu?

Wat doet uitbater Engie Electrabel?

Engie Electrabel reageert voorlopig niet inhoudelijk op de beslissing van Demir. Het Frans-Belgische bedrijf liet dinsdagavond wel al verstaan dat het “extreem verbaasd” was over haar beslissing.

Het lijkt zo goed als zeker dat Engie Electrabel in beroep gaat tegen het besluit van Demir bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Het energiebedrijf kan hiervoor terugvallen op gunstige adviezen van de provinciale en gewestelijke expertencommissies. Die adviezen werden opzijgeschoven door de politiek. Vorige zomer door de deputatie van Vlaams-Brabant, die geleid wordt door N-VA. Dinsdag door Demir.

Zo wordt in het advies van de zogenaamde Gewestelijke Omgevingsvergunningscommissie, een orgaan waarin ambtenaren van de bevoegde Vlaamse overheidsdepartementen en experten samenzitten, besloten dat de CO₂-uitstoot van de nieuwe gascentrale in Vilvoorde ‘aanvaardbaar’ is, mits Engie Electrabel verplicht wordt om de installatie uiterlijk tegen 2040 klimaatneutraal te maken. Ook de uitstoot van stikstof en ammoniak wordt als ‘aanvaardbaar’ bestempeld. 

Er wordt bovendien aangegeven dat de impact van de industrie op de uitstoot van ammoniak in Vlaanderen verwaarloosbaar klein is: 2 procent.

In haar eigen besluit stelt Demir daarentegen dat de nieuwe gascentrale te veel stikstof en vooral te veel ammoniak zou uitstoten. Voor haar voldoet de centrale niet aan de voorwaarden gesteld door de Vlaamse overheid. Of wordt dat alleszins niet correct onderbouwd. Dit project goedkeuren zou ‘rechtsonzekerheid’ creëren, oordeelt ze.

Volgens Engie Electrabel wordt in vergunningsdossiers zelden of nooit afgeweken van het advies van de expertencommissies. Als het bedrijf straks effectief in beroep gaat, zal het sowieso nog even duren vooraleer er duidelijkheid is over de toekomst van de gascentrale in Vilvoorde. Een procedure bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen neemt snel een jaar in beslag. Aangezien Engie Electrabel rekent op drie jaar voor de bouw van de gascentrale, wordt 2025 kantje boord.

Wat doet federaal minister voor Energie Van der Straeten (Groen)?

Tegen 2025 wil de regering-De Croo alle kerncentrales in ons land sluiten en ze rekent hiervoor ook op de stroom uit de gascentrale in Vilvoorde. Dat was een van de winnaars van de eerste CRM-veiling vorige maand waarbij subsidies werden verdeeld onder energiebedrijven om de volledige kernuitstap te ondervangen met nieuwe stroomcentrales.

Binnen de regering-De Croo was de afgelopen weken consensus gegroeid over de kernuitstap: zes van de zeven coalitiepartijen waren het eens dat de kernuitstap moest doorgaan zoals gepland, tegen 2025. Alleen de MR van voorzitter Georges-Louis Bouchez lag nog dwars. De partij wil de twee jongste kerncentrales tien jaar langer openhouden. Ook N-VA, federaal in de oppositie, is mordicus tegen de kernuitstap.

De beslissing van Demir om de gascentrale in Vilvoorde niet te vergunnen, zet een kernuitstap tegen 2025 zwaar onder druk, aangezien de bevoorradingszekerheid de belangrijkste voorwaarde is. Federaal minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) is nu aan zet. In het parlement noemde zij de centrale in Vilvoorde woensdag “de  modernste van heel Europa” en zei ze dat “alle onderliggende elementen positief waren”. Waarmee ze Demir indirect van ‘vuil spel’ beschuldigde.

Van der Straeten gelooft dat ze het eventuele wegvallen van de gascentrale in Vilvoorde nog kan compenseren met noodingrepen. Hoe ze dat juist wil doen, wil en kan ze voorlopig niet kwijt. Van der Straeten zal dat naar eigen zeggen eerst binnen de regering bespreken. Tegen eind november verwacht de regeringstop een evaluatierapport van haar.

De mogelijkheden lijken alvast niet eindeloos. Engie Electrabel kan zelf op zoek gaan naar een alternatief voor de gascentrale in Vilvoorde. Het energiebedrijf heeft in ons land nog een paar bestaande gascentrales achter de hand. Misschien kunnen die ingezet worden. Een andere optie is dat de tweede CRM-veiling, die in 2024 gepland staat voor kleinere nieuwe stroomprojecten, wordt uitgebreid. Dat betekent dan wel meer subsidies uitbetalen.

Waar (voorlopig) niemand echt op aandringt, buiten MR dan, is om de politieke steven 180 graden te wenden. Een verlenging van de twee jongste kerncentrales zou minstens evenveel problemen opleveren, zo luidt het binnen de regering. Die centrales moeten nieuwe vergunningen krijgen, er zijn grote werken nodig, er moet snel nieuwe nucleaire brandstof aangekocht worden én uitbater Engie Electrabel zal wellicht hoge financiële eisen stellen.