Recordaantal migranten steekt Kanaal naar VK over, strengere controles op trein en ferry drijven hen gevaarlijke zee op

Vier schepen van de Britse kustwacht en vijf reddingsboten zijn gisteren ingezet om groepen migranten en vluchtelingen naar de haven van Dover te brengen. In totaal staken gisteren 1.185 mensen, onder wie ook kinderen, vanuit Frankrijk het Kanaal naar Engeland over. Volgens het Britse ministerie van Binnenlandse Zaken is dat een nieuw dagrecord.

Het is duidelijk dat steeds meer mensen de oversteek over zee wagen. Het vorige dagrecord is nog maar een week oud. Toen staken ongeveer 850 mensen het Kanaal over. De voorbije dagen bereikten ook al zo’n 1.200 migranten en vluchtelingen de Britse kust.

De stijging blijkt ook uit de jaarcijfers. Dit jaar hebben al 23.000 migranten en vluchtelingen het Kanaal overgestoken. Dat is bijna drie keer zoveel als in heel 2020, toen 8.404 mensen overstaken, en veel meer dan in de jaren voor de coronapandemie.

Hoewel de Britse regering na de Brexit strengere migratieregels invoerde, blijft het Verenigd Koninkrijk voor vele migranten en vluchtelingen de gedroomde eindbestemming. De huidige piek is deels te verklaren door de kalme zee en het relatief goede weer van de voorbije weken. Nochtans was er de voorbije jaren in het begin van de herfst een duidelijke daling te zien van het aantal mensen dat het Kanaal overstak. Dit jaar is dat anders.

Het lijkt er op dat velen de oversteek over het Kanaal vandaag de dag als de meest succesvolle manier zien om in het Verenigd Koninkrijk te raken en bereid zijn om in Noord-Frankrijk op het juiste weer te wachten om dat te doen. Dat ze tegenwoordig de oversteek in bootjes verkiezen, heeft ook te maken met strengere controles op vliegtuigen, ferry’s en treinen. De Franse, maar ook de Engelse politie heeft de controles gevoelig opgedreven. 

De oversteek in bootjes lijken de Franse autoriteiten echter niet onder controle te hebben. Dat is tenminste wat het Britse ministerie van Binnenlandse Zaken hen verwijt. Het Verenigd Koninkrijk betaalt Frankrijk om meer op zee voor de Franse kust te patrouilleren, maar de vraag is hoe effectief die controles kunnen zijn over zo’n afstand.  

Wie vanuit Frankrijk in een bootje de oversteek naar Engeland waagt, doet dat met groot gevaar voor eigen leven. Het Kanaal is een van de drukst bevaren zeeroutes ter wereld. Sterfgevallen zijn onvermijdelijk en de voorbije jaren zijn al tientallen mensen omgekomen op zee. Hoeveel precies is echter onduidelijk. Veel betrouwbare cijfers zijn er niet.

De Internationale Organisatie voor Migratie heeft het over meer dan 160 doden en vermisten sinds 2014. 2019 was een recordjaar met 50 doden en vermisten. Vorige week stierven nog twee mensen tijdens de overtocht. De voorbije weken werden ook verschillende mensen als vermist opgegeven door andere opvarenden. Gisteren nog raakten vermoedelijk drie mensen vermist die in een kajak het Kanaal probeerden over te steken.

Mogelijk vallen er dus veel meer doden dan we weten. En hoe meer mensen het Kanaal oversteken, hoe groter het risico op sterfgevallen. Toch is het Kanaal niet de dodelijkste oversteekplaats voor migranten in Europa. Er verdrinken nog altijd veel meer mensen in de Middellandse Zee. Sinds 2014 zijn daar al meer dan 22.000 doden geteld.

Zij die het Verenigd Koninkrijk wel levend bereiken, worden door de Britse overheid opgevangen in asielcentra. Volgens cijfers van het Britse parlement die de BBC kon inkijken, vraagt 98 procent van de mensen die het Kanaal oversteken, asiel aan in het Verenigd Koninkrijk.

Maar velen van hen krijgen geen asiel en proberen daarna onder te duiken. In het Verenigd Koninkrijk lukt dat iets makkelijker omdat ze geen identiteitskaart nodig hebben. In een stad als Londen is er ook een grote (half-)illegale economie waarin mensen zonder papieren makkelijker kunnen werken.

Om het stijgende aantal overstekende migranten en vluchtelingen een halt toe te roepen, wil de Britse regering nu proberen om de route over zee af te sluiten. Eerder dreigde ze ermee om de bootjes terug te sturen naar de Franse kust, maar wettelijk mag dat niet. Ze werkt nu aan een nieuw migratieplan, waardoor het voor migranten die met een bootje de Britse kust bereiken, nog moeilijker zou worden om asiel aan te vragen, in de hoop dat dat ontradend zal werken.

Het resultaat van de asielaanvraag zou dan afhangen van de manier waarop mensen in het Verenigd Koninkrijk beland zijn. Maar ook dat stuit op weerstand en zal mogelijk voor een rechtbank aangevochten worden. Sommige vluchtelingenorganisaties omschreven het nieuwe plan al als wreed.

Mensen die oorlog en terrorisme ontvluchten, worden verplicht om buitengewone maatregelen te nemen en hebben vaak geen keuze in de manier waarop ze een veilige plek zoeken, klinkt het. Volgens de mensenrechtenorganisatie Amnesty International maken veel mensen net de keuze om op die manier het Verenigd Koninkrijk binnen te raken omdat er geen veilige en legale routes open zijn.