Goed én slecht nieuws: dit is wat ze zien in Zuid-Afrikaans ziekenhuis in epicentrum van omikronuitbraak

Het Steve Biko/Tshwane District Hospital Complex (SBAH-TDH) bevindt zich in het hart van de grootstedelijke gemeente Tshwane, in de provincie Gauteng. Het was in Tshwane dat op 24 november de eerste gevallen van de omikronvariant werden gemeld. De afgelopen weken zagen ze in Gauteng het aantal besmettingen exponentieel de hoogte in gaan en intussen rolt er een stevige vierde coronagolf over de regio. 

Volgens het rapport van het ziekenhuiscomplex werden in de periode van 14 tot 29 november — die wordt beschouwd als de eerste twee weken van de omikrongolf — 166 coronapatiënten gehospitaliseerd. Op 2 december bevonden zich 42 patiënten op de corona-afdeling. Negen van hen hadden zuurstof nodig als gevolg van hun coronabesmetting. 29 anderen testten wel positief, maar hadden geen symptomen en werden eigenlijk behandeld voor andere aandoeningen. Vier patiënten hadden extra zorg nodig en eentje werd opgenomen op intensieve. Bij vorige golven was dat aantal beduidend hoger, staat in het rapport. 

“Het aantal patiënten dat geen nood heeft aan extra zuurstof, is opvallend", vertelt infectioloog Fareed Abdullah van het Steve Biko-ziekenhuis. “Als je de afgelopen achttien maanden de corona-afdeling binnenstapte, kon je altijd het ruisen van de zuurstofmachines en het biepen van de kunstmatige beademing horen. Nu is het bij de meeste patiënten bijna zoals op om het even welke andere afdeling.” Deze evolutie werd ook al in andere ziekenhuizen opgemerkt, maar de komende weken zullen bepalend zijn om te zien of het om een échte tendens gaat. Daarvoor is het nu nog te vroeg.

Van de 38 volwassenen op de corona-afdeling waren er zes gevaccineerd, 24 niet gevaccineerd en van acht mensen ontbrak de vaccinatiestatus. Van de acht volwassenen Covid-patiënten die zuurstof nodig hadden (de negende was een kind), was niemand gevaccineerd. 

Het profiel van de 166 gehospitaliseerde coronapatiënten verschilde wel van dat in de vorige golven. De jongste twee weken was 80 procent van de opgenomen patiënten jonger dan 50 jaar, iets wat in de hele provincie te zien is en mogelijk gerelateerd is aan vaccinatie (vooral ouderen zijn gevaccineerd). 19 procent waren kinderen tussen 0 en 9 jaar. De zwaarst getroffen groep was die tussen 30 en 39 jaar (28 procent van het aantal opnames).

Ook als we naar het aantal overlijdens kijken, zien we opvallende cijfers. De jongste weken waren er 10 doden onder de 166 opgenomen coronapatiënten, wat neerkomt op 6,6 procent van het totale aantal. Ter vergelijking: de afgelopen achttien maanden lag dat percentage op 17 procent in het complex. Het is echter nog te vroeg om daar veel conclusies aan te koppelen, staat in het rapport te lezen. Zware ziekte en overlijdens lopen meestal enkele weken achter op de besmettingscijfers. De komende weken zal meer duidelijk worden.

De gemiddelde duur van de ziekenhuisopname is dan weer een parameter die opnieuw wijst in de richting van een milder ziekteverloop. Coronapatiënten blijven de jongste twee weken gemiddeld 2,8 dagen in het ziekenhuis, waar dat de afgelopen achttien maanden gemiddeld 8,5 dagen was.

Dat de omikronvariant een mildere vorm van Covid-19 lijkt te veroorzaken, lijkt bevestigd te worden in de cijfers van de hele provincie Gauteng. In totaal 8 procent van de coronapatiënten in het ziekenhuis wordt op de dienst intensieve zorg behandeld, waar dat bij de deltavariant 23 procent was. En maar 2 procent ligt aan de beademing, waar dat bij de deltavariant 11 procent was.

Dat lijkt hoopgevend nieuws, maar de enorme snelheid waarmee de nieuwe variant zich verspreidt en mensen infecteert is dat sowieso niet. In Gauteng neemt het gemiddelde aantal ziekenhuisopnames van coronapatiënten toe met een snelheid die vijf keer hoger is dan in de periode met de snelste groei onder de deltavariant.

Ziekenhuizen in Zuid-Afrika vrezen dat ze daardoor nog altijd overbelast kunnen raken en dat zelfs in vergelijkbare mate als met de deltavariant. In buurland Zimbabwe is dat nu al merkbaar. De toename van het aantal besmettingen doet het (rudimentaire) zorgsysteem er nu al kraken in zijn voegen. 

Er moeten echter nog kanttekeningen geplaatst worden bij de eerste, voorlopige cijfers. Zo zijn de bevindingen bijvoorbeeld niet zomaar te extrapoleren naar de situatie in Europa of ons land. De bevolking in Zuid-Afrika is veel jonger dan bij ons. Een kwart van de bevolking (vooral ouderen) is er gevaccineerd (waar dat bij ons driekwart is), maar bijna iedereen zou er inmiddels wel al een besmetting hebben doorgemaakt. Wat het effect is op niet-gevaccineerden die nog niet geïnfecteerd raakten en zwakkeren, blijft ook onduidelijk.

LEES OOK: 

Vierde golf eindelijk over de piek: wat zeggen de cijfers? En wat verwacht Steven Van Gucht voor rest van deze winter? (+)

Mondmaskeraffaire deint verder uit nu parket uitgaat van oplichting. Oppositie vraagt onderzoek: “Was dit geklungel of corruptie?” (+)

BEKIJK OOK: