Laat geen 80 miljard liggen op de arbeidsmarkt

Terwijl onze beleidsmakers tijd blijven steken in lange discussies over allerlei symbooldossiers, laten ze miljarden aan potentieel liggen op de arbeidsmarkt door het uitblijven van ernstige hervormingen. Dat kunnen we ons eenvoudigweg niet veroorloven. 

Eind oktober trok de koning samen met onze federale en regionale ministers van werk naar Denemarken om er te zien hoe zij erin slagen om meer mensen aan het werk te krijgen. De keuze van dat werkbezoek impliceert alvast dat het besef er is dat er in ons land te weinig mensen aan het werk zijn, dat dit veel beter kan, dat hiervoor inspanningen nodig zijn op federaal en op regionaal vlak en dat we het warm water niet moeten heruitvinden, maar best kunnen leren van goede voorbeelden in andere landen. Met een werkzaamheidsgraad van 79 procent, tegenover 70,5 procent in België, is Denemarken op dat vlak een goed startpunt. Werkbezoeken naar Zweden (81,1 procent), Zwitserland (81,3 procent) en Nederland (82,3 procent) kunnen nu al ingepland worden. Om de gemiddelde werkzaamheidsgraad van die landen te halen, zouden in België 700.000 meer mensen aan het werk moeten zijn. 

Magere hervormingsinspanningen

Zulke werkbezoeken zijn allicht interessant om de concrete uitwerking van bepaalde maatregelen te leren kennen, maar de grote lijnen van wat er fout loopt op onze arbeidsmarkt kennen we al langer: te zware belastingdruk op arbeid, te weinig flexibiliteit, te vroeg stoppen met werken, te weinig levenslang leren, …  De federale regering plaatste verschillende van deze punten ook al op de agenda, maar de concrete uitwerking ervan blijft voorlopig pijnlijk mager. Minister van pensioenen Lalieux kwam in september met haar langverwachte pensioenhervorming, die ook relevant zou moeten zijn voor de eindeloopbaanproblematiek, maar die viel zodanig licht uit dat het onderwerp terug in de koelkast ging. Naar aanleiding van de begroting kwam minister van financiën Van Peteghem met een verlaging van de lasten op arbeid, maar met bedragen tot 50 euro voor alleenstaanden en tot 150 euro voor werkende koppels op jaarbasis (dus tot 4,2 of 12,5 euro per maand) zal die het verschil niet maken. 

Enorm potentieel

Het economisch potentieel dat we op onze slecht werkende arbeidsmarkt laten liggen is nochtans enorm. Nieuwe simulaties van de OESO geven aan dat we via een pakket van hervormingen gefocust op de lasten op arbeid en de effectieve pensioenleeftijd, de economische activiteit op termijn met 16 procent zouden kunnen verhogen. Dat komt overeen met 80 miljard in euro’s van vandaag. Dat België op dit vlak het grootste potentieel heeft van alle industrielanden is een pijnlijke illustratie van hoezeer onze arbeidsmarkt ondermaats georganiseerd is. 

Gezien de belangrijke uitdagingen waar we voor staan, zou een beter werkende arbeidsmarkt een van de absolute prioriteiten moeten zijn voor onze beleidsmakers. Dat is het voorlopig enkel in allerlei grote verklaringen, maar valt in de concrete maatregelen nogal tegen. Totnogtoe lijkt er meer tijd te gaan naar lange discussies over symbooldossiers zoals de inperking van de fiscale voordelen voor sporters (43 miljoen) of de vliegtaks (30 miljoen). Tegen die achtergrond blijft het verbijsterend hoe onze beleidsmakers ondertussen vele miljarden aan potentieel laten liggen op de arbeidsmarkt.   


De auteur Bart Van Craeynest is hoofdeconoom bij Voka en auteur van het boek Terug naar de feiten 

Meer