Vooruit-voorzitter Conner Rousseau: ‘Wat voor nut heeft het kinderen te maken, als je ze zelf een hersenletsel aansnuift?’

“Ik ken een verhaal van een jongen die geboren werd met een hersenafwijking en levenslang in een instelling zit, puur en alleen omdat de moeder heroïne gebruikte tijdens de zwangerschap. Het is toch niet normaal dat de hulpverlening pas vanaf de geboorte in gang kan schieten? Dat kan je als overheid toch niet de vrije loop laten gaan?” 

Vooruit-voorzitter Conner Rousseau is fel als het gaat over de jeugdzorg, zijn stokpaardje. Na een boek over zijn ervaring als jeugdmonitor met kwetsbare kinderen, heeft hij zijn strijd tegen kinderverwaarlozing ook in een decreet gegoten. “In Vlaanderen zitten 26.000 kinderen in de jeugdzorg, van wie 15.000 kinderen in extreem verontrustende situaties. Dat is een heel Sportpaleis vol, hé.” 

Samen met jeugdrechters, sociale hulpverleners, psychologen en jongeren heeft hij het huidige systeem onder de loep genomen. “De zes fundamentele veranderingen die ik voorstel gaan geen enkel heilig huisje uit de weg.”

‘Hersenletsel aansnuiven’

‘De bescherming van het ongeboren kind’ is allicht het grootste taboe in het rijtje. De socialist wil meer teugels in handen geven van de jeugdrechter: die moet zwangere ouders, die bijvoorbeeld kampen met een verslaving of een geweldprobleem, verplicht onder toezicht kunnen plaatsen van een hulpverlener vanaf de dertiende zwangerschapsweek, om zo schade voor het ongeboren kind te voorkomen. 

“En als die tsunami aan begeleiding écht niet helpt, dan moet de baby vanaf de geboorte zo snel mogelijk weggenomen worden bij dat gezin. Want eerlijk: ik weet niet wat voor nut het heeft kinderen te maken, als je ze zelf een hersenletsel aansnuift.” 

Rousseau geeft toe dat het controversieel is. “Het is op het randje, ja. Maar dit principe staat ook grotendeels in het Vlaamse regeerakkoord. Dat ze het dan ook maar uitvoeren.”

De socialist vindt dat er vandaag te lang op de vrijwillige medewerking van ouders wordt gerekend. “Het is bijzaak of er ook effectief iets verbetert. Zijn er geen resultaten? Dan moet er sneller geschakeld worden naar gedwongen hulpverlening.” 

Opnieuw moet het de jeugdrechter zijn die de ouders sneller op het matje roept. “Het is er tijdens mijn rechtenstudie ingeramd: iemand is onschuldig tot het tegendeel bewezen is. Wel, ik wil dat omdraaien. De eerste keer kan dat, maar na de tweede, derde of twintigste keer - als ze zich niet verbeteren - moeten die ouders toch een stempel van ‘achterdocht’ krijgen”, vindt Rousseau. “Als het eerste kind niet veilig opgevoed kan worden, waarom zou het dan beter gaan met het tweede kind?” 

Het decreet bouwt ook een automatisch onderzoek in naar alle gezinsleden, vanaf het moment dat er één kind uit huis geplaatst wordt. Dat gebeurt vandaag niet altijd.

Inspiratie

Rousseau zit met zijn partij Vooruit Vlaams in oppositie. Heeft zijn plan überhaupt kans op slagen? “Ik ben er al eens ene gaan drinken met Wouter Beke (welzijnsminister voor CD&V, red.). Hij had er wel oren naar, net als Zuhal Demir.” 

Of hij er ook bij vermeld heeft dat het plan tot 50 miljoen euro per jaar zou kosten? “Dat heb ik niet uitdrukkelijk gezegd, nee”, geeft hij wat lachend toe. Rousseau zegt wel realistisch te zijn: de kans dat zijn volledige plan het haalt, is niet zo groot. “Het zou alleszins het eerste decreet van de oppositie zijn. Maar mogelijk laat een meerderheidspartij zich er door inspireren en schrijven ze hun naam er onder. Dat is dan jammer voor mijn ego, maar dan verandert er tenminste iets voor de kinderen.”