De pers was maandagavond massaal afgezakt naar ’t Schoon Verdiep voor het aangekondigde debat over bestuursmandaten in intercommunales.Vlaams Belang-fractieleiderFilip Dewinterprobeerde aan het begin de schijnwerpers naar zich te trekken door het debat al even aan het wakkeren, maar de echte discussieronde over het heikele thema werd opgespaard tot aan het eind van de lange avond.

In de pers en op de sociale media woedt de discussie over bijverdienende politici in alle hevigheid en met Tom Balthazar, Siegfried Bracke en Leen Verbist vielen er al drie politieke slachtoffers in drie afzonderlijke dossiers. Maandagavond leken de meeste fracties in de gemeenteraad wat gas te willen terugnemen na een stormachtige week en bleven de grote verwijten en beschuldigingen achterwege.

“Recht op onkreukbaar bestuur”

“Antwerpen heeft recht op een onkreukbaar stadsbestuur dat zich met hand en tand inzet voor de stad. Ik weet dat dit stadsbestuur hard werkt en ik heb nooit een schepen verweten een luierik te zijn, maar op gebied van transparantie is er wel werk aan de winkel”, zo stak Groen-fractieleider Wouter Van Besien van wal. Het stadsbestuur besliste eind vorige week om open kaart te spelen en de lijst met mandaten en vergoedingen openbaar te maken. Een stap in de goede richting, volgens Van Besien die echter toch nog vragen had over de vele mandaten die schepen van Financiën Koen Kennis (N-VA) bekleedt. Het Groen-raadslid stoort zich vooral aan de mandaten die Kennis heeft bij bedrijven die niets met de stad te maken hebben als het VITO en de NV BAM. “Dat zijn hobbycumuls, die volledig los staan van uw job als schepen. U kan al beginnen om meteen ontslag te nemen uit die functies. Een mailtje en dat is geregeld”, aldus Van Besien die voorts nog een “billijk vergoedingsplafond” verlangde.

Geen plek voor oppositie

Anke Van dermeersch schoot iets forser met scherp. Net als haar fractieleider Filip Dewinter fulmineerde ze dat haar partij jaren geleden al vroeg om een lijst met mandaten van leden van het stadsbestuur. Van de stadssecretaris kreeg de partij toen te horen dat die niet beschikbaar was. “De waarheid werd toen kennelijk geweld aangedaan, want nu het wat heet begint te worden kan die informatie plots wel vrijgegeven worden”, sprak Van dermeersch. “Met de N-VA zou alles anders worden was de belofte, maar het kluwen van intercommunales is er niet minder groot op geworden. De stad heeft nog minstens 30 entiteiten onder allerlei verschillende namen en terwijl zijn voorganger op Financiën mandaten had die op een hand te tellen waren, heeft Koen Kennis er maar liefst 40.” Het valt de Vlaams Belangster ook zwaar dat in de verschillende raden van bestuur nauwelijks plaats is voor leden van de oppositie. “Wij van de oppositie hebben nog amper zicht op wat er gebeurt, er is geen democratische controle.”

Traditionele partij

Ook Peter Mertens had het op de grootste partij in de meerderheid gemunt. “Na de verkiezingen van 2012 organiseerde de N-VA een mars naar het stadhuis, met als boodschap dat ze de oude cultuur eens zouden opkuisen”, stelde de PVDA-fractieleider. “We zijn intussen vier jaar verder, maar de toplonen zijn blijven bestaan en de kritische vraagstellers zijn uit het Havenbedrijf geflikkerd. Het tempo waarop de N-VA een traditionele partij is geworden is indrukwekkend. In alle intercommunales zit er nu iemand van N-VA in het bestuur.” Mertens wil dat de daad bij het woord wordt gevoerd en er echte transparantie wordt verleend. “Als je de graaicultuur wil aanpakken, zal je eerst moeten werken aan transparantie.” Pas als dat debat ten gronde wordt gevoerd, kan er volgens Mertens werk worden gemaakt van afslankingen en fusies van intercommunales.

Niet te voortvarend

Toon Wassenberg van oppositiepartij sp.a vindt dat deze crisis moet aangegrepen worden om grondig na te denken over de toekomst van intercommunales, maar vindt ook dat er niet te voortvarend te werk mag worden gegaan. “Ik volg het pleidooi van Peter Mertens en het is goed dat we intercommunales doelmatiger willen aanpakken, maar wat we nu vooral niet mogen doen is beslissingen nemen die we later zullen betreuren. We moeten voorzichtig zijn om nu hals over kop bedrijven af te stoten.” Wassenberg toonde zich wel een minnaar van het doorvoeren van een rationaliseringsoperatie en fusies van intercommunales.

