Mogen we optimistisch zijn nu de besmettingen trager stijgen? ‘Dit scenario was het absolute minimum’

Een tragere stijging - 17.796 besmettingen per dag, een toename van 15 procent - is volgens de Sciensano-viroloog ‘het absolute minimum’. “Deze evolutie was noodzakelijk, anders zag het er helemaal niet goed uit. Maar vergeet niet dat een vertragende stijging nog altijd een stijging is. Tijdens vorige golven kondigde dat fenomeen wel een aftoppen en snel dalen aan, maar de vraag is of dat deze keer ook zo zal zijn en of we niet op een hoog plateau gaan blijven hangen. De maatregelen zijn bijvoorbeeld minder streng dan tijdens de tweede golf, dus is het ook goed mogelijk dat de daling trager zal verlopen. Dat zie je bijvoorbeeld ook in het Verenigd Koninkrijk, waar ze al wekenlang op een hoog plateau zitten.”

Volgens Van Gucht is de vertraging nu vooral een gevolg van een aanpassing van ons individueel gedrag en van de eerste reeks maatregelen, zoals de herinvoering van de mondmaskers. “Niet iedereen maar toch veel mensen worden vanzelf voorzichtiger bij stijgende cijfers, dat zagen we ook tijdens de vorige golven. De komende weken komt daar normaal gezien wel nog het effect van de maatregelen van het laatste Overlegcomité bij, maar vandaag is het daar nog te vroeg voor.”

Kinderen en tieners

De stijging van de besmettingen lijkt vooral af te toppen bij de volwassenen. Bij de zestigplussers lijkt de piek zelfs al bereikt en is de daling mogelijk ingezet. “Maar bij kinderen en tieners zijn er wel nog forse toenames”, ziet Van Gucht, van respectievelijk 50 en 31 procent. “Dat toont toch aan dat de maatregelen in het onderwijs weinig impact hebben.”

Een piek in de besmettingen betekent trouwens nog geen onmiddellijke daling in de ziekenhuisopnames en op intensieve zorgen. Elke dag komen er gemiddeld 316 nieuwe covidpatiënten bij, een stijging met 13 procent. De hogere stijgingen in de besmettingen in Vlaanderen de voorbije weken zijn nu overigens ook te zien in de Vlaamse ziekenhuizen, waar de stijging 21 procent bedraagt. Brussel en Wallonië laten met 3 en 1 procent veel stabielere cijfers zien.

Horrorscenario

Op de ic-afdelingen liggen vandaag 757 patiënten, waarmee we voorlopig niet meer boven, maar wel nog altijd óp het meest pessimistische scenario van de modelleurs van de UHasselt en UAntwerpen zitten. Zij voorspelden een piek van boven de 1.200 patiënten op intensieve zorg tegen Kerstmis in het scenario waarbij het besmettingstempo tot 1 december zou blijven stijgen. 

Nu dat tempo iets vroeger is beginnen dalen valt dat horrorscenario mogelijk toch nog te ontwijken. “Maar de cijfers in de ziekenhuizen en op intensieve zorg zullen nog een tijdje blijven stijgen. Daar zit altijd vertraging op: als de besmettingen pieken, duurt het nog ongeveer een week vooraleer dat zich in de ziekenhuizen in een piek vertaalt, en op intensieve zorg nog iets later. Al gaat het daar ook niet meer zo snel als voorheen. Maar deze week gaan we waarschijnlijk wel gemakkelijk boven de 800 intensieve zorg-bedden. Een snelle daling van de curves is dus cruciaal om de zorgsector wat meer ademruimte te geven.”

Dé les van september en oktober is daarom ook dat we dit keer moeten weerstaan aan de onvermijdelijke roep om versoepelingen die er binnenkort zit aan te komen, zegt Van Gucht. “We hoeven niet in lockdown te gaan, maar de basismaatregelen, zoals de mondmaskers, moeten we echt de hele winter blijven aanhouden. Consistentie en volhouden zijn de sleutelwoorden voor de winter.”

Boosterprik

Van Gucht roept daarom nogmaals op in te gaan op de uitnodiging van de boosterprik. Die verhoogt de immuniteit gevoelig, zeker bij ouderen bij wie de vorige prik al een halfjaar of langer geleden is. In totaal kregen al meer dan 1,5 miljoen Belgen een derde dosis. Vanmorgen liet vaccinfabrikant Moderna wel weten dat de huidige vaccins waarschijnlijk wel minder effectief zullen zijn tegen de nieuwe omikronvariant. “Ik denk dat het om een wezenlijke daling zal gaan. Hoe groot die zal zijn, weet ik niet, want we moeten de data afwachten”, aldus CEO Stéphane Bancel. 

Toch mag dat volgens Van Gucht geen reden zijn om de boosterprik nu maar gewoon te laten schieten. “Een stijging van je immuniteit heeft sowieso een impact, ook bij de nieuwe variant, en kan je alleen maar extra bescherming bieden. Ook al weten we op dit moment niet wat het verschil zal zijn, het gaat nog steeds om hetzelfde virus.”