46 jaar na dood dictator Franco: filmregisseur Pedro Almodóvar kijkt Spaanse verleden in de ogen met "Madres paralelas"
"Spanje heeft een problematische relatie met zijn geschiedenis. Dat zit ingebakken in onze cultuur", zegt Pedro Almodóvar, de bekendste Spaanse filmmaker. Met zijn nieuwe film "Madres paralelas" graaft hij voor het eerst diep in het verleden van de Spaanse burgeroorlog. In een uitgebreid interview met VRT NWS legt hij uit waarom het zo lang duurde vooraleer hij deze film kon maken.
Op het eerste gezicht is "Madres paralelas" een typische Almodóvar-film, met vrolijke kleuren, sterke vrouwenrollen en zijn lievelingsactrice Penelope Cruz in de hoofdrol. Janis (Cruz) en Ana (Milena Smit), allebei alleenstaand en ongewenst zwanger, ontmoeten elkaar in de kraamkliniek. Ze zetten op dezelfde dag een dochter op de wereld, smeden een band, en die vriendschap zal een impact hebben op hun verdere leven.
Bekijk hier de trailer van "Madres paralelas":
Maar er is meer aan de hand. De oudste van de twee vrouwen, Janis, is op zoek naar het graf van haar grootouders. Ze vermoedt dat die zijn terechtgekomen in één van de vele massagraven, die sinds de burgeroorlog en de dictatuur van Franco over het hele land verspreid zijn. Die geschiedenis moet volgens Almodóvar nu dringend verteld worden.
Ik vind dat jonge mensen moeten weten waar hun familie is en wat ze hebben meegemaakt
Bekijk - Waarom jongeren deze geschiedenis moeten kennen:
In Spanje zijn er nog altijd meer dan 114.000 vermisten na de dood van dictator Franco in 1975. Vermoed wordt dat velen van hen in massagraven zijn terechtgekomen. Talloze Spaanse families weten niet waar hun dierbaren begraven liggen.
De politici van toen duwden de massagraven opnieuw in de vergeethoek
De prille Spaanse democratie was destijds niet klaar om dat verleden te onderzoeken, integendeel. In de jaren 70 sloten links en rechts in Spanje zelfs een verdrag, El Pacto del Olvido, het Pact van het Vergeten, om de eenheid te bewaren en de overgang naar de democratie vlotter te laten verlopen. De amnestiewet van 1977 schonk genade aan alle politieke misdaden die tijdens de burgeroorlog en de dictatuur van Franco gepleegd werden. Om vooruit te kunnen, keek Spanje weg van zijn eigen verleden.
Bekijk - Hoe heel Spanje na Franco de andere kant opkeek:
Almodóvar pleit zelf ook schuldig. Na de dood van Franco dacht hij alleen maar aan plezier maken, op alle mogelijke manieren. Hij voelde zich bevrijd en maakte in zijn beginjaren als regisseur dan ook vooral films waarin het genot centraal staat, zoals “Pepi, Luci, Bom y otras chicas del montón” ("Pepi, Luci, Bom en de andere meisjes van de bende", red.). De jonge Almodóvar deed alsof Franco niet bestond, en dat was zijn manier om wraak te nemen op hem.
Door mijn leeftijd was ik erop gericht het er op alle mogelijke manieren van te nemen
Bekijk - Hoe de jonge Almodóvar zelf ook geen oog had voor het verleden:
Veertig jaar later heeft Pedro Almodóvar zijn schuld vereffend. Eindelijk vond hij het juiste scenario om het verhaal van de massagraven te vertellen. Iedereen moet weten wat er gebeurd is, en iedereen heeft het recht om zijn naasten een laatste groet te brengen, vindt hij.
De verdeeldheid blijft groot, ook in het huidige Spanje, en dat zie je in de film. Janis krijgt bij haar zoektocht naar het graf tegenkanting van haar jongere vriendin Ana. Zij vindt het onnodig om oude wonden open te rijten en kijkt liever naar de toekomst.
Maar dan moet je eerst het verleden een plaats geven, vindt Almodóvar, en dat heeft hij nu gedaan. Hij hoopt dat de politiek nu ook haar verantwoordelijkheid neemt.
Rechts zegt dat je daarmee alleen maar oude wonden openrijt. Dat vind ik niet
Bekijk - Waarom het politieke gekibbel naast de kwestie is:
"Madres paralelas" , een sprankelende én beklijvende film van Pedro Almodóvar, is vanaf 1 december te zien in de bioscoop.