Een vooruitblik op de energieprijzen in 2022: er is goed en slecht nieuws voor u

Tenzij u al maanden onder een steen leeft, zal u het intussen wel weten: de aardgas- en elektriciteitsprijzen staan op recordhoogte, met stijgende facturen en inflatie tot gevolg.

Test Aankoop maakt gewag van ‘schrikwekkende’ tarieven. De jaarfactuur voor aardgas dreigt drie keer zo duur te zijn als twee jaar geleden. Aangejaagd door de hoge energieprijzen is de Belgische inflatie in november gestegen tot 5,64 procent. Het hoogste niveau sinds de zomer van 2008. Het volgende inflatierecord is bijna veertig jaar oud: het dateert van 1984. De werkgevers pleiten intussen voor een indexsprong om de loonkosten onder controle te houden.

Nord Stream

Met 2022 in zicht dringt de vraag zich op: zal de ellende aanhouden in het nieuwe jaar?

Voor aardgas lijkt er beterschap op komst. Op de toonaangevende Europese aardgasbeurs, de Nederlandse Title Transfer Facility, wordt nu al gehandeld in gas voor de volgende maanden. De prijzen op deze beurs geven de richting aan die het volgens de markt opgaat. En wat blijkt: aardgas wordt goedkoper. Voor januari staan de prijzen nu nog rond 100 euro per megawattuur. Maar voor het voorjaar wordt 60 euro voorspeld. Later zakken de prijzen naar 40 euro. En in de verre toekomst, tegen 2024, wordt gemikt op 30 euro. (In 2019 stond de prijs wel maar op 14 euro.)

Hoe dat komt? Om een eenvoudige reden: de vraag naar aardgas zal dalen na de winter. Nu, in de koudste maanden van het jaar, is de vraag groot. Dat terwijl het aanbod van aardgas klein is, door een reeks leveringsproblemen en door de heropstart van de wereldeconomie na het lockdownjaar 2020. Zeker in Azië is de energiehonger enorm. Het gevolg: de prijzen zijn ontploft.

Na de winter zal de vraag dalen omdat gezinnen in Europa en Azië hun huizen minder hoeven te verwarmen. Er is ook de hoop dat Europa straks aardgas krijgt uit de omstreden pijpleiding Nord Stream 2, van Rusland door de Oostzee rechtstreeks naar Duitsland. Die is klaar maar is nog niet in gebruik omdat de Duitse toezichthouder nog geen groen licht heeft gegeven. De pijpleiding heeft een groot geopolitiek belang. De markt rekent erop dat het uiteindelijk in orde komt.

Wetstraat

De elektriciteitsprijzen, hoe zit het daarmee? Die volgen de aardgasprijs zoetjesaan naar beneden. Dat is logisch aangezien aardgas dient als brandstof in energiecentrales. De energieregulator CREG mikt - op basis van de gegevens van de Belgische elektriciteitsmarkt - voor volgend jaar op een prijs van 160 euro per megawattuur. In 2023 zou die zakken richting 105 euro. Om tegen 2024 uit te komen rond 80 euro. Dit najaar hebben we prijspieken gezien tot 200 euro en meer.

De elektriciteitsprijs blijft weliswaar een stuk hoger dan die voor aardgas. Dit heeft onder meer te maken met het feit dat in de elektriciteitsprijs ook de prijs van CO₂ - de kosten die energiebedrijven betalen voor de uitstoot van het broeikasgas - verrekend zit. Volgens Eurocommissaris Frans Timmermans, de architect van het EU-klimaatbeleid, gaat het om een vijfde van het totaal.

Ook in de Wetstraat houdt men de aardgas- en elektriciteitsprijzen scherp in de gaten. In 2024 naar verkiezingen moeten met torenhoge energiefacturen: het is geen aanlokkelijk idee. Bij de begrotingscontrole in oktober is al 650 miljoen euro vrijgemaakt om de facturen te verlagen.

De invloed van de kernuitstap - een dossier dat nu binnen de regering-De Croo wordt besproken - op de elektriciteitsprijs is klein. De verschillen in groothandelsprijs tussen scenario’s met kernuitstap en scenario’s zonder kernuitstap bedragen slechts enkele euro’s volgens een recente studie van de UGent. Ook eerder rekenwerk van onderzoekscentrum EnergyVille heeft dit aangetoond.