Omikron rukt op in ons land: moeten we ons daar zorgen over maken?

Hoeveel gevallen van omikron zijn er in ons land bekend?

Het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) maakt melding van 766 bevestigde gevallen in de Europese Unie, waarvan 30 in ons land. Daarmee staan we op de achtste plaats in de ranglijst.

Vorige week was omikron goed voor 0,3 procent van de stalen, nu is dat volgens viroloog Marc Van Ranst (KU Leuven) al 3 procent. De bevestigde omikronbesmettingen in ons land kunnen worden gelinkt aan drie uitbraken, waarvan geweten is dat er een reislink is met Egypte, Turkije, Dubai en Tsjechië, klinkt het bij viroloog Steven Van Gucht van Sciensano. In de gemeentelijke basisschool De Verre Kijker in Bekkevoort, in Vlaams-Brabant, is ook een leerling besmet geraakt. Daarbij is geen reislink gevonden. Er werden nog geen bijkomende besmettingen vastgesteld.

Wanneer wordt de variant hier dominant?

Aanvankelijk schoof Steven Van Gucht de periode van eind januari, begin februari naar voren. Maar wellicht zal de opmars sneller gaan. Volgens Tom Wenseleers, professor biologie en biostatisticus aan de KU Leuven, zou de omikronvariant eind december al dominant zijn bij ons.

De R-waarde van omikron ligt drie keer hoger dan die van delta. Deze waarde geeft aan hoeveel mensen gemiddeld besmet worden door een drager van het coronavirus. Als je weet dat de R-waarde nu ongeveer 0,85 is in ons land, zou dat met omikron dus 2,55 zijn. In Zuid-Afrika zijn ze door omikron van R-waarde 0,87 naar 3 gegaan.

In Groot-Brittannië zit men nu al aan 20 procent besmettingen met de omikronvariant. Van Ranst acht het niet onmogelijk dat we binnen een tiental dagen ook aan dat cijfer zitten. Hoe minder contacten, hoe lager de R-waarde. Toch zal het volgens Wenseleers geen sinecure zijn om dit getal onder de 1 te krijgen.

Moeten we ons daar zorgen over maken?

Van Gucht verklaart dat het nog te vroeg is om te stellen dat de omikronvariant minder gevaarlijk is dan de deltavariant. “De gegevens uit Zuid-Afrika zijn nog te beperkt. De opkomst van de nieuwe variant versterkt hoe dan ook de noodzaak om de huidige golf snel af te bouwen”, klinkt het.

Maandag stierf de eerste omikronpatiënt in Groot-Brittannië. “Van een asymptomatische besmetting tot de dood: het hele spectrum is mogelijk”, zegt Van Ranst. “In Zuid-Afrika zien we dat veel besmettingen wel zonder al te veel symptomen verlopen, meer dan bij delta, maar hoeveel exact? Dat weten we niet. We kennen dit ding nog maar veertien dagen.”

Dat de ziekenhuisopnames momenteel nog in dalende lijn zitten is goed nieuws, maar zegt weinig. “Een groot deel van de nieuwe infecties zit nog niet in het stadium dat ze in het ziekenhuis zouden terechtkomen”, zegt Van Ranst. Momenteel dalen de coronacijfers en de virologen denken dat dit nog wel enkele dagen zo zal blijven. Tot op het ogenblik dat de besmettelijker omikronvariant dominant wordt en het aantal opnames weer gaat stijgen.

Moet de boosterprik versneld worden?

Het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA) heeft al laten weten dat een derde prik drie maanden na de eerste vaccinatiecyclus kan. Voordien was dat zes maanden. In verschillende landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Denemarken, wordt de boostercampagne versneld.

In ons land ligt de vraag voor bij de Hoge Gezondheidsraad en de Taskforce Vaccinatie. De ministers van Volksgezondheid willen maandag de knoop doorhakken. De meeste virologen dringen aan op een versnelling van de campagne. Al is het puur epidemiologisch ook belangrijk om geen té kort interval tussen prikken te nemen, want na omikron gaan er nog varianten komen.

“Drie, vier, vijf of zes maanden: voor de immuniteit lijkt het op zich niet zoveel uit te maken. Maar als er een erg besmettelijke variant op je afkomt, is het wellicht beter om sneller te schakelen dan heiliger te zijn en voor zes te gaan”, zegt Van Ranst.