Begrip voor politici

N-VA-raadslid Johan Klaps nam de verdediging op zich van zijn beroepsgroep. “De politiek heeft de voorbije week geen goede beurt gemaakt. Nochtans denk ik dat de meeste van mijn collega’s heel gemotiveerde politici zijn die zich met hart en ziel wijden aan een doel: de maatschappij in een betere staat overdragen aan onze kinderen dan dat we ze gekregen hebben.” Klaps vindt dan ook dat er best wat begrip mag opgebracht mag worden voor politici en zij een eerlijke verloning verdienen. Klaps nam het ook op voor zijn partijgenoot Koen Kennis. “Hij wil het kluwen van intercommunales aanpakken. Dergelijke structuren veranderen kan hij maar doen door er deel van uit te maken”, zo motiveerde hij de vele mandaten van Kennis.

Met open vizier

CD&V-fractieleider Philip Heylen gebruikte zijn spreektijd om de positieve kanten van intercommunales te benadrukken. Heylen wil het debat op een constructieve manier voeren en huivert voor plat populisme. Een intergemeentelijk decreet uit 2001 zorgt er volgens hem voor dat er voldoende transparantie is binnen en controle van intercommunales die onder dat decreet vallen. “Ik was afgelopen week echt aangedaan door de negatieve spiraal waarin we verzeild waren geraakt, waarbij heel veel goed werk onderuit werd gehaald”, sprak Heylen. “Ik hoop dat er een meerderheid is die inziet dat intergemeentelijke samenwerking goed is”, aldus Heylen die nog een raad had voor leden van bestuursraden van intercommunales. “Doe het met open vizier. Steek je niet weg in zo’n bedrijf, maar zeg open wat je er doet.”

Integriteit aangetast

Burgemeester Bart De Wever counterde de kritiek op zijn partij en stadsbestuur. “Het stuit me tegen de borst dat hier wordt beweerd dat we niets hebben gedaan aan verbetering van de transparantie”, zei De Wever. “Vanaf het moment dat ik hier ben begonnen, heb ik enorm veel tijd gespendeerd en het afslanken van de organisatiestructuur en het uitwerken van een weddestructuur. Na vier jaar kan ik eindelijk stellen dat de hele weddepiramide is hervormd en dat vind ik persoonlijk een goede prestatie.”

De Wever sprong ook op de bres voor politici die de afgelopen week door het stof moesten gaan en in het bijzonder schepen Koen Kennis. “De integriteit van sommige mensen is helemaal onderuit gehaald en dat is jammer. Wanneer je de grootste partij wordt, is het ook je verantwoordelijkheid om je in te werken in bepaalde structuren om ze te kunnen hervormen. Zelf ken ik niets van bedrijfsbeheer, dus heb ik destijds Koen Kennis verzocht om plaats te nemen in die verschillende bestuursraden. Hij krijgt nu enorm veel kritiek over zich geen, maar die zou ik dan ook willen opvangen.” Toch toonde De Wever zich tevreden met de manier waarop het debat verliep. “Er is de laatste dagen meer op de man dan op de bal gespeeld, maar ik ben blij dat het debat hier vanavond sereen is gevoerd.”

Bezorgdheid

Schepen Koen Kennis kreeg ook nog de kans om zichzelf te verdedigen en deed dat met de nodige flegma. “Ik ben ontroerd om uw bezorgdheid om mijn 40 mandaten. Hoe ik dat allemaal weet te combineren kan u best ook eens vragen aan uw Gentse collega’s”, klonk het schamper. Kennis benadrukte dat hij in de meeste bestuursraden zetelt vanuit zijn functie als schepen. “Ik vind het ook niet leuk dat mijn naam keer op keer in de kranten opduikt wanneer het weer over mandaten gaat. Ik zit daar echter met hart en ziel om een taak op te nemen voor de Antwerpenaar en ik doe dit ook om de opkuis van een aantal bedrijven in te zetten.” Kennis gaf enkele voorbeelden van vzw’s die al op succesvolle wijze werden samengevoegd. “Ik kan de oppositie dus geruststellen. Al van ver voor deze heisa losbarstte zijn we bezig met de vereenvoudigingsoperatie.”