EU gaat nieuwe sancties uitvaardigen tegen Wit-Rusland, terwijl spanning oploopt aan Poolse grens

De ministers van Buitenlandse Zaken van de EU-lidstaten hebben vandaag in Brussel overlegd over de migratiecrisis aan de grens van Wit-Rusland en Polen. 

Volgens de Poolse overheid hebben zich daar intussen 3.500 migranten verzameld. Ze hebben hun tentenkamp opgebroken en zijn in de loop van de dag in groep naar de grenspost van Kuznica gestapt, waar ze de hele dag lang oog in oog stonden met de politie. 

"We houden er rekening mee dat geprobeerd zal worden om met geweld door de grens te breken. Momenteel hebben we alle beschikbare krachten ter plekke gestuurd", waarschuwde de Poolse grenspolitie. 

De crisis aan de grens van Wit-Rusland en Polen is al maanden aan de gang, en de spanning neemt er toe. De EU beschuldigt de Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko ervan doelbewust migranten uit het Midden-Oosten een visum te geven en ze op weg te zetten naar de grenzen met de Europese Unie. Dat is een vergeldingsactie tegen de EU, die sancties heeft ingesteld tegen Wit-Rusland na de ondemocratische presidentsverkiezingen van vorig jaar.  

Maar die sancties zullen dus nog worden aangescherpt, heeft de EU vandaag aangekondigd. De ministers van Buitenlandse Zaken van de lidstaten breiden de lijst met criteria uit op basis waarvan de EU sancties kan uitvaardigen tegen het regime van Loekasjenko. Concreet zullen nu ook personen en organisaties die actief meewerken aan de mensensmokkel kunnen worden gesanctioneerd.

Zoals de Wit-Russische luchtvaartmaatschappij Belavia, die migranten overvliegt naar Minsk, van waaruit ze naar de grens met Polen, Litouwen of Letland gebracht worden om te proberen de EU binnen te komen. 

"De beslissing van vandaag toont de vastberadenheid van de Europese Unie om op te komen tegen de instrumentalisering van migranten voor politieke doeleinden", zegt Josep Borrell, de hoge vertegenwoordiger van het Europees buitenlandbeleid. "We geven tegengas aan deze onmenselijke en illegale praktijk."

De uitgebreide lijst moet tegen begin december kunnen worden goedgekeurd, zegt minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès. 

De EU zet ook andere stappen om de crisis aan haar buitengrens te ontmijnen. Vicevoorzitter van de Europese Commissie Margaritis Schinas is begonnen aan een rondreis langs de belangrijkste oorsprongs- en transitlanden van de migranten. Na een bezoek aan Dubai en Beiroet vorige week is hij vandaag in de Iraakse hoofdstad Bagdad. Irak heeft al aangekondigd dat het migranten die vastzitten aan de grens zal terughalen. Een eerste repatriëringsvlucht wordt donderdag ingelegd. 

Hoeveel Iraakse migranten er op de vlucht van Minsk naar Bagdad zullen stappen is niet duidelijk. Maar het ministerie verduidelijkt dat Irak "571 landgenoten heeft geïdentificeerd" die vastzitten aan de Pools-Wit-Russische grens en bereid zijn om "vrijwillig" terug te keren naar Irak. 

Vanuit de Verenigde Arabische Emiraten, Libanon en Turkije kwamen vorige week al signalen dat mensen met specifieke nationaliteiten (zoals Syriërs, Irakezen, Afghanen en Jemenieten) niet langer welkom zijn op vluchten naar Minsk. De Syrische maatschappij Cham Wings Airlines schrapt haar vluchten naar Minsk helemaal.

Op het overleg in Brussel hebben de EU-lidstaten hun steun herhaald aan de landen die het meest te maken krijgen met de druk die het regime in Wit-Rusland zet op de EU-grenzen, met name Polen, maar ook Litouwen en Letland.

Daarnaast vragen ze dat humanitaire hulpverleners toegang krijgen tot het grensgebied, waar de omstandigheden waarin de migranten zitten bijzonder penibel zijn. "We willen ook dat Frontex op het terrein aan de slag kan gaan", zeg minister Wilmès. Tot nu weigert Polen elke vorm van hulp van het Europese grensbewakingsagentschap, volgens critici omdat het geen pottenkijkers wil. 

Over de vraag van sommige EU-lidstaten om de bouw van grensinfrastructuur zoals hekken met prikkeldraad of een muur met te financieren met Europees geld, is volgens Wilmès niet gesproken.

De Poolse regering heeft net vandaag aangekondigd om nog in december te starten met de bouw van een grensmuur. In het eerste semester van volgend jaar moet die af zijn. 

"De onderneming die wij tot een goed einde moeten brengen is een absoluut strategische en prioritaire investering in de veiligheid van het land en zijn burgers", zei minister van Binnenlandse Zaken Mariusz Kaminski van de conservatieve nationalistische regering in Polen.