Direct naar artikelinhoud
AnalyseEnergiebeleid

Vivaldi-regering flirt met deadline voor kernuitstap: de spanning stijgt

Binnen de regering zou minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) haar slag voor een groot stuk thuisgehaald hebben.Beeld Thomas Sweertvaegher

Federaal energieminister Tinne Van der Straeten (Groen) heeft haar rapport klaar over de kernuitstap. Enkel de MR van Georges-Louis Bouchez ligt nog dwars. Tevergeefs?

Tegen eind november 2021 moest er een ‘volledig rapport’ klaarliggen over de kernuitstap, zo staat in het regeerakkoord. Twee vragen moeten daarin beantwoord worden. Valt het licht niet uit zonder kerncentrales? En, gaan we niet met zijn allen meer voor onze elektriciteit betalen? 

Dinsdag 30 november verstrijkt de deadline en energieminister Van der Straeten heeft haar huiswerk klaar, zo valt te noteren in regeringskringen. Alleen: niemand heeft al teksten gezien. Eerst zullen de specialisten het document bespreken. Vrijdag zullen de topministers zich voor de eerste keer buigen over het rapport van de administratie en een begeleidende nota. 

De spanning stijgt, maar binnen de regering heeft Van der Straeten haar slag voor een groot stuk thuisgehaald. Zowel PS-voorzitter Paul Magnette als CD&V-voorzitter Joachim Coens hebben al publiekelijk verklaard dat wat hen betreft geen weg terug meer is. Na 2025 nog twee kerncentrales openhouden “is niet meer haalbaar”, zei Coens zaterdag in De Tijd

De tijd dringt inderdaad: uitbater Engie heeft zelf al lang afscheid genomen van de kerncentrales. Bovendien is bij een verlenging ook nog een vergunning nodig. Buurlanden als Duitsland moeten nog hun fiat geven, wat niet evident is, zeker nu ook daar de groenen mee aan de macht zijn.

Mogelijk compromis

Eén regeringspartij blijft zich verzetten. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez gebruikte het weekend om in een hele reeks interviews de bevoorradingszekerheid in vraag te stellen. Alleen: hij staat geïsoleerd binnen Vivaldi. 

Een mogelijk compromis is dat artikel 3 uit de wet op de kernuitstap wordt aangepast. Daarin staat dat er geen nieuwe kerncentrales meer gebouwd kunnen worden in ons land. Mogelijk wordt daar de deur opengezet voor centrales van de vierde generatie, die nauwelijks of geen kernafval produceren. Onder meer Open Vld dringt daar op aan. Voor MR zou het de pil kunnen vergulden.

De grootste tegenstand komt van buiten Van der Straetens eigen regering. Vlaams minister voor Energie Zuhal Demir (N-VA) keurde de vergunning van een nieuwe gascentrale in Vilvoorde af, die mee de gaten in de elektriciteitsbevoorrading moest opvullen. De groenen zien hier een bewust politiek manoeuvre. N-VA pleit al langer voor het openhouden van de twee centrales.

Een zware domper voor Van der Straeten, die met goedkeuring van Europa een speciale veilingsprocedure had opgezet. Toch hoeft het njet van Demir het hele dossier niet te doen kapseizen, meent ze. Bij de veilingsprocedure was een clausule ingebouwd waardoor Engie, dat de centrale in Vilvoorde zou bouwen, zelf vervangingscapaciteit moet voorzien indien er iets zou fout lopen. Dat kan via eigen centrales of door een overeenkomst te sluiten met een andere elektriciteitsproducent. 

Allicht dient Engie ook een nieuwe vergunningsaanvraag in, waarbij een reductie van de ammoniakuitstoot is verwerkt. Het was daar dat Demir over viel. Het is dus best mogelijk dat de centrale in Vilvoorde er alsnog komt. 

Bij de groenen zijn ze er nog steeds van overtuigd dat ze overtuigende argumenten hebben om de kernuitstap alsnog door te duwen. Wat er exact in het befaamde rapport staat, wordt angstvallig geheim gehouden. De groenen zijn als de dood voor een lek in dit voor hen symbolisch erg belangrijke dossier.

De voorbije weken zijn wel al enkele elementen naar buiten gekomen. Eind oktober, toen de veilingsprocedure was afgerond, gaf netwerkbeheerder Elia aan dat de bevoorradingszekerheid in principe niet in gevaar komt. Alleen gingen ze er toen van uit dat de centrale in Vilvoorde er zou komen. In diezelfde periode bleek uit een studie van de UGent dat de extra kostprijs voor het sluiten van de centrales voor een modaal gezin op enkele euro’s per jaar extra zou uitkomen. Tegelijk werkte Van der Straeten bij de begrotingsonderhandelingen in oktober de ‘energienorm’ uit, die grote prijsstijgingen in toom houdt, ook voor bedrijven. 

Het is nu aan Vivaldi om het dossier ook politiek te trancheren.