Leven zonder smartphone in tijden van corona: ‘Ik vrees dat het niet lang meer zal duren’

Twee weken leven zonder smartphone? Voor velen zou het een uitdaging zijn waar Movember, Dagen zonder vlees of Tournée minérale bij verbleken. Toch zijn er veel mensen die anno 2021 er bewust voor kiezen om smartphoneloos door het leven te gaan, zoals Dieter Burssens (45). 

“Ik heb nog nooit een gsm, laat staan een smartphone, gehad. Ik schat de nadelen van gsm-gebruik hoger in dan de praktische voordelen. Ik ben nu eenmaal liever niet continu bereikbaar of aanspreekbaar, en wil niet voortdurend afgeleid worden door onnodige informatie of prikkels. Zo hou ik mentaal meer ruimte voor reflectie en het komt de creativiteit ten goede.”

Mensen zonder smartphone worden snel als eenzaten gezien. Nochtans hebben ze doorgaans een even actief sociaal leven. Zo is Burssens niet alleen voltijds wetenschapper, maar ook basketbaltrainer en mede-uitbater van een flamencoschool. Toch krijgt hij steeds vaker de meer of minder expliciete vraag om toch eens een gsm aan te schaffen. “Als wetenschapper vragen ze me geregeld om een gsm aan te schaffen voor ‘dringende vragen’, bijvoorbeeld van journalisten. Maar in de praktijk lijkt men mij toch steeds tijdig te kunnen bereiken of blijken ‘dringende vragen’ niet zo dringend te zijn als soms wordt vermoed.”

Er zijn allerlei redenen waarom mensen liever zonder smartphone door het leven gaan. De vrijheid hebben om te kunnen kiezen wanneer je bereikbaar en aanspreekbaar bent, wordt het vaakst genoemd. Smartphonelozen hebben ook het minste verlangen naar de privacy-inbreuken en de constante afleiding waar smartphones volgens hen voor staan. “Bovendien bevatten smartphones en batterijen veel grondstoffen waarvoor nog dagelijks mensen uitgebuit worden en zelfs sterven”, zegt Maarten Tys (48). “Ik wens daar niet bewust aan mee te werken.” 

Avondje cinema

Toch wordt het mensen zonder smartphone steeds moeilijker gemaakt. Een avondje uit naar de cinema gepland, of een reisje naar het buitenland? Sinds enkele maanden kan dat alleen op vertoon van je Covid Safe Ticket. Bovendien hebben in veel bars en restaurants vandaag de menukaarten plaats geruimd voor QR-codes, die je – uiteraard – met een smartphone moet scannen. Hoe gaat dat bij mensen zonder smartphone? 

Het Covid Safe Ticket blijkt nog voor het minst problemen te zorgen. Daarvan kun je net zo goed een papieren versie aanvragen. “Dat papieren covidcertificaat heb ik altijd bij de hand in mijn portefeuille”, zegt Florian Verhoeve (23). “Ook voor andere QR-codes kun je meestal de code afdrukken via de website of een screenshot maken. Daar heb ik nog niet te veel problemen mee ondervonden.” 

Tentoonstellingen

Toch vergt een uitstap als smartphoneloze doorgaans wat meer denkwerk. “Onlangs stond ik in de regen te wachten voor een concert en mijn geprinte Covid Safe Ticket was compleet doorweekt en onleesbaar”, zegt Naomi Seghers (34). “Gelukkig had ik mijn code via mail ook al naar een vriendin gestuurd die het dan kon laten zien via haar smartphone.”

Vaker dan je zou denken, lijken er makkelijke alternatieven te zijn. Zo kun je in restaurants of bars vaak nog steeds een menukaart verkrijgen als je geen smartphone op zak hebt. Maar bij andere dingen houden overheden en organisaties steeds minder rekening met het feit dat er mensen zonder smartphone bestaan. Denk aan tentoonstellingen waar je om een audiogids te krijgen eerst een app moet installeren, of klantenkaarten van supermarkten die al lang geen fysieke kaarten meer zijn. “Ik vrees dat het niet te lang meer zal duren voordat het spreekwoordelijke digitale benjikoord mij zal terugtrekken uit mijn smartphoneloze levensstijl”, zegt Verhoeve. “Wanneer het zover is, koop ik waarschijnlijk een smartphone die ik ook enkel daarvoor zal gebruiken en voor de rest uitgeschakeld in een lade blijft liggen.”

De redactie van De Morgen selecteert elke weekdag een uitzonderlijk artikel zoals dit in de ‘Verhaal van de dag’-nieuwsbrief. Vul hieronder uw mailadres in om voortaan ook deze e-mail te krijgen.