Wanneer je vader een geheim heeft: in nieuwe podcast ‘Ouder’ gaan Raf Njotea en Lander Kennis op onderzoek

Dat hij een geheim heeft, fluistert Francis Njotea zijn zoon Raf vanop zijn ziekenhuisbed toe. “Voor ik sterf, wil ik de waarheid vertellen. Dat verdienen jullie.” Hij is een paar dagen eerder na een val in het ziekenhuis terechtgekomen. Hij zakt weg in een coma en zweeft een week lang tussen leven en dood. Wanneer hij ontwaakt wisselen heldere momenten en waanbeelden elkaar af.

Het is in die schemerperiode dat het geheim ter sprake komt. De in Nigeria geboren Francis vertelt dat hij elf jaar ouder is dan zijn zoons en zijn ex-vrouw altijd dachten. Maar wanneer zijn zoon de dag erna zijn papa om meer details vraagt, beweert die niks van een geheim te weten. “Het waren hallucinaties”, zegt hij.

Maar de geest is dan al uit de fles. Njotea vertelt zijn boezemvriend Lander Kennis over de bizarre conversatie. Beide heren werken in het dagelijks leven voor televisie: Njotea als scenarist voor reeksen als Dertigers en PANNA, Kennis werkt mee aan programma’s als Sorry voor alles en Make Belgium Great Again. Het duo heeft dus een aangeboren instinct voor goede verhalen. En ze weten meteen dat dit er zo één is. Er hangt immers niet alleen dichte mist rond de leeftijd van Francis Njotea, ook over de reden waarom en de manier waarop hij van Nigeria in België belandde bleef hij al die jaren heel vaag.

“Ik vond dat vreemd”, vertelt Kennis. “Ik ken Francis al lang en ik vond dat migratieverhaal altijd al interessant. Maar voor Raf lag dat anders. Francis was gewoon zijn papa. Zoals de meeste kinderen ging hij ervan uit dat zijn vader niet per se spannende verhalen te vertellen had.”

Als bokser met blinddoek aan

De twee willen hun zoektocht naar het verhaal van Francis documenteren en besluiten een podcast te maken. “Misschien was een tv-project, gezien onze achtergrond, logischer geweest”, zegt Njotea. “Maar we weten allebei dat zo’n programma maken een traag en duur proces is. Dit vraagstuk wilden we sneller oplossen, ook al omdat de gezondheid van mijn papa steeds slechter werd.”

Niet gehinderd door hun weinige ervaring met het genre gaan ze aan de slag. “Als een bokser die met een blinddoek aan en met zijn handen op zijn rug in de ring gaat staan”, omschrijft Kennis hun aanpak. “We hebben zowat alle beginnersfouten gemaakt. We volgden te veel zijsporen en spraken te veel mensen, wat uiteindelijk een veel te grote berg informatie opleverde. We hebben veel van onze darlings moeten killen.”

“Het was veel meer werk dan we hadden gedacht”, vult Njotea aan. “We hebben hier uiteindelijk anderhalf jaar aan gewerkt.” Ook omdat het verhaal van Francis behoorlijk wat lagen bleek te hebben. “Het was een risico”, beseft Njotea. “De onthulling rond zijn leeftijd kon effectief het resultaat zijn van de hallucinaties die hij een paar keer had na het ontwaken uit coma.”

Al is de leeftijdskwestie slechts een kapstok om het migratieverhaal van Francis te vertellen. En daar bleek behoorlijk wat vlees aan te zitten. “We zijn in onze zoektocht op een aantal verborgen schatten gestoten. Een stapel oude brieven bijvoorbeeld, weggestopt op zolder, die een totaal ander licht werpen op Francis.” En die ontdekkingstocht was bij momenten ook spannend, vertelt Njotea. “Het ging tenslotte om mijn papa. Dan wil je niet dat er dingen boven water komen die hem in een slecht daglicht kunnen stellen.” 

Loslippig

Wat ze precies te weten zijn gekomen laten Njotea en Kennis nog even in het midden. Volgende week wordt dagelijks één aflevering van Ouder op het publiek losgelaten. Over de lessen die ze uit het project hebben geleerd, zijn ze wel wat loslippiger. “Ik heb gemerkt dat ook ik bepaalde essentiële zaken over het leven van mijn ouders niet wist”, zegt Kennis. “Ik kan het iedereen aanraden om hetzelfde te doen. Praat met je ouders, nu het nog kan.” 

Ook de blik van de makers op migratie is veranderd. “Ik bekijk het nu meer vanuit een menselijk standpunt”, zegt Kennis. “Vroeger ging ik ervan uit dat mensen die naar hier komen dat deden met een goed uitgewerkt plan in hun hoofd.  Dat ze welbewust een bepaalde bestemming uitkozen bijvoorbeeld. Het verhaal van Francis en dat van de andere mensen waarmee we gesproken hebben, heeft me doen inzien dat het vooral toevallige ontmoetingen en impulsieve keuzes zijn die zo’n migratieverhaal richting geven.” 

Voor Njotea ligt de grootste winst in de veranderde relatie met zijn vader. Zoals de titel van de eerste aflevering ‘Een vreemde in huis’ doet vermoeden was die relatie wat afstandelijk. “Eigenlijk hebben we nooit echt met elkaar gepraat”, geeft hij toe. “Tijdens eerdere bezoekjes ging het over de gebruikelijke koetjes en kalfjes en de uitslagen van de Premier League. Meer was het niet. Het maken van Ouder heeft ons, nog net op tijd, dichter bij elkaar gebracht. Tegen het einde van onze zoektocht babbelden we tenminste echt, ook wanneer we niet aan het opnemen waren.” 

Ouder, vanaf maandag vijf avonden lang in Zandman op Radio 1, via de Radio 1-app of een podcastapp naar keuze.