Direct naar artikelinhoud
Belangrijk nieuwsGoogle

Google moet miljardenboete wel degelijk betalen, zegt Europese rechter

De Europese Commissie beschuldigde Google van machtsmisbruik.Beeld AFP

De Europese Commissie heeft een belangrijke zaak tegen big tech gewonnen. Volgens een rechter van de Europese Unie kreeg Google terecht een boete van 2,42 miljard euro opgelegd omdat het bedrijf zijn eigen prijsvergelijker Google Shopping zou voortrekken.

Google Shopping verzamelt de prijzen van verschillende webwinkels, waardoor consumenten in één oogopslag kunnen zien waar ze het best (of in ieder geval het goedkoopst) hun kleding, telefoonhoesje of tuinstoel kunnen kopen. Met prominent bovenaan de betaalde blokken van de eigen advertentiedienst. Webwinkels kunnen betalen om in dit blokje te mogen staan. Volgens Google is dit overzicht een combinatie van advertenties en resultaten op basis van relevantie.

De Europese Commissie legde Google in de zomer van 2017 een boete van 2,42 miljard euro op. Wie de zoekmachine van Google gebruikt om producten te zoeken in webwinkels, krijgt immers als eerste de - deels gesponsorde - resultaten van Google zelf gepresenteerd. Daaronder volgen pas de andere linkjes. Dat was tegen het zere been van Eurocommissaris Margrethe Vestager (Concurrentie).

De rechter in Luxemburg heeft Google en moederbedrijf Alphabet nu op alle principiële punten in het ongelijk gesteld: Google heeft zich inderdaad schuldig maakt aan anticompetitief gedrag door de eigen vergelijkingsdienst op de algemene resultatenpagina’s te bevoordelen.

Ook gaat de rechter mee in de eerdere constatering van de Commissie dat Google hiermee zijn concurrenten schade berokkent. De enige overwinning van Google in de zaak is de vaststelling van het gerecht dat de Commissie niet heeft kunnen aantonen dat het gedrag van Google met zijn winkelvergelijker ook marktverstorende gevolgen heeft. 

Google, dat in 2017 direct aankondigde tegen het besluit van de Commissie in beroep te gaan, concurreert zo met andere prijsvergelijkingssites, zoals Kelkoo. Om dit soort sites tegemoet te komen en in een poging de angel uit de discussie te halen, besloot Google in september 2017 enkele concessies te doen. Zo stond het bedrijf prijsvergelijkingssites toe om ook mee te bieden op een gewild plekje tussen de zoekresultaten. 

Veel maakte het niet uit. Althans, dat vinden bedrijven als Kelkoo, dat nog diverse rechtszaken tegen Google heeft lopen en een schadevergoeding eist.

Reeks miljardenboetes

De boete van 2,42 miljard euro uit 2017 was de eerste in een reeks miljardenboetes voor Google. Later volgden nog straffen van 4,3 miljard euro voor het misbruik van zijn dominante machtspositie op het vlak van smartphones (makers van Android-smartphones zouden verplicht zijn Google-apps te installeren) en 1,49 miljard euro vanwege het voortrekken van Googles eigen advertentiedienst AdSense. 

Werd de opgelegde boete voor Google Shopping in 2017 nog met gemengde gevoelens begroet, inmiddels is er veel veranderd. De publieke opinie ten aanzien van de techtitanen is omgeslagen van bewondering om hun innovatielust naar irritatie over hun macht, terwijl de grote techbedrijven in zowel de Verenigde Staten als in Europa te maken hebben met een stortvloed aan onderzoeken. 

De uitspraak betekent een welkome overwinning voor Vestager. Vorig jaar moest ze nog een bittere pil slikken omdat het Hof het besluit van de Europese Commissie terugdraaide dat Apple ruim 14 miljard euro aan achterstallige belasting moest betalen. Het Hof concludeerde toen dat de Commissie haar zaak niet goed had onderbouwd.

Voor Google is het uiteraard slecht nieuws. Het bedrijf krijgt vermoedelijk te maken met nieuwe rechtszaken en onderzoeken vanwege vergelijkbaar gedrag rond onder andere hotel-, auto- en vliegtuigboekingen. Ook de lopende zaken van onder andere Kelkoo hebben nu meer kans. 

Overigens kan het concern nog in beroep gaan bij het Europees Hof van Justitie. Dit is wel een beperkt beroep: het zal niet zozeer om de inhoudelijke kant van de zaak gaan, maar om de juridische details.