De Vlaamse regering heeft vrijdag het licht op groen gezet voor een reeks maatregelen om het lerarentekort tegen te gaan. Het pakket kwam tot stand na overleg tussen onderwijsminister Ben Weyts (N-VA) en de onderwijspartners. “We gaan het beroep van leraar opwaarderen”, zegt Weyts. “Maar we moeten ook de leraar zélf opwaarderen. Leerkrachten verdienen meer respect. Als leerkrachten meer respect krijgen, dan kiezen meer mensen voor het onderwijs.”

Onder meer in het pakket aan maatregelen: de uitbreiding van de anciënniteitsregeling voor zij-instromers. Een andere maatregel slaat op de vaste benoemingen. Leerkrachten zullen ook extra loon kunnen krijgen voor extra uren lesgeven en scholen zullen flexibeler kunnen omgaan met hun middelen. Maar volgens de katholieke onderwijskoepel zullen het totaal aan maatregelen niet volstaan om het lerarentekort aan te pakken. “De maatregelen vertrekken vanuit goede intenties, maar zijn niet doortastend genoeg om een wezenlijk verschil te maken”, klinkt het in een persbericht.

LEES OOK. Ben Weyts heeft plan klaar tegen lerarentekort: meer lesgeven mogelijk, hogere anciënniteit uit privé

“Lat moet hoger liggen”

“Het is teleurstellend dat de Vlaamse Regering, na jaren van alarmsignalen en de crisis van de voorbije maanden, er niet in slaagt om het lerarentekort ten gronde aan te pakken”, zegt Lieven Boeve, directeur-generaal van Katholiek Onderwijs Vlaanderen. “Nog steeds wordt er te weinig naar de verzuchtingen en wensen van onze bestuurders, directies en leraren geluisterd, waardoor deze maatregelen een slag in het water dreigen te zijn. De minister moet de lat dringend hoger leggen, want het lerarentekort blijft de grootste bedreiging voor de kwaliteit van ons onderwijs. ”

In het persbericht staan ook enkele voorbeelden van punten die de koepel al eerder aanbracht. “De uitbreiding van de knelpuntvakken is goed, maar op dit moment gaat het niet meer over individuele vakken en is elk ambt in onderwijs een knelpuntambt.” Of ook: “Het meenemen van anciënniteit tot tien jaar vanuit de privé volstaat niet. Vooral midden veertigers denken aan een carrièreswitch en zijn potentiële leraren. Met slechts tien jaar mee te nemen anciënniteit verliezen zij nog steeds te veel loon. We pleiten voor minstens twintig jaar anciënniteit.”

Ook in de politiek worden de voorstellen van Weyts niet met applaus onthaald. Volgens Vlaams parlementslid Johan Danen (Groen) is Weyts “de belangrijkste werf” vergeten, namelijk “de starters die nu massaal uittreden”.

De Vlaamse regering heeft afgelopen vrijdag een pakket maatregelen goedgekeurd om het lerarentekort tegen te gaan. Zo komt er een uitbreiding van de anciënniteitsregeling voor zij-instromers. Wie vanuit de privé naar het onderwijs overstapt zal in de toekomst tot 10 jaar anciënniteit kunnen meenemen in plaats van 8 jaar.

Een andere ingreep is dat basisscholen ook masters met een pedagogisch bekwaamheidsbewijs kunnen aanstellen. De leerkrachten worden dan wel verloond als bachelor.

Er wordt ook gesleuteld aan de verloning voor leerkrachten. Tot nu toe kregen leerkrachten ook alleen maar extra loon voor tijdelijke vervangingsopdrachten: ze kregen geen extra loon als ze structureel extra uren opnamen bovenop hun normale lesopdracht. Dat verandert nu. Leerkrachten zullen extra loon krijgen voor extra uren lesgeven.

Groen-parlementslid Johan Danen vindt het “bijzonder jammer” dat Weyts de “belangrijkste werf” over het hoofd ziet. Het gaat om de uitdaging om startende leerkrachten in het onderwijs te houden. Van die starters haakt één op de drie af in de eerste vijf jaar. “Minister Weyts moet maatregelen nemen om ook deze groep in het onderwijs te houden. Daar valt het meeste maatschappelijke winst te halen. En dat gebeurt nu veel te weinig”, meent Danen.

Volgens Danen is de werkonzekerheid in de eerste jaren een bepalende factor. Om daar iets aan te doen, stelt Danen voor om te werken met een onderwijspool. Beginnende leerkrachten moeten volgens hem ook beter begeleid worden. “Het bestaande systeem van aanvangsbegeleiding moet sterk uitgebreid worden, in de breedte en in de diepte”, klinkt het.

Danen: “Geef startende leerkrachten een apart statuut, waarbij ze kunnen rekenen op gedegen aanvangsbegeleiding, een minimum aantal paralleluren, en aangepaste opleidingskansen. Senior-leerkrachten krijgen de kans om andere opdrachten op te nemen, zoals het mentoren van startende leerkrachten.”