Uren stilzitten, zonder vieruurtje en vaak zonder drinken: lange busritten in buitengewoon onderwijs blijven probleem

Katholiek Onderwijs Vlaanderen bevroeg samen met ouderkoepel VCOV 158 buitengewone scholen en 1.360 ouders van buitengewone leerlingen over de situatie. Zo kwamen ze te weten dat bijna de helft (48,5 procent) van de scholen hun eerste leerling al voor 6.30 uur oppikt. Bij negen op de tien (93,8 procent) is dat voor 7 uur het geval. Bussen beginnen dus vroeg aan hun traject en dat vertaalt zich in lange reistijden voor kinderen. 64 procent van de ouders geeft aan dat hun kinderen ’s ochtends langer dan een uur onderweg zijn. Voor 5 procent van de leerlingen is dat zelfs langer dan 150 minuten.

Nochtans kondigde minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open Vld) in september aan dat ze onmiddellijk 1,8 miljoen euro zou vrijmaken om “de meest precaire situaties op te lossen”. Daarnaast richtte ze een werkgroep rond structurele oplossingen op met haar eigen kabinet en de kabinetten van Onderwijs, Welzijn en Binnenlands Bestuur. Dat werd op applaus onthaald, maar nu blijkt dus dat die middelen voor het grootste deel van de leerlingen weinig verschil maken.

Ook de manier waarop de bussen worden gevuld, is problematisch. Er wordt enkel gekeken naar reistijden en op- en afstapplaatsen en er wordt geen rekening gehouden met de pedagogische noden van de leerlingen. “Andere kinderen kunnen na school hun energie fysiek kwijt, van onze leerlingen wordt verwacht dat ze nog eens twee uur stil blijven zitten”, zegt Tom Vermeulen, teamverantwoordelijke buitengewoon onderwijs bij Katholiek Onderwijs Vlaanderen. “Ook een vieruurtje is niet voor hen. Eten en drinken mag meestal niet. Een toiletbezoek is niet mogelijk. Sommige leerlingen moeten een luier dragen omdat de busrit te lang duurt. Zo lijken de busritten nog eens dubbel zo lang te duren.”

Geen menswaardig vervoer

“Onze meest kwetsbare leerlingen kunnen niet rekenen op een menswaardig vervoer naar en van school”, zegt Lieven Boeve, directeur-generaal van Katholiek Onderwijs Vlaanderen. “De lange reistijden en de onaangepaste omstandigheden zijn al jaren een grote verzuchting. We vragen eindelijk een doortastend beleid van de bevoegde ministers.”

Een opmerking waar het gemeenschapsonderwijs hem in kan volgen: daar is te horen dat er sinds september “geen substantiële verbeteringen” waren binnen het busvervoer. Boeve roept minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) daarom op om een structurele oplossing uit te werken. Daarbij is er volgens hem in de eerste plaats nood aan meer middelen. Het budget voor het busvervoer bleef de afgelopen jaren ongewijzigd, maar ondertussen stegen de exploitatiekosten voor vervoersmaatschappijen en nam het aantal leerlingen toe. Dat laatste zorgt ervoor dat busritten steeds langer duren.

Ministers Lydia Peeters en Ben Weyts benadrukken in een reactie dat er wel degelijk werk wordt gemaakt van die structurele oplossing. “In het belang van de kinderen wordt er in samenspraak met alle betrokken ministers gewerkt aan een duurzame oplossing, waarbij alle stakeholders betrokken worden”, klinkt het. Over een timing of over hoeveel extra geld er zou vrijgemaakt worden, willen de ministers zich voorlopig niet uitspreken.