Warm de winter in: welk type kachel is geschikt voor jouw woning?

Door het lage rendement is de traditionele open haard in onbruik geraakt. Toch blijft verwarming op hout, dankzij de aangename stralingswarmte, typische geur en het knetterende geluid, ongemeen populair. Voor velen is het immers de beleving die telt.

Warmte
Een kachel warmt zowel de lucht als de ruimte zelf op. De vuistregel is simpel: hoe groter de verbrandingskamer van je kachel, hoe meer warmte hij afgeeft. De uitersten liggen tussen ongeveer 5 en 22 kW. Door die hoge warmteafgifte zijn houttoestellen vooral geschikt voor grote, oude woningen. In een goed geïsoleerde nieuwbouw zorgen ze snel voor oververhitting.

Ecologie
Vooral oudere toestellen scoren slecht wat betreft fijnstofuitstoot. Nieuwe modellen moeten niet alleen aan de strenge Europese uitstootnormen voldoen, maar behalen ook hoge rendementen en beschikken vaak over een energielabel A of A+. Althans in theorie: de hoeveelheid hout die je verbrandt en de uitstoot die daarbij hoort, bepaal je nog steeds zelf.

Gebruik
Wil je met hout verwarmen? Daar komt wel wat bij kijken. Je moet de houtvoorraad op peil houden, de kachel laden en ontsteken, de assen ruimen… Voorverwarmen kan niet en de temperatuur regelen is moeilijk. Een hoop gedoe, of net een deel van de beleving?

Praktisch
De belangrijkste voorwaarde om een houthaard of -kachel te plaatsen? Een degelijke rookgasafvoer die dwars door het dak gaat en die je minstens om de twee jaar laat schoonmaken. Een droge opslagplaats voor je hout is ook zeker geen overbodige luxe. 

Ga je de uitdaging aan? Lees ook deze vijf tips om je woning met hout te verwarmen.

Kachels en haarden op gas zijn al een tijdje het populairst. Ze combineren de charme van een echte vlam met een hoog gebruiksgemak en lage vermogens.

Warmte
Gastoestellen zijn beschikbaar met allerlei vermogens. Het grote voordeel is dat je de warmteafgifte zelf kan regelen. Een inbouwhaard levert tussen de 5 en 12 kW warmte, terwijl een kleine kachel 1 tot 6 kW afgeeft. Met de lage-energiewoningen van tegenwoordig ligt de focus meer en meer op de combinatie van een intense vlam met een lagere warmteafgifte.

Ecologie
Gas is dan wel een fossiele brandstof, toch stoot het amper fijnstof uit. Dankzij de lage vermogens en hoge rendementen van 85 tot 95% neemt het verbruik bovendien steeds meer af. Energielabels A en B zijn de norm.

Gebruik
Dé troef van gaskachels en -haarden is de gebruiksvriendelijkheid. Met een druk op de knop kan je het vuur aan- of uitzetten en de temperatuur aanpassen. Tegenwoordig kan dat zelfs met je smartphone. Snel schakelen is dus geen probleem.

Praktisch
Net als bij houthaarden is een goede rookgasafvoer essentieel, al mag die in dit geval ook door de muur gaan. Een aardgasaansluiting is het handigst, al werken de meeste toestellen ook op propaan. Behalve de tweejaarlijkse controle vergt een gaskachel amper onderhoud.

Twijfel je tussen een hout- of gaskachel? Lees hier meer over de pro’s en contra’s.

Naast hout en gas winnen ook pellets aan populariteit. Hoewel pelletkachels oorspronkelijk alleen als pure bijverwarming dienden, zijn ze door het steeds strakkere design en mooiere vlammenspel uitgegroeid tot een esthetisch middelpunt in heel wat woonkamers. 

Benieuwd hoeveel een pelletkachel kost? Ontdek het hier.

Warmte
Pelletkachels hebben eigenlijk meer gemeen met cv-ketels dan met andere houtkachels. Ze ontsteken automatisch en je kan de temperatuur regelen met een app, thermostaat of afstandsbediening. Bovendien ligt het rendement van de nieuwste modellen al snel 85% hoger dan dat van de beste houthaarden. Het vermogen van je pelletkachel stem je het best af op je woning, het gebruik (als hoofd- of bijverwarming) en het gewenste comfort.

Ecologie
Omdat pellets vooral uit houtafval bestaan, zijn ze op zichzelf een milieuvriendelijke brandstof. Het tegendeel geldt voor de rook die ze uitstoten bij verbranding. Die bevat meer CO en andere giftige stoffen dan de uitstoot van gas- of stookolieketels. Door aangepaste Europese normen blijft de uitstoot van moderne pellettoestellen intussen wel beperkt. Ze behalen een rendement van minstens 85% en krijgen een energielabel A tot A+++.

Gebruik
De troeven van pelletkachels zijn vrijwel dezelfde als die van toestellen op gas: automatische brandstoftoevoer, een precieze regeling en weinig afval. Een pelletkachel of -haard kan je vaak ook vanop afstand bedienen. Zorg wel dat je de pellets droog stockeert.

Praktisch
Voor de afzuiging van pelletkachels volstaat een luchtdoorvoer in de muur. Let wel op voor roetdeeltjes die je gevels vuil maken. Hou er ook rekening mee dat je het reservoir manueel moet bijvullen. Een regelmatige schoonmaak en een jaarlijks onderhoud zijn aangewezen. 

Tip: Lees hier meer over de voor- en nadelen van pellets.

Zoek je een laagdrempelig alternatief voor het echte werk? Dan zit je goed met een elektrische of bio-ethanolhaard. Die zijn ideaal als je eigenlijk geen bijverwarming nodig hebt of als je geen rookgaskanaal kan voorzien.

Warmte
Warmte is bij deze toestellen geen prioriteit. Bio-ethanolhaarden leveren amper 1 à 2 kW af, terwijl veel elektrische haarden zelfs geen warmte bieden. Beleving staat dus voorop. Het voordeel van een bio-ethanolhaard is dat die daadwerkelijk een vlam heeft, terwijl er bij elektrische haarden nog aan een realistisch vlammenbeeld wordt gewerkt. Intussen bieden de meest luxueuze toestellen wel een complete ervaring met gensters en knetterende houtblokken.

Ecologie
Moderne elektrische haarden zonder bijverwarming beschikken over een energielabel A+++, hebben geen uitstoot en verbruiken amper energie. Bio-ethanol is dan weer een organisch geproduceerde brandstof met een uitstoot die vooral uit waterdamp en (een beetje) CO2 bestaat. Bio-ethanolhaarden zijn meestal wel open, dus ventileer of verlucht regelmatig.

Gebruik
Als sfeerelement zijn elektrische haarden enorm gebruiksvriendelijk. Bio-ethanolhaarden bestaan zowel met manuele als met automatische ontsteking, de vlamhoogte en warmteproductie kan je tot op zekere hoogte zelf instellen.

Praktisch
Het grootste voordeel van elektrische en bio-ethanolhaarden? Er komt geen rookgasafvoer aan te pas. Daardoor kan je ze quasi overal installeren, zelfs in appartementen.

Welke brandstof kies jij voor je kachel of haard? Dit artikel helpt je bij je keuze. 

Lees ook op Livios.be:

Nick en Catheline verwarmen bewust met hout

Elk jaar sterven mensen aan CO-vergiftiging: is jouw woning veilig genoeg?

7 tips om een schouwbrand te voorkomen

Bron: Livios