Antwerps Zorgbedrijf op de vingers getikt wegens illegale private constructies

Het is een opmerkelijke brief die administrateur-generaal Dirk Dewolf van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid stuurde naar het Zorgbedrijf Antwerpen, en die De Morgen in handen kreeg. De boodschap van Dewolf komt hierop neer: het Zorgbedrijf Antwerpen is volgens de huidige wet illegaal bezig en moet zich dringend juridisch in orde stellen. Doet het dat niet, dan dreigt het Agentschap de erkenningen voor drie groepen assistentiewoningen in te trekken. 

Aan de brief gaat een hele geschiedenis vooraf. Het Zorgbedrijf Antwerpen heeft al lang plannen om zichzelf te hervormen. Volgens het Antwerpse bestuursakkoord moet het Zorgbedrijf op termijn ‘zelfbedruipend’ worden. Dat betekent dat het op zoek moet naar privékapitaal om de zorgtaken te blijven financieren. Volgens de krant De Tijd begonnen vorig jaar exclusieve gesprekken met het Vlaams publieke investeringsvehikel PMV. Ook het beursgenoteerde vastgoedfonds Aedifica en de commerciële rusthuisuitbater Vulpia maken deel uit van het consortium rond PMV.

Aedifica dook recent nog op in een onderzoeksreeks van De Morgen omdat het eigenaar is van de gebouwen van heel wat commerciële rusthuizen. De betrokken rusthuizen moeten aan het fonds torenhoge huurgelden betalen. 

‘Geen rechtsgrond’

Het is publieke zorginstellingen zoals het Zorgbedrijf Antwerpen nu wettelijk niet toegestaan om privé-investeerders aan te trekken of in private structuren, zoals vzw’s of nv’s, te stappen. Daarvoor is eerst een decreetswijziging nodig. Die ligt voor in het Vlaams Parlement, maar is nog altijd niet gestemd. 

Uit een onderzoek van het Agentschap Zorg en Gezondheid blijkt nu dat het Zorgbedrijf Antwerpen zich van de wettelijke belemmering blijkbaar weinig aantrok. Het Zorgbedrijf stapte al in mei 2020, via een ingewikkelde constructie, in drie private groepen van assistentiewoningen. Die werden nadien ondergebracht in drie nieuwe vzw’s, die het Zorgbedrijf zelf beheert.

Mag niet, oordeelt Zorg en Gezondheid. “Het wettelijk kader (...) laat niet toe dat een welzijnsvereniging met uitsluitend OCMW’s of gemeenten als deelgenoot (...) een vzw kan oprichten of tot een vzw kan toetreden”, schrijft Dewolf, die aangeeft dat een mogelijke decreetswijziging in de toekomst geen rechtsgrond geeft om nu al constructies op te richten.

In een reactie zegt Johan De Muynck, CEO van het Zorgbedrijf Antwerpen, dat hij kennis genomen heeft van de aanmaning. “We gaan dit op 9 december op onze raad van bestuur bespreken en zullen bekijken hoe we de situatie juridisch kunnen rechtzetten.”