Na de tragische dood van 27 bootmigranten op het kanaal: jullie duwen, roept Londen. Jullie trekken, roept Parijs
Nog nooit is Het Kanaal zo breed geweest. En wild. De hoop dat de tragische dood van 27 bootmigranten zou leiden tot een toenadering tussen de Fransen en Britten is snel verdwenen. Jullie duwen, roept Londen. Jullie trekken, roept Parijs.
Op donderdagavond tweette Boris Johnson een brief die hij had geschreven aan Emmanuel Macron, als vervolg op een telefoongesprek de avond ervoor. De Britse premier stelde voor om nauw samen te werken bij het tegenhouden van migranten die op het punt staan om in zee-onwaardige bootjes richting de Witte Kliffen te varen, een van ’s werelds drukste zeestraten overstekend. Een van de voorstellen was om Britse militairen naar de Noord-Franse stranden te sturen, alsmede bemande of onbemande verkenningsvliegtuigen.
Het voorstel aan ‘Dear Emmanuel’ viel totaal verkeerd. De Franse regering zei gisterochtend dat de Britse minister van Binnenlandse Zaken morgen toch niet welkom is bij een bijeenkomst waar Europese ministers in Calais gaan ‘brainstormen’ over de migratiecrisis. Bij een persconferentie in Rome haalde Macron hard uit naar Johnson. De president beschuldigde de Britten ervan met ‘een dubbele tong’ te spreken, terwijl hij Johnson aanwreef de situatie niets serieus te nemen, getuige het gebruik van een tweet als communicatiemiddel. ‘We zijn geen klokkenluiders, kom op, kom op’, zo richtte de president zich tot Downing Street.
Alle vriendelijkheden tussen de twee Europese grootmachten, de beste vrienden en de beste vijanden, zijn aan het verdwijnen. Op alle vlakken. Terwijl Macron gisteren op bezoek was bij de Italiaanse premier Mario Draghi, blokkeerden Franse vissers de haven van Calais, om te voorkomen dat veerboten met mensen en goederen naar Dover konden oversteken. Dat doen ze omdat de Britten na de brexit te weinig visvergunningen zouden hebben verstrekt. Maar de Brits-Franse burentwist richt zich nu voornamelijk op de migranten die haast hebben om nog voor de winter, met hulp van gewetenloze mensensmokkelaars, het beloofde eiland te bereiken.
Britse minister niet langer welkom in Frankrijk voor migratieoverleg
De Franse minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin weigert zijn Britse evenknie Priti Patel in Calais te ontvangen. Hij annuleerde haar bezoek nadat premier Boris Johnson Frankrijk had opgeroepen onmiddellijk alle migranten terug te nemen die het Verenigd Koninkrijk bereiken over zee.
Terwijl Calais rouwt om de 27 migranten die woensdag op het Kanaal verdronken, ruziën Londen en Parijs verder over de bestrijding van mensensmokkel en het afsluiten van de route over het Kanaal. Voor morgen was een spoedberaad gepland met de ministers uit Nederland, België, Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië die belast zijn met migratie. Maar de Britse minister Priti Patel is dus niet langer welkom.
Aanleiding voor het annuleren van haar bezoek was de brief die premier Johnson aan president Macron had gestuurd met het verzoek om alle ‘illegaal overstekende migranten’ terug te nemen. De Franse minister Darmanin liet weten teleurgesteld te zijn door dit ‘onacceptabele’ verzoek. Wat het voor hem nog erger maakte: Johnson had de brief ook openbaar gemaakt en via Twitter gedeeld. Darmanin zag zich daarom genoodzaakt Patel niet langer welkom te heten. Franse media melden dat de bijeenkomst morgen alsnog door zal gaan zonder haar.
De relatie tussen Frankrijk en Groot-Brittannië is al maanden gespannen, met steeds nieuwe incidenten in een continue stroom van confrontaties. Over de aanpak van migranten die het Kanaal oversteken, maar ook over de toekenning van visrechten aan Franse vissers. Donderdag dreigden Franse vissers de Kanaaltunnel te blokkeren uit woede over over de uitblijvende visvergunningen waarop zij recht zeggen te hebben.
Wat Parijs betreft is het Brits probleem vergroot sinds migranten hun angst voor de zee sinds het sluiten van andere routes hebben verloren. De Franse minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin heeft gezegd dat de Britse arbeidsmarkt door een gebrek aan regelgeving, en handhaving, te aantrekkelijk is voor illegale immigranten en dat de kans op uitzetting veel kleiner is. Dat er mede door de brexit arbeidstekorten zijn ontstaan, maakt een barre tocht naar het eiland er alleen maar verleidelijker op. Berichten dat Kanaal-migranten tijdens de coronacrisis in goede hotels werden ondergebracht zal de aantrekkingskracht verder hebben vergroot.
Dat er een ‘El Dorado’-factor in het spel is, wordt niet ontkend door de Britten. Integendeel, minister van Justitie Dominic Raab heeft gezegd dat Londen die aantrekkingskracht, door de Pet Shop Boys ooit bezongen in het nummer ‘London’, wil verminderen. Niet zozeer door de arbeidsmarkt te reguleren en identiteitskaarten in te voeren, zoals de Fransen hebben gesuggereerd, maar door migranten naar een speciaal opvangkamp in Albanië te sturen. Dat is het jongste plan om de Kanaal-migratie te ontmoedigen. Eerdere voorstellen in die richting, zoals een soortgelijk opvangkamp op een eiland midden in de Atlantische Oceaan, waren proefballonnetjes.
Vluchtelingenorganisaties hebben deze ‘pull factor’ afgedaan als een mythe die verspreid wordt om ‘onmenselijke’ maatregelen te kunnen nemen. Het zou hier gaan om vluchtelingen. Dat een meerderheid uiteindelijk een succesvolle asielprocedure doorloopt, is daar volgens een organisatie als Artsen zonder Grenzen een bewijs van. De Britse regering wijst erop dat de bootmigranten - die met name uit Iran, Afghanistan, Syrië en Koerdistan plegen te komen - meerdere veilige Europese landen zijn doorlopen. Onder het Dublin-akkoord moeten ze in het eerste land asiel aanvragen, maar de Britten vallen daar sinds de brexit niet meer onder.
Hoewel ze de aantrekkingskracht van hun land beamen, zien de Britten het in eerste instantie als een Frans handhavingsprobleem. In de Britse media zijn afgelopen maanden beelden opgedoken waarop te zien is dat bootjes onder ogen van Franse politieagenten vertrekken en dat de Franse kustwacht boten naar Britse wateren begeleidt. De Britten verdenken de Fransen ervan dat ze na de brexit minder moeite doen om migranten tegen te houden en, belangrijker nog, om mensensmokkelaars op te sporen. Dat er na de ramp bij Duinkerke wel meteen mensen zijn opgepakt, bewijst voor de Britten dat actie goed mogelijk is.
Het argument van de Franse regering dat het ondoenlijk is om een kustlijn van 250 kilometer dag en nacht te bewaken, had Johnson ertoe gebracht om de gewraakte brief te schrijven en deze op zijn officiële Twitter-account te delen met zijn 3,6 miljoen volgelingen. Een diplomatieke oplossing is bijlange na niet in zicht. Beide leiders worden op de hielen gezeten door politici die een ferm immigratiebeleid voorstaan: Macron door Eric Zemmour en Michael Barnier, Johnson door de onvermoeibare populist Nigel Farage, die de Kanaal-overtochten al twee jaar bovenaan de politie agenda probeert te zetten.
Tussen deze spitsroeden, en vrachtschepen, varen de bootmigranten.