Direct naar artikelinhoud
Vier vragenSimon November

Test Aankooppleit voor belastinghervorming: ‘Overheidstaksen horen niet thuis op een energiefactuur’

Ivo Mechels en Simon November (r.) van Test Aankoop.Beeld Geert Van de Velde

De energieprijzen blijven records breken en volgens Test Aankoop hebben steeds meer mensen moeite om hun rekening te betalen. Daarom pleit de organisatie met een petitie voor een grondige belastinghervorming. ‘Overheidstaksen horen niet thuis op een energiefactuur’, zegt woordvoerder Simon November.

De prijzen voor gas en elektriciteit stijgen al maanden. Waarom trekt u net nu aan de alarmbel?

“Het klopt dat de heropleving van de economie en de lage gasvoorraden sinds de zomer voor hogere energieprijzen zorgden, maar door het koude weer voelen heel wat consumenten dat nu pas in hun portemonnee. We krijgen veel vragen binnen van mensen die het geld niet zomaar op tafel kunnen leggen en dat is niet zo verwonderlijk. Volgens onze schattingen betaalt een gezin met een gemiddeld jaarverbruik van 3.500 kWh zo’n 1.400 euro per jaar voor elektriciteit. Voor aardgas is de situatie nog meer precair. Wie daar in oktober een vast contract voor afsloot, betaalde op jaarbasis zo’n 1.800 euro. Ondertussen is dat bedrag al gestegen tot 2.500 euro, wat samen met nettarieven en taksen voor een factuur van 3.000 euro zorgt. Het is ongezien dat mensen zulke hoge bedragen moeten betalen voor basisbehoeften.”

In uw petitie hekelt u vooral het deel van de energiefactuur dat uit overheidstaksen bestaat. Waarom?

“De regering kan daar een belangrijk verschil maken voor de bevolking. Slechts 32 procent van de rekening voor elektriciteit bestaat namelijk uit de werkelijke energiekost. Daarbuiten betalen we telkens vervoerskosten en verschillende soorten heffingen en btw. De overheid gebruikt deze inkomsten onder meer om de groene energietransitie, isolatiepremies en groenestroomcertificaten te bekostigen. Dat zijn allemaal nobele initiatieven, maar er wordt geen rekening gehouden met gezinsinkomens. Lonen stijgen niet even snel als de energieprijzen. Daarom vinden we dat de elektriciteitsrekening herleid moet worden tot haar essentie: de kost van de energie en het vervoer ervan. Voor gas liggen de taksen lager, maar ook daar pleiten we voor een verlaging van het btw-tarief naar 6 procent voor basisverbruik. Op die manier beschermen we burgers beter tegen marktschommelingen en zorgen we ervoor dat een energiefactuur geen verdoken belastingbrief is.” 

De overheid zal de lagere belastinginkomsten uit energiefacturen dan elders moeten compenseren. Welk systeem is volgens u rechtvaardiger?

“Ik denk dat de regering de algemene middelen kan aanspreken en de btw of de vennootschapsbelastingen kan verhogen. Iedereen kan dan bijdragen naar eigen vermogen en op die manier dragen de bredere schouders de zwaardere lasten. Daarnaast kan er een klimaatbijdrage gevraagd worden voor brandstoffen, producten en activiteiten die milieuonvriendelijk zijn. Ik denk bijvoorbeeld aan een taks op kerosine of e-commerce. Dat zijn voorstellen die gevoelig liggen, maar het zal sowieso een moeilijke oefening worden.” 

Heel wat consumenten met een variabel energietarief klagen over hoge voorschotten, maar ook de prijzen voor vaste contracten zijn niet min. Welk systeem is op dit moment het voordeligst?

“Dat is niet zo eenvoudig om te bepalen. Het is verleidelijk om een variabel contract te nemen omdat de verwachting is dat de prijzen na de winter weer zullen dalen, al is dat geen zekerheid en kan het uiteindelijk ook voor een hogere eindafrekening zorgen. Het is dus een beetje een gok, al raden we aan om de verhoogde voorschotten sowieso te betalen. Want de eindafrekening volgt sowieso en daar wil je niet voor onaangename verrassingen komen te staan.”