Wir fahren, fahren, fahren auf der Autobahn. Met die boodschap eigende Kraftwerk zich in 1975 definitief een eigen hoofdstuk toe in de popencyclopedie. Dit was muziek zoals niemand die ooit eerder had gehoord. Er was geen gitaar te bekennen. In plaat daarvan speelden de vier Duitsers op zelfgebouwde synthesizers een bezwerend nummer van liefst tweeëntwintig minuten. En daarmee haalden ze – in een verknipte versie, weliswaar- zelfs de Amerikaanse hitparade.

Inspiratie uit WOII

Het is moeilijk om ons vandaag voor te stellen hoe baanbrekend dat geluid destijds was, in een periode waar Elton John, Aretha Franklin, Barbra Streisand en Terry Jacks – met ‘Seasons In The Sun’, weet je nog?-- niet van de radio weg waren te slaan. Kraftwerk baseerde zich niet op de Angelsaksische songtraditie, maar liet zich inspireren door het geluid van de heropbouw van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog. Dat vertelde oprichter Ralf Hütter me ooit zelf tijdens een uiterst zeldzaam interview, want zelfs de BBC kreeg nul op het request toen ze een documentaire over de groep draaide.

“Ik ben opgegroeid in Dusseldorf, een stad die door de oorlog grotendeels in puin werd gelegd. De hele omgeving werd weer opgebouwd, en het geluid van die machines vond zijn weerklank in de songs die we toen schreven. Er was niks meer, en dus klonken we zelf ook alsof we uit een soort niemandsland kwamen. Door de oorlog hadden we geen referentiepunten meer, dus we moésten wel opnieuw van nul herbeginnen. Rondom ons werden nieuwe fabrieken opgetrokken en een andere, veel modernere industrie zag het licht. De geluiden die we daar hoorden, inspireerden ons om deze nieuwe muziek te gaan maken. Later hebben we dan instrumenten gebouwd om die geluiden te kunnen reproduceren. In zekere zin is er niet zoveel veranderd: ik ga nog steeds heel graag wandelen op industrieterreinen om inspiratie op te doen.”

Dat laatste mag je overigens met een korreltje zout nemen, want de recentste Kraftwerk-plaat met nieuw materiaal dateert al van 2003, en ook al belooft Hütter sindsdien dat er volop aan een vervolg wordt gewerkt voor Tour De France Soundtracks, toch beperkt de groep zich tot fraai vormgegeven re-issues van oud materiaal.

Techno(logie)

Dat wordt weliswaar regelmatig opgefrist met behulp van nieuwe technologie, maar wie nu nog hoopt op een nieuwe Krafwerk-plaat riskeert ontgoocheld te sterven. Het is ook niet echt nodig, want het repertoire van de band heeft intussen zo’n onuitwisbare indruk nagelaten, dat het haast onredelijk zou zijn om nog méér te verwachten. Afrika Bambaata scoorde één van de allereerste hiphophits met ‘Planet Rock’, een nummer dat integraal is gebouwd op een sample van ‘Trans-Europe Express’. Het genre zou nooit meer hetzelfde zijn.

Techno, zegt u? Zonder Kraftwerk zou er vandaag geen sprake zijn van Tomorrowland, want zowat elke dj die er staat heeft -bewust of onbewust- de mosterd gehaald bij de Duitse Fab Four. De legendarische dj Carl Craig vatte het nog het beste samen: “De muzikanten van Kraftwerk waren zo stijf dat ze weer funky werden.” Craig versmolt soul en funk met elektronische muziek. De rest is geschiedenis.

Maar ook rock-artiesten zijn schatplichtig aan Kraftwerk. Het bekendste voorbeeld is uiteraard David Bowie, die naar Duitsland verhuisde in de hoop er met Kraftwerk samen te werken. Dat lukte niet, maar hij het nummer ‘V2-Schneider’ is wél een rechtstreeks eerbetoon aan Florian Schneider, naast Hutter de andere oprichter van de groep. Ook Michael Jackson probeerde contact te leggen met het oog op een samenwerking, maar moest het met een kort en droge nein stellen.

U2 liet zich voor Achtung Baby -de belangrijkste plaat van de groep- inspireren door Kraftwerk en Chris Martin van Coldplay schreef een brief aan Hutter -auf Deutsch, jawel- omdat ze een sample van Kraftwerk wilden gebruiken in ‘Talk’, een nummer dat niet veel later een wereldhit werd. Het zijn maar een paar voorbeelden, want Kraftwerk heeft echt in élk genre impact gehad.

Lokerse Feesten

Vorige maand werd de groep als eerst act zonder gitaren opgenomen in de Rock & Roll Hall Of Fame. En Kraftwerk blijft tot vandaag baanbrekend, want het is de enige band ter wereld die met een volwaardige 3D-show tourt, en na optredens in Tate Modern, MoMa en de Elisabethzaal is Lokeren het eerste Belgische festival waar het publiek het concert door een 3D-bril zal kunnen bekijken. Het maakt van een Kraftwerk-show veel meer dan zomaar een optreden. Door muziek, video, en performance art samen te brengen zijn de 3D-concerten een heus gesamtkunstwerk. Omdat we u graag zien winden we er geen doekjes om: dit wordt een afspraak met de geschiedenis. Niet te missen.