3M geeft historische vervuiling met PFOS via de lucht toe, maar blijft gezondheidseffecten ontkennen
Bij een vorige passage in de onderzoekscommissie meldde 3M dat het nog niet wist hoe het precies zat met de emissies van het giftige PFOS en andere PFAS-stoffen door zijn schouw. Nu klonk een ander verhaal: er was ook in de jaren 90 al sprake van de uitstoot van PFOS. Topvrouw Rebecca Teeters erkende voor het eerst: "Die is mee verantwoordelijk voor de vervuiling in de omgeving." Het bedrijf blijft er wel bij dat er geen direct verband is tussen die uitstoot en mogelijke gezondheidsproblemen, en het ging daarbij zo ver dat het jonge moeders die aan PFOS zijn blootgesteld, borstvoeding aanraadde.
Het vorige bezoek van 3M aan de onderzoekscommissie - begin september - had nogal wat kwaad bloed gezet. Op heel wat vragen kwam een standaardantwoord: we weten het niet. En dus kwam er vandaag een tweede poging, met heel wat experten en managers van het bedrijf in het Vlaamse halfrond.
Ditmaal kwamen er wat meer antwoorden. Bijvoorbeeld op de vraag van N-VA-parlementslid Koen Daniëls of 3M in het verleden - voor het bedrijf de productie van PFOS en andere PFOS stopzette in 2002 - de giftige stof ook uitstootte via de schouw. De vraag is van belang omdat ook mensen die geen groenten uit eigen tuin of eieren van de eigen kippen eten zo blootgesteld werden aan PFOS.
Ex-werknemer
Misschien niet toevallig kwam het antwoord op die vraag van een ex-manager, Gunther Hiel, een manager die in 2008 het bedrijf verliet. "Zeker tot 1996 is er PFOS en PFOA via de lucht uitgestoten", zei hij. Topvrouw Rebecca Teeters bevestigde dat vervolgens. "Onder andere die uitstoot is mee verantwoordelijk voor de milieuvervuiling in de omgeving van 3M". En dat was toch opmerkelijk: in september zei Teeters nog daar niets over te weten. Maar hoe veel er precies door die schouw kwam, dat wist 3M er ook vandaag niet bij te vertellen. Â
3M liet ook weten dat ze er helemaal voor is dat de blootstelling van de omwonenden aan PFOS vermindert en herhaalde dat er schadevergoeding kan komen voor de boeren uit de omgeving, 5 miljoen is daarvoor voorlopig uitgetrokken.
Geen direct verband
Maar het bedrijf blijft op het standpunt dat er geen direct, causaal verband is tussen PFOS-uitstoot en negatieve gezondheidseffecten, niet met de PFOS-vervuiling nu of die uit het verleden. "Daarvoor zijn er niet voldoende bewijzen."
Het was vooral Oyebode Taiwo, de chief medical officer of de hoofdgeneesheer van het bedrijf wereldwijd, die het woord voerde over dit thema. Hij zei dat je geen waarde kunt bepalen waarboven bepaalde ziektebeelden opduiken, en dat 3M al jarenlang de gezondheid van zijn eigen werknemers monitort maar geen significante verschillen met de buitenwereld kan opmeten.
Oyebode Taiwo, hoofd medische dienst 3M, gaf uitleg in de onderzoekscommissie
Jonge moeders
Taiwo zei zelfs jonge moeders die blootgesteld zijn aan PFOS-vervuiling aan te moedigen hun baby borstvoeding te geven. "De voordelen zijn groter dan de risico's." De boodschap was duidelijk: er is geen aantoonbaar causaal verband tussen PFOS en mogelijke ziekten - zoals hormoonafwijking, verminderde immuniteit, kanker of cholesterol.
Maar misschien is er wel een verhoogd risico daarop? Op vraag van PVDA'er Jos D'Haese moest Taiwo dat min of meer bevestigen. "Het is niet uitgesloten dat er een relatie is tussen tussen de blootstelling aan PFOS en gezondheidseffecten."