We hebben de Covid-pandemie bijna twee jaar lang meegemaakt op de intensive care, in de frontlinie. Tijdens de eerste golf van Covid, applaudisseerden de mensen op straat.

In de tweede golf konden de mensen het niet meer aan, en sommigen van hen keerden zich tegen het verplegend personeel, dat op de knieën zat, en dat verantwoordelijk werd geacht voor de beperkingen waarmee steeds moeilijker te leven viel, zowel door de volwassenen als door onze jongeren, en wij begrijpen hen.

In de derde golf, begonnen onze verpleegkundigen te breken, de een na de ander. Verminderden hun werkuren, of namen ontslag. Wanneer je zes weekends na elkaar moet werken, dag en nacht met het leed van mensen wordt geconfronteerd, je sport moet opgeven, wanneer je je eigen echtgenoot niet meer ziet, wanneer je je niet met je kinderen kan bezighouden omdat je moet gaan slapen voor je vertrekt, dan begrijpen wij hen.

Geconfronteerd met de fysieke uitputting van de teams, moesten wij ook therapeutische keuzes gaan maken: Wie opnemen op de intensive care? Wie gaat er op de buik ? Welke patiënten behelpen met de toestellen van laatste kans ? Om nog maar te zwijgen van de menselijke drama’s die zich dagelijks voordoen, in het licht van de algemene desinteresse.

“De opleidingen voor verpleegkundige lopen al leeg in het eerste jaar”

In de vierde golf vernemen wij dat de salarissen van verpleegkundigen zullen worden aangepast, zonder dat hun waarde noemenswaardig wordt verhoogd, terwijl de opleiding tot vier jaar wordt verlengd en dat de herwaardering wegens het eventuele specialisatiejaar voortaan zal worden afgeschaft. Het resultaat? De opleidingen voor verpleegkundige lopen al leeg in het eerste jaar. Steeds minder studenten overwegen een vijfde specialisatiejaar te doen, of in een traditionele ziekenhuisafdeling te gaan werken.

De afgelopen twee jaar hebben we allemaal de heldhaftige toewijding van de verpleegkundigen gezien, zonder wie we nooit door deze crisis zouden zijn gekomen. Zij verdienen al onze dankbaarheid. Vanuit ons oogpunt als artsen, zonder deze mannen en vrouwen, storten de ziekenhuizen in. Zij moeten dringend een reële loonsverhoging krijgen, het aantal personeelsleden moet worden uitgebreid omdat de norm van “één verpleegster voor drie patiënten” op de intensive care meestal niet houdbaar is, en ze moeten de erkenning krijgen dat het inderdaad een zware baan is, die de mogelijkheid biedt op vervroegd pensioen.

“Beste artsen, laten we allen meer dan ooit solidair zijn met het verplegend beroep”

Beste burgers, laten we ons afvragen wie er voor ons gaat zorgen als het onze beurt is? Als dat al niet het geval is voor onze dierbaren? Realiseren ons dat achter deze verpleegsters, de patiënten, wijzelf staan? Beste artsen, laten we allen meer dan ooit solidair zijn met het verplegend beroep. Beste politici, wij vragen u te doen wat u al vanaf het begin luid en duidelijk hebt gezegd, namelijk dat we dringend lessen moeten trekken uit deze crisis, dat we de prioriteiten weer bij de essentiële zaken moeten leggen, zoals onderwijs en gezondheidszorg.

Concreet moeten dringend drie krachtige politieke maatregelen worden genomen: de norm voor het toezicht op de intensive care aanpassen tot één verpleegkundige voor twee patiënten; het nettosalaris van alle verpleegkundigen met ongeveer 25% verhogen (terwijl het veel lager ligt dan dat van andere beroepen die zonder hogere opleiding toegankelijk zijn) om echte aantrekkingskracht te creëren; en de zwaarte van hun beroep erkennen, zodat een vervroegd pensioen mogelijk wordt en verpleegkundigen aan het werk kunnen blijven.

“Zonder een sterk gebaar, zonder opwaardering en betere erkenning van verpleegkundigen, zal er een exponentieel tekort aan verpleegkundigen ontstaan. En dan dreigt ons hele gezondheidssysteem in te storten”

In tegenstelling tot wat beweerd wordt, heeft de budgettaire envelop van 500 miljoen die door het ministerie van Volksgezondheid is vrijgemaakt, de ziekenhuizen alleen maar in staat gesteld om verpleeghulpen op de verdiepingen in dienst te nemen, gezien het tekort aan verpleegkundigen, en om het IFIC-protocol (Instituut voor de Classificatie van Functies) toe te passen, waardoor titels en kwalificaties worden afgeschaft! Er is geen concrete hulp voor de betrokken mensen, of slechts een schamele hulp voor de gelukkigsten onder hen.

Zonder een sterk gebaar, zonder opwaardering en betere erkenning van verpleegkundigen, zal er een exponentieel tekort aan verpleegkundigen ontstaan. En dan dreigt ons hele gezondheidssysteem in te storten. De kwaliteit van de zorg zal er rechtstreeks onder lijden. En we zullen vervallen tot een tweedelige geneeskunde, waarbij de beste zorg is voorbehouden aan de rijken, in privéklinieken, die nog de enigen zijn die de laatste gediplomeerde verpleegkundigen kunnen wegkapen.

“Een natie moet niet worden beoordeeld naar de manier waarop zij haar meest vooraanstaande burgers behandelt, maar haar zwakste”, zei Nelson Mandela.