Brengt onenigheid binnen Brusselse regering plannen rond groene stadsboulevard op einde A12 in gevaar? 

Brussels minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt (Groen) wil het einde van de A12-autosnelweg omvormen tot een stadsboulevard. Het gaat om een drietal kilometer van de A12 en R21 tussen de Heizel en de Van Praetbrug. 

Om Brussel met de auto in te rijden neemt het aantal rijstroken in het project geleidelijk af van drie naar twee naar één. Zo komt er plaats vrij voor de bus, voor een nieuwe tramlijn tussen Neder-over-Heembeek en het centrum, voor fietssnelwegen in beide richtingen en voor een wandelpad tussen de bomen.

Met het project wil Brussels minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt (Groen) de openbare ruimte teruggeven aan de buurtbewoners: "De autosnelweg loopt nu langs woonwijken en we willen de levenskwaliteit van de bewoners verhogen door groene ruimte terug te geven aan actieve weggebruikers zoals fietsers en wandelaars. Zo komt er een beter evenwicht tussen de toegangsweg in de stad en de bewoonbaarheid en leefbaarheid van de wijken daarrond."

De werkgeversorganisatie Voka denkt dat zo'n boulevard inderaad aantrekkelijk kan zijn voor de bewoners en ook voor werknemers in de stad, maar maakt zich ongerust over de toegankelijkheid. Duizenden pendelaars gebruiken die wegen nu, zegt Jan Van Doren van Voka: "Er is geen geïntegreerde aanpak dus vooral door de combinatie met de werken aan de Ring zal het verkeer in de Brusselse rand blokkeren. Daardoor zullen pendelaars Brussel gaan mijden en wordt het voor Brusselse bedrijven moeilijker om nieuwe werknemers aan te trekken."

Volgens Van den Brandt zal de hinder voor de autopendelaar meevallen: "Mensen die geen alternatief hebben, zullen nog steeds via de A12 de stad in kunnen rijden. Uit mobiliteitsstudies blijkt dat er nu al veel minder verkeer is op het stuk waar we willen versmallen naar één rijstrook." 

Daarnaast wil het Brusselse Gewest pendelaars vooral ook aanmoedigen om alternatieven voor de auto te zoeken om naar Brussel te komen of om de auto op een overstapparking aan de rand van de stad te zetten.

In de stad is er minder capaciteit op de weg dan op de Brusselse Ring. Chris Tampère, professor mobiliteit aan de KU Leuven, heeft daarom begrip voor de keuze van het Brussels Gewest om meteen na de Ring al die overgang naar een lagere stadscapaciteit te maken en zo in te zetten op leefbaarheid. 

Maar die keuze houdt ook nadelen in: “Je offert zo een stuk bufferruimte op waardoor je wegennetwerk kwetsbaarder wordt: als er bijvoorbeeld een klein ongeval gebeurt, heeft dat meteen grote gevolgen tot op de Ring en de snelwegen die daarop uitkomen.” 

Bovendien is het moeilijk om te voorspellen of autopendelaars de overstap zullen maken naar meer openbaar vervoer, zegt Tampère: “Als je al verschillende files op snelwegen en de Ring hebt doorgemaakt om aan de rand van Brussel te geraken, is het dan realistisch om te verwachten dat die mensen op dat moment wel de moeite gaan doen om op het openbaar vervoer over te stappen?”

De gewesten hebben elkaar nodig voor een vlotte mobiliteit, maar toch ontbreekt een geïntegreerde aanpak, merkt Tampère: “Vlaanderen rekent op Brussel om het verkeer na de Ring voor de pendelaars vlot te verdelen. Omgekeerd rekent Brussel op Vlaanderen om mensen via de Ring naar de verschillende toegangswegen van Brussel te leiden en het verkeer door Brussel zo te verminderen. Toch is er weinig afstemming tussen de gewesten en beslissen ze vaak eenzijdig.” Ook Voka betreurt dat er niet meer overleg was in dit dossier tussen het Vlaamse en Brusselse Gewest.

De Vlaamse regering kan, net als buurtbewoners, wel opmerkingen geven over het project nu de vergunning is ingediend en er een openbaar onderzoek volgt. Nadien kunnen de plannen nog aangepast worden.

Minister Van den Brandt hoopt volgend jaar met de werken te kunnen starten om ze dan tegen het einde van de legislatuur af te ronden.  Maar de vraag is of ze daar wel in zal slagen. Want ook Staatssecretaris voor Stedenbouw Pascal Smet (Vooruit) blijkt nu zijn bedenkingen te hebben bij het project. Als staatssecretaris is hij bevoegd voor urban.brussels, de administratie die over de vergunningen gaat. In deze staat zal een vergunning er niet komen, zegt hij nu aan De Morgen en bevestigt zijn kabinet aan onze redactie.

Voor de staatssecretaris gaat het vooral om een beloofde randparking op de Heizel, die nu plots niet meer in het plan staat. Die randparking is volgens Smet erg belangrijk om de druk op het verkeer in de hele hoofdstad te verminderen. Zonder het alternatief van de randparking vindt hij het ook geen goed idee om het aantal rijstroken te verminderen tot uiteindelijk één richting het centrum. "Uiteraard ben ik voor stadsboulevards, maar ik ben ook voor de bereikbaarheid van Brussel", zegt Smet in "De Wereld Vandaag" op Radio 1. "En je kan je ook de vraag nog stellen: zijn er geen andere prioriteiten in de stad die aangepakt moeten worden? Brussel heeft financiële problemen op dit moment. Er is geen geld in overschot. Dat debat hebben we nog niet gevoerd", voegt Smet nog toe.

Pascal Smet legt in "De Wereld Vandaag" op Radio 1 uit waarom hij de plannen van Elke Van den Brandt niet ziet zitten:

Op het kabinet van Van den Brandt is veel ontgoocheling te horen over de uitspraak van Smet. "Zowel het kabinet van meneer Smet als de administratie urban.brussels was aanwezig tijdens verschillende vergaderingen. De bekommernissen hadden daar gezegd kunnen worden", zegt woordvoerder Pieterjan Desmet. "De randparking is geschrapt omdat tegenover die plaats er al een volwaardige parking is met 12.000 plaatsen", zegt Desmet. Het gaat om de parking die onder meer gebruikt wordt door bioscoopgangers en bezoekers van evementen open Paleis 12. "De piekmomenten van de parking nu liggen meestal op andere momenten dan die van pendelaars. Het leek ons dus niet nodig om nog een parking aan te leggen, wat opnieuw ten koste van de leefbaarheid van de buurt zou gaan", klinkt het. Tussen beide kabinetten zou nog geen contact zijn geweest sinds het conflict, al is het wel de bedoeling dat er overleg komt. Vlaams minister van Brussel Benjamin Dalle vraagt intussen op Twitter snel duidelijkheid.