Minister Van der Straeten stuurt miljardenfactuur voor kernuitstap naar Engie-Electrabel

Waarover gaat het?

De wet op de kernuitstap voorziet dat de laatste kerncentrales in ons land tegen eind 2025 de deuren sluiten. Om de ontmanteling van de Belgische kerncentrales en de berging van het nucleair afval te finan­cieren is de komende decennia een bedrag nodig van 41 miljard euro.

“De ontmanteling en berging is de langste, duurste en meest delicate werf die ons land ooit heeft gekend”, zegt minister Van der Straeten. De werken zullen minstens tot 2135 duren.

Wie zal dat betalen?

Volgens de minister is energiebedrijf Engie Electrabel “verantwoordelijk voor de uitstaande miljardenfactuur van kernenergie”. Hiervoor wordt de nucleaire spaarpot Synatom aangesproken, een dochterbedrijf waarin Engie eind vorig jaar 14 miljard euro nucleaire provisies had opzijgezet om de opkuis te financieren. 

Maar omdat al lang de vrees leeft dat het geld niet beschikbaar zal zijn als het zover is, heeft minister Van der Straeten nu strengere wetgeving uitgewerkt om te garanderen dat het geld er zal zijn voor de nucleaire opkuis. Het grootste deel van de Synatom-spaarpot staat immers niet effectief op een rekening. Electrabel mocht het bijvoorbeeld aan zichzelf ontlenen om aller­hande energieprojecten elders in de wereld te financieren. Het nieuwe wetsontwerp voorziet dat Engie Electrabel de leningen terugbetaalt aan Synatom.

Er komt daarbij ook een strenger toezicht door de Commissie voor Nucleaire Voorzieningen (CNV). Als Electrabel dividenden wil uitkeren aan het Franse moederbedrijf Engie, zal het eerst goedkeuring moeten krijgen van de commissie.

Hoe reageert Engie Electrabel?

Electrabel neemt akte van de plannen en zal die “analyseren om de gevolgen ervan te bepalen”. “We willen benadrukken dat we steeds al onze verplichtingen zijn nagekomen, zoals vastgelegd in de wet van 2003, en een solide kredietrating hebben.”

Komt de kernuitstap en dan toch echt?

Volgens de huidige wet moeten alle zeven centrales definitief de deuren sluiten in 2025. Het regeerakkoord laat echter de deur open voor de verlenging van de levensduur van de reactoren Doel 4 en Tihange 3. De Franstalige liberalen van MR pleiten voluit voor dat laatste scenario. Lijnrecht daar tegenover staan de groene partijen.

In een brief aan premier Alexander De Croo (Open Vld) liet Engie Electrabel deze week weten geen andere mogelijkheid te zien dan de volledige kernuitstap. Er is geen tijd meer voor het zogenaamde plan B om de twee jongste kerncentrales langer open te houden.

De brief van het energiebedrijf deed de discussie opnieuw flink oplaaien. N-VA-voorzitter Bart De Wever, die vreest voor energietekorten bij een kernuitstap en zich in dit dossier aan de kant van MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez schaart, trekt in twijfel dat de tijd op is. Hij verwijst naar de subsidies die Engie Electrabel zal ontvangen voor de bouw van gascentrales, die de kernuitstap moeten opvangen.

“De essentiële vraag is: waar wordt Engie nu het rijkst van: van goedkope kernenergie blijven produceren, of van volgend jaar 200 miljoen subsidies van mevrouw Van der Straeten te tanken om zeer vuile gasenergie te produceren? Die hamvraag is niet gesteld”, haalde De Wever gisteren uit op Radio 1. “Engie heeft Win for Life gewonnen met die subsidies. Van der Straeten heeft Engie eigenlijk omgekocht, ik heb er geen ander woord voor.”

In een reactie op die uitspraken sprak minister Van der Straeten gisteren in het VRT-programma Villa Politica van een “nieuw dieptepunt van retoriek” van De Wever.

Hoe dan ook lijkt de kernuitstap stilaan dichterbij dan ooit. Premier Alexander De Croo (Open Vld) reageerde in de Kamer op de discussie. Hij schaart zich volledig achter zijn minister van Energie en is vast van plan “systematisch uit te voeren wat er in het regeerakkoord staat. We zorgen er nu eindelijk voor dat we in dit dossier onze toekomst zelf in handen nemen.”