Werkgevers pleiten voor indexsprong door hoge inflatie: ‘Dit wordt stilaan onbetaalbaar’

Het leven wordt steeds duurder, daaraan valt niet te ontkomen. En dat vertaalt zich deze maand opnieuw in een overschrijding van de spilindex. Hierdoor worden de sociale uitkeringen en de weddes van het overheidspersoneel met 2 procent verhoogd. Het Planbureau verwacht dat de spilindex in augustus volgend jaar weer zal overschreden worden, voor de derde keer in amper dertien maanden. Meestal gebeurt dat slechts één keer per jaar.

Dit heeft niet alleen gevolgen voor de publieke maar ook voor de private sector. België is een van de enige Europese landen in Europa – samen met Luxemburg en Malta – waar de lonen automatisch gekoppeld worden aan de index. Het hangt van sector tot sector af hoe dit verrekend wordt bij de werknemer. Bij de bedienden gebeurt dit bijvoorbeeld jaarlijks in januari, in andere sectoren wordt ook de spilindex gevolgd.

“Een loonstijging van 6 procent in amper dertien maanden tijd: dat wordt stilaan onbetaalbaar voor de bedrijven”, zegt Eric Laureys, woordvoerder bij Voka, het Vlaams netwerk van ondernemingen. “Idealiter zouden we in België moeten afstappen van die indexering. Op korte termijn mag een indexsprong zeker geen taboe meer zijn. We kunnen het loonakkoord best eens tegen het licht houden. Op deze manier riskeren we in een loon-prijsspiraal terecht te komen: hogere lonen leiden tot hogere prijzen, die op hun beurt de lonen weer de hoogte in jagen.”

Overleg met sociale partners

Bij het Verbond van Belgische Ondernemingen klinkt hetzelfde geluid. “We zitten elke maand samen en elke keer opnieuw blijkt dit een van de grootste zorgpunten voor onze bedrijfsleiders”, zegt gedelegeerd bestuurder Pieter Timmermans. “Door de gestegen loonkosten zullen we in 2023 niet enkel met een coronahandicap, maar ook met een competitiviteitshandicap te maken krijgen. België is een kleine economie, die enorm afhankelijk is van de export. We kunnen dus beter preventief ingrijpen. We gaan ons toch niet voor een vijfde keer aan dezelfde steen stoten?”

Timmermans verwijst daarmee naar de eerdere devaluaties of indexsprongen, die opeenvolgende regeringen sinds 1974  doorgevoerd hebben om de competitiviteit van de Belgische economie op peil te houden. “We moeten hierover in januari samenzitten met de regering en de sociale partners. Als ze niet aan tafel willen? Ik kan alleen maar vaststellen dat een ontkenningsstrategie in het verleden ook nooit heeft geleid tot een oplossing.” Het dreigen dus weer zware onderhandelingen te worden. De afgelopen jaren liep het sociaal overleg steeds vaker met een sisser af.

Voor de spaarders heeft de toegenomen inflatie trouwens ook negatieve gevolgen: het geld op het spaarboekje wordt zo immers 6 procent minder waard. Als alles duurder wordt, kan je met hetzelfde bedrag immers minder kopen. En op interesten moet je ook al niet rekenen. Voor de staatsschuld – intussen opgelopen tot meer dan 500 miljard euro – is er dan weer positief nieuws: schulden worden minder waard, terwijl lenen toch spotgoedkoop blijft.