West-Vlaanderen ziet coronabesmettingen pieken op hoogste niveau ooit. Wat is er aan de hand?
Nooit eerder in de corona-epidemie waren de West-Vlaamse besmettingscijfers zo hoog als in deze vierde golf. Tegelijkertijd blijft de provincie de grootste stijger van het land, en is de piek dus nog niet meteen in zicht. De ziekenhuizen geraken ondertussen zo vol dat gekeken wordt naar transfers naar andere provincies. Wat is er aan de hand in de kustprovincie, die nochtans de hoogste vaccinatiegraad van België kent?
Elke dag komen er gemiddeld 1.466 besmettingen bij in West-Vlaanderen. Deze cijfers dateren nog van zaterdag, en liggen in werkelijkheid dus mogelijk nog hoger. Het gaat om een stijging met 67 procent in vergelijking met een week eerder, al wordt dat cijfer wel vertekend doordat we vergelijken met de week met daarin Allerheiligen, toen er veel minder is getest.
Desondanks gaat het om het grootste stijgingspercentage van heel België, bovendien zit West-Vlaanderen nu boven de piek van de zware tweede golf van het najaar van 2020. Die lag toen op 1.230 besmettingen per dag.
Nochtans is West-Vlaanderen de provincie met de hoogste vaccinatiegraad van het land: 82,7 procent van de bevolking is er dubbel gevaccineerd. Voor Vlaanderen is 80,1 procent, voor België 74,2 procent.
“De viruscirculatie is bijzonder hoog in West-Vlaanderen”, zegt ook biostatisticus Geert Molenberghs (UHasselt/KU Leuven). “Dat de regels in Vlaanderen sneller zijn losgelaten dan elders en er een sfeer is gecreëerd dat alles voorbij is, heeft zeker een rol gespeeld. Ook de deltavariant speelt ons parten. Mogelijk heeft in West-Vlaanderen de hoge vaccinatiegraad bovendien net een omgekeerd effect gehad, dat er nog meer is gedacht dat de maatregelen gelost konden worden.”
Daarbovenop heeft West-Vlaanderen op dit moment ook gewoon pech, vermoedt Molenberghs. “De voorbije weken zag je bovenop de ‘fond’ van de algemene viruscirculatie een uitzaaieffect vanuit één bepaalde gemeente: Anzegem. De besmettingen zijn daar op een gegeven moment fel beginnen stijgen, en geleidelijk aan hebben ze zich over de omliggende gemeenten als een olievlek verspreid. Vandaag zie je dat de incidentie in Anzegem net daalt, omdat ze als eerste hebben gepiekt.” Andere gemeenten zien nog een forse stijging, tot bijvoorbeeld liefst 459 procent in Ruiselede.
Katalysator
Hetzelfde effect valt waar te nemen in Noord-Limburg, waar een uitbraak op de lokale kermis in Oudsbergen enkele weken geleden voor een forse stijging zorgde, waarna de besmettingen zich over gemeenten in de buurt begonnen uit te breiden. Ook hier toont Oudsbergen momenteel een daling van 53 procent, terwijl de verspreiding wel nog doorgaat in de omliggende gemeenten.
“We mogen niet vergeten dat de afgelopen weken en maanden veel evenementen en feesten zijn ingehaald toen ze weer mochten”, zegt Molenberghs. “Dat zijn enorm veel contacten. Eén of enkele clusters kunnen dan als katalysator werken bovenop de algemene circulatie van het virus, wat tot de situatie van vandaag leidt.”
Dat West-Vlaanderen gemiddeld een wat oudere bevolking telt, draagt niet per se bij tot meer besmettingen, denkt Molenberghs. "We zien stijgingen in alle leeftijdsgroepen, niet enkele bij de ouderen.”
Stijging in ziekenhuizen blijft beperkt
Dat de West-Vlaamse cijfers niet goed zijn, tonen ook de ziekenhuisopnames aan. Elke dag zijn er rond de 35 opnames per dag, wat zowel in absolute cijfers als afgezet tegen het bevolkingsaantal het hoogste cijfer van het land is. Vorige week kwamen de hospitalisaties zelfs boven de piek van de derde golf uit, die toen op 35 opnames lag.
En toch zijn die cijfers net het bewijs dat vaccinaties nog steeds hun nut hebben, zegt Molenberghs, ook al zijn ze niet perfect en beschermen ze door de deltavariant minder goed tegen besmetting dan verwacht. “Terwijl de besmettingen nu boven de piek van de tweede golf gaan, is dat bij de ziekenhuisopnames verre van het geval.” In absolute aantallen blijven de ziekenhuisopnames zelfs nog onder de helft van wat we vorig jaar begin november zagen, toen er elke dag 84 nieuwe patiënten bijkwamen.
Het effect is trouwens nog groter voor het echt ernstige verloop van een covidinfectie: in de West-Vlaamse ziekenhuizen liggen nu net geen 60 patiënten op de afdelingen intensieve zorg, tegenover een piek van 98 tijdens de derde golf, en zelfs bijna het drievoud tijdens de tweede golf (158).
West-Vlaanderen denkt aan strengere maatregelen
West-Vlaams gouverneur Carl Decaluwé is bereid om indien nodig strengere maatregelen te nemen dan het Overlegcomité. “Ik hoop dat het Overlegcomité substantieel ingrijpt. Als de maatregelen niet ver genoeg gaan, zal ik voor West-Vlaanderen strengere maatregelen moeten nemen”, zegt hij.
Onder meer een mondmaskerplicht in alle binnenruimtes en het schrappen van massa-evenementen behoren tot de mogelijkheden. Kerstmarkten kunnen volgens de gouverneur wel. “Dat zal wel met de nodige maatregelen zijn, van mondmaskers tot beperking in het aantal bezoekers. De grote massa, zoals tijdens het Lichtfestival in Gent, moeten we vermijden.”
Voorts pleit de gouverneur ook voor een betere handhaving. “We kunnen niet blijven maatregelen nemen die dan niet worden gecontroleerd of toegepast. Als we strengere maatregelen nemen, dan gaan we voor overzichtelijke en transparante maatregelen. Het moet duidelijk zijn voor iedereen.”
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
