Kwetsbare landen reageren teleurgesteld op klimaattop: "Een doodvonnis voor de armsten van onze planeet"
De opwarming van de aarde heeft nu al zware gevolgen voor veel armere landen. Ze hadden gehoopt dat de klimaattop in Glasgow hen een reddingsboei zou bieden. Vooral in de vorm van geld, om de klimaatcrisis aan te pakken en de schade te herstellen. Maar daar kwam weinig van in huis. "Ik ben niet teleurgesteld, ik ben woest", zei de vertegenwoordiger van Bangladesh na afloop. Ook andere landen die vrezen onleefbaar te worden zijn niet blij. Zij noemen de top mislukt.
De meest vernietigende commentaar kwam in Glasgow van Saleemul Huq, de klimaatvertegenwoordiger van Bangladesh, een laaggelegen land in Azië dat nu al geregeld overstroomt. "Het is alsof de vervuilers ons zeggen: loop naar de hel, we geven u geen cent".
De armste landen hebben een klap in het gezicht gekregen
"Voor mij is dit een doodvonnis voor de armsten op de planeet. Deze top is een verschrikkelijke mislukking. We hoopten een oplossing, geld voor verlies en schade door klimaatrampen. Daarvoor zijn wij, de kwetsbare landen, naar hier gekomen. Maar het voorzitterschap heeft ons een slag in het gezicht gegeven" zei de vertegenwoordiger uit Bangladesh nog.
Waarop hadden ze gehoopt?
Enerzijds zijn de meest kwetsbare landen niet in staat om zelf de dure en technologisch moeilijke overgang naar een klimaatneutrale economie te betalen. Voor rijkere landen is het moeilijk, voor armere landen wordt het onmogelijk zonder financiële steun.
Ten tweede hebben net de landen in het zuiden vaak extra te lijden van klimaatrampen. Er is ook nog eens geld nodig voor bescherming tegen rampen en herstel. Denk aan heropbouw na overstromingen of aan het bouwen van dijken. Of denk aan oplossingen voor landen die hun oogsten zien mislukken door langdurige droogte.
Dit is niet wat lage inkomenslanden vroegen
Op de top is er nog geen sluitend budget voor de honderd miljard dollar (omgerekend 87 miljard euro) die vorig jaar al was beloofd voor klimaatactie - het streven naar klimaatneutrale oplossingen dus, in plaats van extra uitstoot van broeikasgassen. Positief is wel dat er een verdubbeling zou komen van dat budget vanaf 2025. Al zal ook dat bedrag, als het al op de tafel komt, in de toekomst niet volstaan.
Maar over het tweede luik - geld dus voor "verlies en schadeherstel" is slechts een vaag akkoord bereikt, zonder concrete toezeggingen. Er komt technische bijstand en ruimte voor dialoog. "Bespottelijk" noemt de NGO Oxfam dat. "Verre van volmaakt" is ook het oordeel van Els Hertogen van 11.11.11, de Vlaamse koepel voor ontwikkelingshulp. "Het is helemaal niet wat de landen vroegen". Dààrom dus zijn landen als Bangladesh zo boos.
Ook de milieuminister van de tropische eilandstaat Grenada reageerde teleurgesteld. "De discussie over compensaties voor verlies en schade is al heel lang gaande. Voor ons is ze van levensbelang. Het is aan de rijke landen om iets te doen, wij kunnen alleen maar op de nagel blijven hameren."
De eerste hongersnood die honderd procent te wijten is aan klimaatverandering
Ook voor de milieuminister van Madagascar is Glasgow ver onder de verwachtingen gebleven. Het zuidelijke deel van het eiland wordt getroffen door een droogte die nu al ruim vier jaar duurt. Meer dan een miljoen inwoners hebben dringend voedselhulp nodig, en het wordt alleen maar erger. Oogst na oogst mislukt er. Madagascar heeft dan ook de trieste eer om officieel de allereerste hongersnood mee te maken die volledig toe te schrijven is aan de klimaatverandering. De milieuminister had concrete afspraken verwacht, voor haar land is het een kwestie van leven of dood.
Onder meer daarom had de voorzitter van de COP26 het zo moeilijk met zijn emoties toen hij de top van Glasgow afsloot. Het akkoord is nog niet dood, maar de pols is zwak zei hij. Daarmee doelde hij op de doelstelling van Parijs, om de opwarming onder de twee graden celsius te houden. Voorzitter Alok Sharma excuseerde zich ervoor. Hij refereerde aan de woorden van Mia Mottey, minister van Barbados. Die zei eerder in Glasgow dat een opwarming van twee graden (of meer) voor Barbados en andere kleine eilandstaten niets anders is dan een doodvonnis.
