Loekasjenko: ‘Waarschijnlijk hebben we migranten geholpen naar de EU te gaan, dat ga ik niet uitzoeken’
De leider van Wit-Rusland, Aleksandr Loekasjenko, heeft toegegeven dat zijn troepen migranten ‘waarschijnlijk’ hebben geholpen om Polen binnen te komen – de duidelijkste bekentenis tot nu toe dat hij de migrantencrisis aan de rand van de Europese Unie heeft veroorzaakt.
In een interview met de BBC in zijn presidentiële paleis in Minsk blijft de dictator verder vaag over de rol van de staat. Enerzijds ontkent Loekasjenko dat hij buitenlandse asielzoekers naar Wit-Rusland heeft gehaald om de Europese Unie onder druk te zetten. Tegelijkertijd zegt hij dat het ‘absoluut mogelijk’ is dat Wit-Russische soldaten mensen hebben geholpen om de grens met Polen illegaal over te steken. ‘Dat ga ik verder niet uitzoeken.’ Hij is ook niet van plan migranten tegen te houden. ‘Ze komen niet naar mijn land, maar naar dat van jou’, zegt hij tegen de BBC-verslaggever.
Na de frauduleus verlopen verkiezingen in augustus 2020 gingen mensen in Wit-Rusland woedend massaal de straat op. Even leek Loekasjenko’s positie te wankelen, maar hij herstelde zijn macht door alle protesten en stakingen met ijzeren vuist neer te slaan, en de oppositie, journalisten en activisten te arresteren. Nadat hij in juni 2021 een Ryanair-vliegtuig kaapte om journalist Raman Pratasevitsj en diens vriendin te arresteren, verzwaarden de VS en de EU de sancties tegen zijn regime.
Toeristenvisum
Hierop liet Loekasjenko mensen uit het Midden-Oosten, Afghanistan en Afrika met een toeristenvisum naar Wit-Rusland komen, om hen vervolgens aan de grens met naburige EU-landen te droppen. Dat gebeurt al sinds de zomer, maar begin november voerde Loekasjenko de druk op: er verschenen plotseling duizenden migranten tegelijk aan de Poolse grens – waar zij vervolgens hardhandig door Poolse grenswachten werden tegengehouden.
Loekasjenko geeft zelden interviews aan westerse media, maar het gesprek met de BBC werd door de staatsmedia van Wit-Rusland gretig aangekondigd als een ‘uiterst interessant gesprek met een grote westerse nieuwszender’. De oppositie heeft kritiek op het interview: de uitgeweken oppositieleider Svetlana Tichanovskaja en haar belangrijkste adviseur Franak Viacorka zeggen het te betreuren dat de BBC ‘een podium geeft’ aan Loekasjenko zodat hij ‘leugens en propaganda’ kan verspreiden.
‘Ok, ok, ik geef het toe’
In het interview geeft de dictator toe dat zijn veiligheidsdiensten mensen in elkaar hebben geslagen die waren opgepakt vanwege de protesten. ‘Ok, ok, ik geef het toe’, zegt hij. ‘Mensen zijn geslagen in het Okrestina detentiecentrum. Maar de politie werd ook in elkaar geslagen, en dat hebben jullie niet laten zien.’
De mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch zei vorig jaar met mensen te hebben gesproken die vertelden hoe zij in de gevangenschap zijn gemarteld. Ze werden geslagen, kregen elektrische schokken toegediend en zeggen gezien te hebben hoe anderen hetzelfde, of erger, overkwam. Ze waren ernstig gewond geraakt: botten waren gebroken, tanden uit hun mond geslagen, ze hadden brandwonden en in sommige gevallen nierschade en hersenbeschadigingen opgelopen.
Afgelopen week heeft Angela Merkel als eerste Europese leider contact gehad met Loekasjenko: zij sprak telefonisch met hem over humanitaire hulp aan de vluchtelingen die vastzaten in het niemandsland tussen Wit-Rusland en Polen. De provisorische kampen zijn nu verlaten: duizenden migranten zijn nu ondergebracht in een logistiek centrum in het grensplaatsje Broezgi, waar met de nodige improvisatie slaapplekken zijn gecreëerd.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
