Beeld: ATV

Desinfo: Hoe regionieuws over ziekenhuis in Antwerpen wereldwijd vaccintwijfel zaait 

Een kort nieuwsitem over het Sint-Augustinusziekenhuis in Antwerpen beroert online de gemoederen. In de reportage vertelt hoofdarts Kristiaan Deckers dat de meerderheid van de bedden op intensieve zorg door gevaccineerden is ingenomen. Dat het voornamelijk om mensen met onderliggende aandoeningen gaat, is weggelaten. Ook niet vermeld: het item ging helemaal niet over vaccinaties. 

Een nieuwsitem van de Antwerpse regiozender ATV heeft het tot aan de andere kant van de wereld geschopt. Dat de drie ziekenhuizen van Gasthuiszusters Antwerpen (GZA) voortaan geen bedden meer vrijhouden voor covidpatiënten interesseerde het internet niet echt. Het was een korte quote van hoofdarts van Kristiaan Deckers die internationale aandacht trok

Todos vacunados

"De patiënten die wij op dit moment in GZA op intensieve hebben liggen, ik heb het gisteren nog nagekeken, die zijn eigenlijk allemaal gevaccineerd."  Weinig deed vermoeden dat deze woorden van hoofdarts Kristiaan Deckers op 5 november een internetgolf van verontwaardiging zouden creëren. Al snel ging de quote, die uit een anderhalve minuut durende uitzending werd geknipt, een eigen leven leiden op verschillende sociale media.

In verscheidene Facebook- en Telegramgroepen werd de uitspraak aangehaald om de inefficiëntie of zelfs het totale falen van de coronavaccins aan te tonen. Op Twitter werd het fragment of een screenshot ervan in het Frans, Pools, Spaans, Italiaans, Grieks, Duits en zelfs Japans vertaald. In enkele gevallen verzonnen Franstalige twitteraars er nog eens enkele rake maar nooit gedane uitspraken van de arts bovenop. Omdat in de reportage ook kort het universitair ziekenhuis van Gent ter sprake kwam, werd door sommige accounts foutief aangenomen dat het om 'l'hôpital de Gand' ging.  Die info ging meer dan duizend keer rond.

In een andere video, die op Facebook meer dan 49.000 keer werd bekeken, komt ook Jo Leysen, bestuurder van het AZ Turnhout, aan het woord. Tegenover de Kempische regiozender RTV verklaart Leysen eveneens dat hij steeds meer gevaccineerde covidpatiënten in zijn ziekenhuis terugziet.  De zender kreeg nadien beschuldigingen dat het bewuste interview verwijderd zou zijn. Dat bleek niet te kloppen. De reportage staat nog gewoon online en het voorval kreeg zelfs verduidelijking in een losstaand stuk waarin RTV zich verdedigt tegen de beschuldiging van censuur.

Correct interview

Dokter Deckers blijft zelf kalm onder de commotie die de ATV-uitzending veroorzaakte. "Het was een zeer correct interview", reageert hij. "Ik verwijt ATV niets, al is het natuurlijk altijd moeilijk om zo'n materie in enkele korte zinnen genuanceerd uit te leggen. Het ging om een momentopname van hoe de situatie toen was. Dat kan door antivaxers al snel uit de context getrokken worden. Momenteel is twee derde van de mensen op intensieve zorg gevaccineerd."

De toevoeging van ATV-journalist  Wim Wilri dat het in de meeste gevallen om patiënten met een onderliggende aandoening of een reeds verzwakt immuunsysteem gaat, werd door de meeste verspreiders genegeerd. "De insteek van het stuk was trouwens dat er meer bedden voor niet-coronagerelateerde gevallen zouden vrijkomen", verduidelijkt Wilri die momenteel met vakantie is en van de beroering nog niet op de hoogte was. 

Diezelfde vijfde november vertelde Coronacommissaris Pedro Facon op ATV trouwens ook dat gevaccineerden tot 14 keer minder kans maken om op intensieve te belanden. Voor gevaccineerde jongeren halveert de kans op een covidbesmetting bovendien, zo beweert Facon tegenover de regiozender. Die trend komt overeen met wat Sciensano in haar meest recente rapport schrijft.

Betoog omgedraaid

Dat de boodschap van de hoofdarts nu massaal wordt gedeeld in antivaxgemeenschappen is ironisch. "Ze hebben eigenlijk de kern van mijn betoog omgedraaid", zegt Deckers. "Voor de mensen met een zwak immuunsysteem is het juist de bedoeling om zich zoveel mogelijk te laten vaccineren. Daarom dat er nu ook wordt ingezet op boostervaccins voor mensen met een lagere kans op immunisatie. Dat is een heel verstandige beslissing en ik hoop dat we er snel mee van start kunnen gaan." 

Op onze lauweren rusten, gaat nog niet. Volgens de hoofdarts heeft Vlaanderen nog wat werk voor de boeg. "We moeten toch richting een vaccinatiegraad van 90 procent gaan om tot groepsimmuniteit te komen. De 70 procent waarvan eerder sprake, was misschien goed voor het klassieke Wuhanvirus, maar is dat nog niet voor de nieuwe deltavariant."

Volgens de meest recente statistieken van Sciensano gaat het in 99,9 procent van de besmettingen van de laatste twee weken om de besmettelijkere deltavariant. Bijna negen op tien volwassen Belgen heeft al ten minste één vaccindosis gekregen. Dat het in de meerderheid van de ziekenhuisopnames om een gevaccineerde gaat, is statistisch gezien dus ook niet zo bijzonder gek. 

Meest gelezen