Groot-Brittannië bant reizigers uit zes Afrikaanse landen om nieuwe variant die “ergste tot nu toe kan zijn”

De opkomst van de variant ligt ongetwijfeld aan de basis van de “exponentiële” toename van het aantal besmettingen van de voorbije weken, verklaarde de Zuid-Afrikaanse minister van Volksgezondheid Joe Phaahla. 

“We hebben jammer genoeg een nieuwe variant ontdekt in Zuid-Afrika die een bron van bezorgdheid is”, verklaarde viroloog Tulio de Oliveira op een online persconferentie. De variant B.1.1.529 heeft een “extreem hoog” aantal mutaties, zeggen Zuid-Afrikaanse wetenschappers die de besmettelijke betavariant al eerder hadden ontdekt.

Op dit moment kunnen de wetenschappers moeilijk inschatten wat de doeltreffendheid van de coronavaccins is tegen deze nieuwe variant. Deskundigen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zijn al bijeengeroepen om de beschikbare data over B.1.1.529 te bespreken. 

Het veranderde virus, waarvan het spike-eiwit om de cel binnen te komen op 32 plaatsen afwijkt, is ook al opgedoken in Botswana. Daar zijn volgens Kereng Masupu, coördinator van de Covid-19-bestrijdingsdienst, mensen besmet geraakt die waren ingeënt tegen corona. Ook in Hongkong is de variant opgedoken. In Hongkong kwam de variant voor bij iemand die net op reis was geweest in Zuid-Afrika. 

Het Verenigd Koninkrijk voert reisbeperkingen in voor zes Afrikaanse landen (Zuid-Afrika, Namibië, Lesotho, Botswana, Eswatini en Zimbabwe) wegens de nieuwe variant. Honderden mensen die onlangs zijn teruggekeerd uit Afrikaanse landen waar de B.1.1.529-variant werd gedetecteerd, zullen worden opgespoord en moeten een test laten afnemen om te voorkomen dat de variant zich verder zal verspreiden. Experts zeggen dat deze variant “een potentieel significante bedreiging vormt voor het vaccinatieprogramma”. 

De Britse minister van Volksgezondheid Saji Javid tweette dat de “UKHSA (UK Health Security Agency) de nieuwe variant onderzoekt”. “Er zijn meer gegevens nodig, maar we nemen nu voorzorgsmaatregelen”, luidt het. “Vanaf morgenmiddag worden zes Afrikaanse landen toegevoegd aan de rode lijst. Vluchten naar die landen zijn tijdelijk verboden en Britse reizigers moeten in quarantaine.” Als zou blijken dat de variant toch minder zorgwekkend zou zijn dan wordt gevreesd, dan kan de maatregel nog teruggedraaid worden, zo laten de Britse autoriteiten weten.

“Zuid-Afrika en buurlanden toevoegen aan de rode lijst is verstandig wegens de status van het Verenigd Koninkrijk als internationaal reisknooppunt. Er gelden weinig maatregelen in het Verenigd Koninkrijk en de signalen vanuit Zuid-Afrika zijn zorgwekkend. We moeten nu handelen of we lopen het risico dat het misschien te laat is”, verklaart professor Christina Pagel van de University College in London aan Sky News. Op dit moment zijn er nog geen gevallen gedetecteerd van de nieuwe variant in het Verenigd Koninkrijk. 

Israël ging het Verenigd Koninkrijk donderdag al voor bij het instellen van reisbeperkingen wegens de nieuwe virusvariant. Dat zette Zuid-Afrika, Lesotho, Botswana, Zimbabwe, Mozambique, Namibië en Swasiland op de rode lijst.

Zuid-Afrika is het zwaarst getroffen land in Afrika. In totaal raakten al meer dan 2,9 miljoen mensen besmet en stierven ongeveer 89.600 coronapatiënten. 

“Dat er nieuwe varianten opduiken, is de normaalste zaak van de wereld. Het zou me verontrusten als dat niet het geval was, want dat zou betekenen dat we niet goed aan het monitoren zijn”, aldus viroloog Steven Van Gucht. Zowel hij als viroloog Marc Van Ranst benadrukken dat er voorlopig nog geen reden tot paniek is. 

Viroloog Marc Van Ranst onderlijnt dat het niet de eerste keer is dat er een nieuwe variant opduikt in Zuid-Afrika. “De vraag is hoe besmettelijk de variant is en dat is iets wat we goed monitoren”, aldus Van Ranst. Of onze vaccins voldoende zullen werken tegen de variant, is voorlopig nog onduidelijk. “Ook zijn de eerste data van een variant vaak niet altijd even betrouwbaar”, onderlijnt de viroloog. “Als de variant er in Zuid-Afrika in zou slagen om tegen de deltavariant op te boksen, dan is dat wel iets om serieus te nemen”, klinkt het. 

Ook volgens viroloog Steven Van Gucht duiken varianten typisch op in landen met een goed monitorsysteem. “Dat is het geval in Zuid-Afrika, dus af en toe hoor je dan eens van een nieuwe variant. Vooraleer we er echt ongerust over moeten worden, moeten we wel heel goede papieren hebben en dat is voorlopig nog niet zo”, aldus de viroloog. 

Van Gucht benadrukt wel dat alle varianten opgevolgd moeten blijven worden. “Een virus varieert continu. Wanneer je ziet dat een variant opduikt die een voordeel lijkt te hebben op andere varianten, dan pas wordt het interessant”, aldus de viroloog.